Ze kan het zich nog goed herinneren; toen kleuterjuf Lianne in 1996 voor de klas kwam, zat er één kind dat nogal druk was. ,,We twijfelden of het adhd had.'' Hoe anders is dat de laatste jaren. ,,Per klas lopen gemiddeld drie à vier kinderen in hun ontwikkeling vooruit, het zou me niet verbazen als een aantal een vorm van hoogbegaafdheid heeft. Bij meer kinderen bestaat een vermoeden van ADHD en vaak heb je ook kinderen die met een zorgelijke achterstand binnen komen op één of meerdere ontwikkelingsgebieden.''

De kleuterjuf zucht het uit. Ja, ze ziet dat er meer speelt in haar kleuterklassen. Er zijn meer kinderen met gedrags- en leerproblemen. ,,En de oorzaak... ik denk dat dat toch de maatschappelijke veranderingen zijn. Kinderen worden niet zozeer moeilijker, maar krijgen te weinig ruimte om zich te ontplooien en daarom worden ze lastiger.'' Opnieuw somt ze op: ouders hebben een grote focus op hun kinderen, willen het liefst dat hun kleintje op het vwo eindigt, vragen onbewust veel van ze, kleuters bewegen minder, ze worden heel erg beschermd. ,,Ze moeten zoveel. En ze krijgen ook nog eens ontzettend veel prikkels binnen. Niet alle kinderen kunnen die goed verwerken en dat kan zich uiten in hun gedrag,'' constateert ze.