'Het gaat veel beter met de wereld dan we denken'
NIJMEGEN – Er is nauwelijks toegang tot schoon drinkwater, meer armoede dan twintig jaar terug en weinig kinderen kunnen naar school. Het is het beeld dat veel mensen in Nederland, Vlaanderen en Engeland hebben over ontwikkelingslanden. Ten onrechte, stelt mediawetenschapper Mirjam Vossen (52).
Delen per e-mail
Is de wereldwijde armoede de afgelopen tien jaar gedaald? Vraag het een willekeurig iemand en hij of zij zal waarschijnlijk 'nee' antwoorden. Want, zo zegt Vossen, uit eerder onderzoek van onderzoeksbureau Motivaction blijkt dat 86 procent van de mensen denkt dat de armoede niet is verminderd. ,,Een zorgelijke uitkomst, want de armoede is juist wel veel afgenomen. Dat 91 procent van de kinderen wereldwijd naar school gaat en 90 procent van de bevolking toegang heeft tot schoon drinkwater, verwacht ook bijna niemand.’’
Vooruitgang
Hoe het kan dat mensen pessimistischer zijn dan nodig? Hulporganisaties en de media belichten te weinig de vooruitgang in ontwikkelingslanden en te veel de ellende, stelt Vossen. Voor haar promotie , komende maand aan de Radboud Universiteit, onderzocht de Tilburgse hoe Nederlandse, Vlaamse en Engelse kranten in 876 nieuwsberichten en hoe ontwikkelingsorganisaties in 284 advertenties de afgelopen jaren de wereldwijde armoede in beeld brachten. ,,In 65 procent van de onderzochte artikelen lag de nadruk op problemen, slechts bij 22 procent op vooruitgang. In advertenties van ontwikkelingsorganisaties was in 71 procent zelfs niets te zien van de bereikte resultaten. 12 procent liet hier veel van zien, 16 procent een beetje.’’
Verhaalperspectieven
Bij de 289 onderzochte Nederlandse krantenartikelen en de 169 Nederlandse advertenties waren de percentages vergelijkbaar. In haar onderzoek beschrijft Vossen negen verhaalperspectieven van waaruit ontwikkelingsorganisaties en de media communiceren over armoede. ,,Het viel op dat hulporganisaties in advertenties vaak sterk de nadruk op het slachtoffer leggen, op het gebrek aan vooruitgang in een land en op de sociale rechtvaardigheid. Bij die laatste categorie laten ze bijvoorbeeld onrecht, discriminatie en uitsluiting zien. In kranten lees je juist in ongeveer een kwart van de artikelen vanuit het 'bad governance'-perspectief. Hier gaat het over foute leiders, corruptie en wanbeleid.’’
Clichébeelden
Clichébeelden van lijdzame kinderen met hongerbuikjes komen vooral bij boodschappen van Britse ontwikkelingsorganisaties voor en maar weinig in Nederland en Vlaanderen. In die laatste twee landen wekken deze organisaties wel het beeld dat arme mensen afhankelijk zijn van onze hulp. ,,Het beeld dat van hen geschetst wordt is meestal passief, alsof alleen de organisatie of donateur iets kan veranderen. Slechts in één op de acht boodschappen zien we lokale initiatieven, als een gezondheidswerker die kinderen vaccineert.’’
Dat kranten vooral over de achterblijvende ontwikkeling schrijven en niet over de daling van de kindersterfte of de afgenomen armoede is niet gek, stelt Vossen. ,,Nieuws gaat eenmaal vaak over misstanden, over drama en ellende. Om een beter beeld van de werkelijkheid te geven, zouden journalisten meer de bredere context moeten tonen. Gaat het over een hongersnood, zouden ze in een alinea bijvoorbeeld kunnen schrijven dat het aantal hongersnoden is afgenomen.’’
Ontwikkelingsorganisaties schetsen het beeld alsof alleen de organisatie of donateur iets kan veranderen in een ontwikkelingsland
Kritisch
Ontwikkelingsorganisaties moeten volgens Vossen duidelijker tonen wat wel is bereikt. ,,Dat ze dat nu niet doen, is ook logisch. Ze werven misschien sneller fondsen als ze beelden laten zien die de nood die er nog is benadrukken. Maar dat mensen hierdoor zo'n verstoord beeld krijgen, baart me wel zorgen.'' Ook voor het publiek heeft ze een tip. ,,Wees kritisch als je het nieuws leest of een campagne van een hulporganisatie ziet. Besef dat dit niet een realistisch beeld van de werkelijkheid is.’’
