Striptekenaar Jan Kruis (83) overleden

Twitteraars eren Kruis door volop gebruik te maken van de hashtags #poepaanjeschoen en #JanJansenendeKinderen waardoor deze nu trending topic zijn.

De eerste Jan, Jans en de kinderen, een strip met autobiografische elementen, verscheen op 12 december 1970 in het tijdschrift Libelle. Kruis tekende de wekelijkse strip over de avonturen van de familie Tromp bijna dertig jaar lang. In 1999 ging hij met pensioen en droeg hij zijn werk over aan een groep tekenaars die onder de naam Studio Jan Kruis werken.

De in Rotterdam geboren tekenaar kwam op zijn elfde in contact met Wim Meuldijk, die hem les gaf in tekenen voor 2,50 gulden per uur. In 1950 begon hij op de tekenacademie en zijn eerste gepubliceerde strip was Prins Freddie, in De Havenloods. In de jaren zestig werkte Kruis als illustrator en deed hij onder meer reclamewerk voor Shell. Daar maakte hij ook strips voor Shells jeugdblad en voor de Taptoe. In 1969 en 1970 maakte hij twee stripverhalen van Sjors en Sjimmie.

Sint Pannekoek
Kruis introduceerde onder andere de term je-weet-welkater, voor gecastreerde katten. Daarnaast bedacht hij het festijn Sint Pannekoek, zogenaamd een oude traditie waarbij mensen een pannenkoek op hun hoofd leggen.

Sint Pannekoek kreeg de afgelopen tijd navolging in bijvoorbeeld Rotterdam, waarbij vrijwilligers op 29 november pannenkoeken bakken voor het goede doel.

Kruis werd in 1996 benoemd tot ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw. In 2009 won hij de Marten Toonderprijs.

Libelle
Hoofdredacteur Hilmar Mulder van Libelle is bedroefd door het nieuws. ,,Heel verdrietig om te horen dat Jan Kruis is overleden. Hij is voor Libelle heel belangrijk geweest als de geestelijk vader van Jan, Jans en de kinderen, de beroemdste stripfamilie van Nederland waar iedereen toch mee is opgegroeid. Wij leven mee met zijn familie en vrienden en zullen uiteraard in zijn geest zijn levenswerk voortzetten'', zegt ze op de website van het tijdschrift.

De tekst gaat verder onder de afbeelding

Levenswerk
Kruis had toen hij er in 1970 mee begon, nooit kunnen bevroeden dat de strip over het supergewone gezin Tromp zijn levenswerk zou worden. ,,Ik werd door Libelle gevraagd. Voor mij was het een klusje tussen andere klussen door'', vertelde hij eens aan het ANP.

,,Na een jaar had de familie al zijn plaats gevonden, was de toon gezet. Welke toon? Nou, de Jan-Janzerige toon, de sfeer van het niet al te spectaculaire, veilige gezinnetje, waar nooit echt nare dingen gebeuren. Je kunt de strips altijd zonder zorg pakken.''

Directe omgeving
De ideeën haalde Kruis vooral in het begin uit zijn directe omgeving. ,,De dochters Catootje en Karlijn zijn in aanvang ontleend aan mijn eigen kinderen. En ik had die kater en die teckel en dat rode autootje. Ik had ook gewoon geen tijd om verder na te denken, vandaar.''

Voor opa stond de vader van Jan Kruis model. ,,Hij is in 1988 overleden, maar hij heeft het nog heel bewust meegemaakt en vond het prachtig. Vaak als ik ergens zat te signeren, kwam hij toevallig de winkel in. Binnen de kortste keren zat hij dan naast me, ook te signeren, als 'de echte opa'.''

De figuren hielden dezelfde leeftijd, maar het tijdsbeeld paste Kruis aan: ,,Toen ik jaren terug een bewust ongehuwde moeder introduceerde, was dat zelfs tamelijk progressief.''