‘Accepteer dat een rollator je juist kan helpen’
Experts riepen balansspellen, valcursussen, hippere rollators en de valpreventieweek in het leven. Toch blijft de spoedeisende hulp volstromen met ouderen met botbreuken.
In de natuur weet iedereen waar hij aan toe is, zegt verouderingsexpert David van Bodegom van de Leyden Academy. Wie trager wordt, wordt opgegeten. Zo simpel als wat. De mens heeft bonustijd, maar beschouwt die volgens Van Bodegom te veel als verworvenheid.
,,Ons lijf is geëvolueerd om pak ’m beet zestig jaar mee te gaan. Daarna zit onze taak van voortplanten en kinderen verzorgen erop en begint de aftakeling. De spieren worden slapper, het reactievermogen minder en de ogen slechter. Vallen hoort daarbij. Maar niemand wil deze boodschap horen.’’
Niet accepteren
Het niet accepteren van ouderdom – en alle gebreken die met de jaren komen – is volgens Van Bodegom een van de oorzaken dat steeds meer ouderen in de kreukels op de spoedeisende hulp belanden. De top 3 verwondingen bestaat uit heup- en polsbreuken en hersenletsel.
,,We willen niet gezien worden met een rollator, stok, heupairbag of tijdens een valcursus. Maar accepteer toch dat die hulpmiddelen je juist kunnen helpen, als je eenmaal de zestig of zeventig bent gepasseerd.’’
We willen niet gezien worden met een rollator, stok of tijdens een valcursus
Overschatten
Ook hoogleraar valpreventie aan het Amsterdam UMC Nathalie van der Velde denkt dat ouderen regelmatig hun eigen kunnen overschatten. ,,Ik hoor vaak: de buurman heeft een valtraining nodig. Als ik later oud ben, meld ik me wel een keer aan.’’ Veel 65-plussers geven zich pas op voor zo’n training nadat ze een lelijke smak hebben gemaakt of angst voelen om naar buiten te gaan.
Australisch onderzoek wijst uit dat valcursussen meer aanmeldingen krijgen wanneer die een positieve naam hebben. Van der Velde: ,,Noem het niet ‘valpreventietraining’ maar ‘blijf fit’.’’
Noem het niet ‘valpreventietraining’ maar ‘blijf fit’
Verleiding is sowieso nodig om ouderen in beweging te krijgen, want vaak houden gezondheidsproblemen zoals diabetes of overgewicht hen op de bank. ,,Maak de cursus leuk. Denk aan de inzet van videospelletjes als Pac-Man waarbij je gele poppetjes opeet naarmate je harder fietst.’’
Uit eerdere studies blijkt ook dat een puur theoretische cursus weinig effect heeft. Ouderen vallen er niet minder door. De valtraining waarbij 65-plussers over obstakels moeten klauteren en op een dikke gymnastiekmat de klap van de val proberen op te vangen, kan wel degelijk vruchten afwerpen.
Mirjam Pijnappels, bewegingswetenschapper en hoogleraar mobiliteit bij veroudering aan de VU in Amsterdam, deed onderzoek naar de effectiviteit van 37 valcursussen. Bij slechts drie trainingen vond ze overtuigend wetenschappelijk bewijs dat de deelnemers na de cursus minder vaak vielen. Hun balans, kracht en loopvaardigheid gingen vooruit, waardoor het aantal vallen gemiddeld met 15 tot 30 procent afnam.
Weinig animo
,,Dat betekent niet dat al die andere valcursussen niet goed zijn, maar ze zijn niet wetenschappelijk onderbouwd. Vaak is er ook te weinig geld en animo, waardoor een deel van de training wordt weggelaten. Heeft het dan nog zin? We weten het niet.’’
De grootste uitdaging blijft volgens Pijnappels om vroeg in de spiegel te kijken. ,,Ja, je wordt écht ouder. Wacht niet tot je mobiliteitsproblemen krijgt, maar blijf actief. Balans en kracht zijn je leven lang trainbaar.’’
Tips om valpartijen te voorkomen
1. Tafeltennissen
Goed voor de oog-handcoördinatie én u traint uw evenwichtsorgaan door constant uw hoofd naar links en rechts te bewegen. Ook goed: dansen. U blijft fit, moet snel herstellen van draaibewegingen (goed voor de balans) en de ingewikkelde pasjes houden uw geest scherp.
