Netbeheerders als Stedin, Alliander en Enexis willen hun tarieven komend jaar flink verhogen. Ze hebben toezichthouder ACM een toename van tenminste 15 euro per huishouden voorgesteld, de grootste verhoging in jaren.

Oorzaak is de zogenoemde precariobelasting, de lokale taks op onder meer kabels en leidingen. In een poging hun inkomsten te vergroten, hebben tientallen gemeenten die de afgelopen jaren stilletjes ingevoerd. Per gemeente gaat het gemiddeld om 2 miljoen euro aan opbrengsten.

Woedend
Grote stroom en watergebruikers in onder andere de industrie en landbouw zijn woedend. Door de hogere belastingen stijgen de energiekosten van véél bedrijven met 5 tot wel 10 procent. ,,Onze leden zijn daardoor miljoenen duurder uit, stelt directeur Hans Grünfeld van belangenclub VEMW. ,,Het is krankzinnig."

Zeker Liander, gevestigd in onder meer Noord-Holland, Gelderland en Friesland, maakt het bont, stelt de VEMW. Volgens Netbeheer Nederland kunnen de beheerders niet anders. ,,Iemand moet die kosten betalen."

COELO
Cijfers bevestigen de precario-trend. Hieven 199 gemeenten in 2015 samen nog 154 miljoen euro precario, dit jaar zijn dat al 227 plaatsen die 206 miljoen euro rekenen. Voor 2017 zijn de cijfers niet bekend, aldus het COELO, het Groningse universitaire instituut dat onderzoek doet naar de economie en financiën van gemeenten.

Volgens COELO-onderzoeker Corine Houben is de precario voor gemeenten zo aantrekkelijk omdat de netbeheerders het opgelegde bedrag netjes over alle inwoners in hun regio moeten verdelen. Zo betalen de twee miljoen klanten van Stedin - inclusief inwoners van gemeenten die geen precario kennen - mee aan de de taks - 11,7 miljoen per jaar, liefst 88 euro per huishouden - die Den Haag rekent. ,,Zo houden zij slim hun lokale lasten deels buiten zicht van hun inwoners en betalen inwoners van andere gemeenten nog mee ook."

Rechter
De VEMW spreekt van een ,,perverse prikkel" en dreigt naar de rechter te stappen als toezichthouder ACM het voorstel van netbeheerders accepteert. ,,Deze stijging is in strijd met de wet en Europese regels." Volgens de branche mogen netbeheerders de precario niet doorberekenen aan burgers en bedrijven.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wijst de kritiek fel van de hand. De VNG stelt dat alle kabels en leidingen onder hun grond hen geld kosten. ,,Tijdens graafwerk moeten we bijvoorbeeld verkeersmaatregelen nemen," zegt Ilse Heemskerk. ,,Ook is er bij het graven versnelde schade aan het wegdek."