'Ze moeten het samen doen, mét Guus Hiddink'

We moeten niet pessimistisch worden', zegt de huidige trainer van Jong Ajax, 67-voudig international en ex-speler van ondermeer AC Milan, Manchester United en Lazio Roma. 'De kwaliteit om mee te draaien in de top 10 van de UEFA en FIFA is zeker aanwezig. Alleen moeten we onszelf ook weer niet gaan overschatten na een prima WK. Toen is er gespeeld naar de mogelijkheden en zat er veel mee! Als je dan in een bepaalde flow komt, is het goede gevoel aanwezig en wordt het gemakkelijker om samen te werken. Zó kun je ver komen.'

Negatieve flow
Het omgekeerde is nu bij het Nederlands elftal het geval. Stam, die in 1998 onder Hiddink een WK speelde, ziet dat ook. 'Dat je slecht speelt en dus blijft verliezen. Het overkwam Spanje en Brazilië afgelopen zomer toch? Omdat alles tegen zit en dus niks lukt, gaan spelers lopen zeuren en voeren hun taken niet meer uit, een negatieve flow is het gevolg. Het tekent dan ook weer de toppers die hier uiteindelijk uitkomen. Die topspelers moeten het doen, met elkaar. Ze kunnen het nooit alleen. Om nu naar de bondscoach te wijzen, is de gemakkelijkste weg en velen zullen dit ook doen. Vanwege hun beperkte voetbalintelligentie. 'Of vanwege persoonlijke overwegingen ten aanzien van Hiddink'

Afmaken
Laat hem zijn werk afmaken, we hebben gezamenlijk de kwaliteiten om ons te kwalificeren. Hiddink heeft de ervaring en kennis en, dat weet ik zeker, ook de overtuigingskracht. Daarnaast heeft hij in Danny Blind de nieuwe bondscoach naast hem zitten, die onder Guus vast ook veel invloed heeft en veel met de groep werkt. Hiddink heeft zelf aan gegeven dat zijn assistenten veel met de groep kunnen werken en hun kennis kunnen in brengen. Daarnaast kent Blind al deze internationals zelfs nog goed van het WK.'

Speelwijze
Dat het Nederlands elftal nu anders speelt dan laatstelijk onder Van Gaal vindt Stam niet zo raar. 'De speelwijze is nu anders dan op het WK omdat de tegenstanders inzakken en spelen zoals Nederland in Brazilië deed. Waardoor Oranje destijds voorin veel ruimte kreeg. Nederland had op het WK ook het geluk dat de tegenstanders de kansen niet afmaakten, de kansen die zij eerder kregen voordat Nederland ze kreeg. Dat is ook hoe het in voetbal kan gaan.'

Geduld
'Wij hebben in Oranje spelers die zelf moeten weten waar ze de ruimte moeten zoeken tussen de linies, of hoe ze een tegenstander moeten binden zodat een ander ruimte krijgt. Je kunt van te voren alles doornemen, maar in de wedstrijd zul je zelf ook moeten nadenken, samenwerken, slim en geduldig zijn. Dat geldt ook voor het verdedigende vlak; met vijf of vier man spelen, is een wezenlijk verschil, qua ruimtes om te bespelen, hoe je je opstelt en hoe je de duels aan gaat. Wie neemt wanneer initiatief in de opbouw of opkomend? Om die keuzes gaat het allemaal. Ik verwacht dat onze internationals dat kunnen.'