Verder in het nieuws
-
‘Oudere dame’ slachtoffer van duo met babbeltruc: ‘Ze hadden kleding aan van Liander’
NIJMEGEN - Een volgens de politie ‘oudere dame’ is dinsdag in Nijmegen slachtoffer geworden van een duo met een babbeltruc. Ze stalen een grote hoeveelheid sieraden. -
Provincie akkoord met bouw twee windturbines in Nijmegen-West
NIJMEGEN/WEURT/OOSTERHOUT - De voorgenomen bouw van windturbines op het voormalige kolencentraleterrein in Nijmegen-West heeft weer een horde genomen. De provincie Gelderland heeft deze week de vergunningen verleend, waardoor de juridische bezwaarprocedures van start kunnen. -
Voorstel: fietspaden Oude Groenewoudseweg laten wijken voor gras
NIJMEGEN - De gemeente Nijmegen wil het fietspad langs de Oude Groenewoudseweg tussen Sint Annastraat en Javaplein in Nijmegen aan beide kanten weghalen en vervangen door gras. Het idee is ingebracht door wijkbewoner Boudewijn Corstiaensen. Die wil met de extra groene zones ruim baan bieden aan planten en dieren, vlinders in het bijzonder. -
video De RAGweek: Taart in je smoel voor het goede doel
NIJMEGEN - De taart vliegt vandaag over het Nijmeegse Erasmusplein. Het is de plek waar de RAGweek wordt geopend, een week waarin studenten geld ophalen voor het goede doel. Luuk van den Reek is zelfverkozen slachtoffer. Voor twee euro krijgt hij graag een stuk taart in zijn gezicht. ,,Deze is wel lekker”, zegt de student terwijl er een hele taart in zijn gezicht wordt geduwd. -
Werk aan Waalbrug op 4 maart van start, vanaf eind maart anderhalf jaar verkeershinder verwacht
NIJMEGEN - Op maandag 4 maart begint het werk aan de Waalbrug in Nijmegen. Dat maakt Rijkswaterstaat vandaag bekend. De renovatie van de Nijmeegse brug zou medio 2018 beginnen maar liep vertraging op doordat er chroom 6 werd gevonden in de verf van de brug.
-
Subsidie bij het vergroenen van je Nijmeegse tuin, maar je weet niet hoe? De Bastei biedt hulp
NIJMEGEN - Groenere daken, tuinen zonder tegels en afgekoppeld regenwater. Met Operatie Steenbreek willen de gemeente Nijmegen en Waterschap Rivierenland zo veel mogelijk groen terugbrengen in de stad Nijmegen. Reden: steen wordt in een hete zomer warm en blijft dat ook langer dan groen. Bovendien neemt het geen water op waardoor dat bij hoosbuien het riool overbelast. -
PREMIUM
De politierechter Een flinke tik op de vingers voor vuurwerk, en dan is John niet meer zo cool
John (23) is een uit de kluiten gewassen jongen die energiek de rechtszaal binnenkomt, alsof hij even een futiel dingetje moet regelen. Maar in de aanklacht gaat het om een misdrijf waarop hoge straffen staan: eind 2017 is hij betrapt op het bezit van illegaal vuurwerk: 98 knallers, met schilderachtige namen als Super Cobra 6, Titanium Salute en niet te vergeten de befaamde Gorilla Bomb - niet te verwarren met de gelijknamige marihuanasoort die ook explosief schijnt te zijn. -
PREMIUM
Twee keer ontkomen, ‘het bombardement heeft me nooit meer losgelaten’
Zijn moeder wachtte toch maar niet tot de volgende dag met naar dokter Peljak gaan. Een dag later vielen bommen op Peljaks huis. Maar ze vielen ook achter het huis van opa en oma, waar Bart Janssen in zijn kinderwagentje lag te slapen...
In samenwerking met indebuurt Nijmegen