Afbraak windmolens dreigt, klimaatdoelen in gevaar

Het Kabinet heeft in het Energieakkoord afgesproken dat er over vier jaar voor liefst 6.000 megawatt aan windparken op land, dat zijn duizenden molens, moeten staan. Alleen zo kan Nederland de beloofde 14 procent duurzame energie in 2020 halen die met Europa is afgesproken. In de berekeningen is echter niet meegenomen dat veel bestaande, oudere molens verdwijnen, stelt de RVO in de nota 'Krimp in geïnstalleerd windvermogen op land' die in bezit is van deze krant.

Dat risico is aanzienlijk: meer dan de helft van de turbines die begin dit jaar in windparken stonden - bijna 3.000 megawatt (MW) in totaal - verliezen tot eind 2017 hun subsidie. ,,De molens kunnen daarna uit de exploitatie worden genomen, stilgezet, afgebroken en/of verkocht," schrijft de RVO in het rapport van eind augustus.

Sanering
Voor een klein deel van bovengenoemde molens is het stoppen meegenomen. Zij worden vervangen of opgeknapt en krijgen vervolgens nog minstens zeven jaar financiële steun. ,,De overige 1330 megawatt loopt risico op ongewenste sanering voor eind 2023," schrijft de RVO.

De betreffende molens staan vooral in de provincies Groningen, Zeeland, Noord-Holland, Friesland en Zuid-Holland. Nu oudere molens vaak minder dan 1 MW vermogen genereren, gaat het om honderden tot meer dan duizend exemplaren.

Lees verder onder de foto.

Groene stroom
Probleem met de oudere molens is dat de energieprijzen momenteel laag zijn door de lage olieprijzen wereldwijd. Ook komt er veel goedkope groene stroom uit Duitsland. ,,Een niet te verwaarlozen deel van het opgesteld vermogen is verlieslatend of dreigt dat te worden." Door de sterk groeiende populariteit van windenergie is verder een bloeiende markt ontstaan voor tweedehands turbines.  

Greenpeace, Natuur & Milieu en de windenergiebranche (NWEA) manen Kabinet en provincies snel te anticiperen op de dreigende ontmanteling van honderden molens en nog dit jaar afspraken te maken met het Rijk en de windsector.

De kans is groot dat anders veel molens verdwijnen naar Oost-Europa, Afrika of Zuid-Amerika. Het probleem is des te nijpender nu de afgesproken 6.000 MW op land lastiger van de grond komt dan gedacht. In veel provincies - zoals in Drenthe en Groningen - verzetten omwonenden zich fel tegen de soms 200 meter hoge windmolens, die volgens hen voor geluidsoverlast en horizonvervuiling zorgen. 

Vorderingen
Daardoor trappen veel provinciebesturen op de rem, zij willen slechts het absolute minimum aan molens realiseren. ,,Wij zien weinig vorderingen in de tijdige uitrol van windenergie op land door ingewikkelde discussies in een aantal provincies", schrijft Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in de vorige maand verschenen Nationale Energieverkenning 2016.

,,De ontwikkeling van een windproject duurt gemiddeld vijf jaar," stellen de organisaties via Erik Suik van Greenpeace. ,,Als er nu niet wordt ingegrepen is de kans zeer groot dat er in komende jaren meer vermogen verdwijnt dan was voorzien en dus de in het Energieakkoord afgesproken doelstelling in 2020 niet wordt gehaald."

De milieuclubs stellen dat provincies via allerlei bovenwettelijke eisen extra windparken dwarsbomen. Zo eist Noord-Holland tegenwoordig dat molens alleen in rijen van 6 mogen staan opgesteld. De turbines moeten daarnaast op minimaal 600 meter van bebouwing afstaan, terwijl de wet maximaal 450m voorschrijft. 

Monitor
Ook dienen voor elke nieuwe molen er twee te worden afgebroken. ,,Zo kun je in Nederland nergens meer molens neerzetten", stelt Suik. ,,De provincie wijst allerlei projecten af waarvoor veel draagvlak is, maar concludeert tegelijk in haar eigen monitor dat er meer molens zijn verdwenen dan vooraf ingeschat."

De provincie Friesland heeft bijna alle windprojecten naar het IJsselmeer verplaatst. Oude molens mogen slechts door een identiek exemplaar worden vervangen. ,,Dat staat gelijk aan de eis om een 15 jaar oud mobieltje te vervangen door een verouderd exemplaar van begin deze eeuw."