Die ingrijpende veranderingen vloeien voort uit het nieuwe klimaatakkoord dat een kleine 200 landen zaterdagavond in Parijs voor de poorten van de hel wegsleepten. In plaats van tot maximaal 2 graden, moet de temperatuurstijging nu beperkt blijven tot 'duidelijk minder dan 2 graden of liefst 1,5', zo kwam de internationale gemeenschap na 13 dagen intensief vergaderen overeen.

,,Als we dat serieus willen, dan zal de wereld tegen 2050 CO2 -neutraal moeten zijn," zegt programmadirecteur Sible Schöne van het Utrechtse Klimaatbureau HIER. ,,Dat betekent voor Nederland: aardgas voor verwarming vervangen door warmtepompen, warmtenetten en groen gas, auto's met een verbruik van meer dan 1 op 20 uitfaseren en uiteindelijk volledig elektrisch rijden, en de industrie vergroenen door meer wind op zee, biomassa en massale CO2-opslag."

Aanscherpen
Het is niet zo dat er nu meteen nieuwe plannen worden gemaakt door het kabinet, zo waarschuwt het ministerie van Infrastructuur en Milieu. 'Parijs' gaat immers pas in 2021 in. Maar dat ook Den Haag zijn beleid moet aanscherpen, is duidelijk. ,,Het beleid is nu nog gericht op 2 graden temperatuurstijging, en zelfs dat halen we niet."

Tegelijkertijd, zegt een woordvoerster, wil de regering 'niet over haar graf heen regeren'. ,,En wat we zeker niet moeten doen, is denken vanuit de huidige stand van de techniek. Want straks slaan we elkaar gierend van de lach op de schouders: ja, waarom geen waterstof?''

Sneller
Maar Nederland zou best eens sneller in actie moeten kunnen komen dan Den Haag nu denkt, voorziet GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout. ,,We weten allemaal dat ook Nederland te weinig doet, én we zijn onderdeel van de Europese agenda. In Brussel zullen ze volgend jaar al kijken welke aanpassingen nodig zijn. We krijgen een nieuwe discussie over de emissiehandel, waar veel Nederlandse industrie onder valt. Er komen strengere normen voor auto's, de uitstoot van de landbouw moet omlaag. Geen enkele sector zal eraan ontsnappen schoner en zuiniger te worden."

Al die aanscherpingen komen in stapjes. In 2018 rapporteren de klimaatwetenschappers van de VN over wat er nodig is om naar 1,5 graad te gaan, in 2023 volgt de eerste evaluatie en daarmee aanscherping van alle nationale klimaatplannen.

,,We hebben ons Europees al gebonden aan 40 procent CO2-reductie in 2030 en we liggen op koers om 20 procent in 2020 te halen. Dat moet nu 25 procent worden. Voor 2050 rekenen we met een reductie van 80 à 95 procent," zegt het ministerie, dat verwacht dat vooral andere landen nu veel moeten doen.

Maar Schöne van het Klimaatbureau verwacht dat ook Nederland nog een paar tandjes moet bijzetten. ,,Dat kan makkelijk,'' zegt hij. ,,Gewoon Denemarken achterna, door woningen energiezuinig te maken en de zuinigste apparatuur in huis te halen. Alleen daarmee kan het gemiddelde gezin zijn stroomverbruik al voor de helft terugdringen.''