2. Squats in de supermarkt
Maak van alledaagse bezigheden een sportieve uitdaging. Dus doe een squat wanneer u koekjes uit het onderste rek van de supermarkt pak. Poets uw tanden op één been (in de eerste week mag u de wastafel vasthouden, gevolgd door één vinger en daarna los). Sta op uit uw stoel zonder de armen te gebruiken.
3. Train uw botten
Veel mensen denken dat botten dood weefsel zijn. Na de dood blijven er tenslotte alleen botjes over. Maar u kunt ze wel degelijk sterker maken, zodat ze minder snel breken tijdens een val. De simpelste oefening: ga lopend naar de supermarkt en draag de boodschappen in uw rugzak. Dit extra gewicht zorgt voor druk op de botten, die hierdoor sterker worden.
4. Meet uw bloeddruk
Veel ouderen slikken bloeddrukverlagers, en een lage bloeddruk kan leiden tot vallen.
5. ‘Ontpillen’
Overleg met uw huisarts om te ‘ontpillen’. Veel medicijnen die mensen jarenlang slikken, zoals slaappillen, plaspillen en bloeddrukverlagers, kunnen het risico om te vallen vergroten. Een ouder lichaam kan soms met minder pillen toe.
6. Nachtlampje
Zorg voor een veilige route in huis. Zeker ’s nachts, met minder goed zicht, kun je lelijk struikelen over drempels, badkamerkleedjes en wasrekjes. Zorg voor een nachtlampje op de route naar de wc.
(Met dank aan KNO-arts Raymond van den Berg, hoogleraar mobiliteit bij veroudering Mirjam Pijnappels, hoogleraar valpreventie Nathalie van der Velde en verouderingsexpert David van Bodegom)
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
column
Om vijf uur ’s ochtends je bed uit, net als Obama: waarom we graag succesvolle mensen nadoen
Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert en auteur van het boek Fokking druk. Hij verwondert zich over het moderne werken en geeft elke week tips voor meer geluk en minder stress op je werk. Vandaag: routines van succesvolle mensen -
Getest: Dit is de beste vrijstaande vaatwasser
Wat is de beste vrijstaande vaatwasser? En welke heeft de beste prijs-kwaliteitverhouding? De Consumentenbond geeft antwoord. -
PREMIUM
Dilara ziet ingestorte flat van Turkse tante op tv-beelden: ‘Ze ligt onder het puin’
Honderden Nederlanders met familie in het oosten van Turkije leefden vandaag tussen hoop en vrees. Sommigen kregen het nieuws dat dierbaren zijn overleden, anderen hebben nog altijd geen teken van leven gekregen. -
Update
Zwart weekend in de Alpen: al zeker elf lawinedoden, onder wie chauffeur pistenbully
Bij lawines als gevolg van zware sneeuwval in de Alpen zijn dit weekend al minstens elf mensen om het leven gekomen. Negen doden vielen in Oostenrijk, twee in Zwitserland, melden plaatselijke media. -
Rijstevlaai en soezen: dit kan iedere beginnende thuisbakker maken
Iedereen is gek op zoetigheid. Natuurlijk kan je hiervoor naar de bakker bij jou om de hoek gaan, maar veel bakrecepten kun je heel makkelijk zelf maken. Twee patissiers geven inspiratie voor de makkelijkste bakrecepten waar iedereen mee aan de slag kan.
-
Ballon boven Latijns-Amerika was ook van China: ‘Geen sprake van opzet’
De ballon die vorige week boven Latijns-Amerika vloog, was van China. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat er geen sprake was van opzet. De ballon, die voor ‘civiele doeleinden’ zou zijn, zou door de wind uit koers zijn geblazen. Het is een raadsel waar de ballon nu is. -
-
-
Tragedie in Frankrijk: moeder en haar zeven kinderen komen om het leven bij woningbrand
Een moeder en haar zeven kinderen zijn om het leven gekomen bij een woningbrand in Charly-sur-Marne, Noord-Frankrijk. De 40-jarige vader van het gezin kon worden gered. Hij is zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht, meldt het Franse persbureau AFP. -
Turkije pakt vijftien verdachten op om mogelijke dreiging Nederlands consulaat na koranverscheuring
De Turkse inlichtingendienst MIT en de politie zijn een onderzoek gestart naar een mogelijke dreiging dat Islamitische Staat aanslagen wilde plegen op het Nederlandse en het Zweeds consulaat in Istanbul. Die volgde op de rel twee weken geleden in Den Haag en Stockholm rond een verscheuring en een verbranding van een koran.