Hoe de IQ-score racisme in de hand werkt
Intelligentie is een van de meest onderzochte aspecten van de menselijke cognitie. Het lijkt er echter op dat het IQ – het intelligentiequotiënt – geen goede maat voor intelligentie is. Sterker nog, de manier waarop IQ wordt bepaald en gebruikt werkt racisme in de hand, ook in de wetenschap.
Delen per e-mail
Het intelligentiequotiënt (IQ) is ooit in het leven geroepen om aan de hand van een simpele score te kunnen bepalen wat iemands intelligentie is. Hoewel er geen wetenschappelijke consensus is over wat intelligentie precies is, werden er vrij snel twee soorten intelligentie onderscheiden: vloeiende intelligentie en gekristalliseerde intelligentie.
Vloeiende intelligentie is het vermogen nieuwe problemen op te lossen en gekristalliseerde intelligentie betreft vaardigheden die gebaseerd zijn op kennis. Gekristalliseerde intelligentie groeit naarmate men ouder wordt en neemt vervolgens niet af door ouderdom, terwijl vloeiende intelligentie stabieler is en wel afneemt door ouderdom.
Hoe meet je intelligentie?
Het eerste probleem ontstaat zodra je de IQ-score moet berekenen. Hoe meet je immers intelligentie? Veel bekende IQ-tests (bijv. de WAIS; Wechsler Adult Intelligence Scale) bevatten opdrachten die mensen in westerse landen goed uit kunnen voeren maar mensen uit niet-westerse landen flink benadelen. Denk bijvoorbeeld aan het ordenen van objecten die in niet-westerse culturen verschillend (of helemaal niet) worden gebruikt, of het testen van ‘algemene’ kennis die op sommige plekken irrelevant is. Bovendien, wie bepaalt überhaupt dat iets een teken van intelligentie is?
Het meten van IQ is cultuurafhankelijk
Om die reden zijn er ook zogenaamde ‘cultuurvriendelijke’ IQ-tests ontwikkeld die rekening houden met cultuurverschillen. Een voorbeeld hiervan is om niet objecten te laten ordenen maar in plaats daarvan universele, abstracte figuren als vierkanten, driehoeken, etc. te gebruiken. Maar ook dit kan nog steeds problemen opleveren. Zo zijn er culturen waarin er bijvoorbeeld helemaal geen woord bestaat voor een ‘vierkant’ omdat het in hun maatschappij niet relevant is. Deze verschillen in taal bepalen hoe mensen verbanden tussen objecten waarnemen en beïnvloeden daarmee ook de prestatie op zo’n test. Voor bepaalde stammen zou het bijvoorbeeld veel logischer zijn te vragen naar kennis over de natuur, hoe je dieren traint, of hoe je overleeft in de wildernis; vaardigheden en kennis waar de meeste mensen in de westerse wereld geen weet van hebben. Hoewel intelligentie dus wel een universeel menselijk construct kan zijn, hangt de manier waarop je die intelligentie kan meten samen met de leefomgeving waarin iemand is gevormd.
IQ en racisme
Het gevolg van de cultuuronvriendelijkheid van gangbare IQ-tests is dat bevolkingsgroepen van bepaalde landen onterecht als onintelligent worden weggezet. De IQ-scores worden niet geïnterpreteerd binnen de context van een cultuur of sociaaleconomisch klimaat, waardoor verschillen dan het racistische idee kunnen opwekken dat bepaalde (veelal niet-westerse) bevolkingsgroepen van nature minder intelligent zijn dan andere (e.g., westerse) bevolkingsgroepen. Maar die verschillen in IQ-scores kunnen volledig worden verklaard door westerse aard van de test.
Een IQ-test is daarmee ongeschikt om pure intelligentie te meten onafhankelijk van de cultuur en geschiedenis van het land. Ook groepsverschillen in IQ binnen landen zijn veelal het gevolg van omgevingsfactoren als kansenongelijkheid en verschillen in sociaaleconomische status en onderwijs, en zeggen niks over onderliggende biologie.
Racisme in wetenschappelijk onderzoek
Het probleem zit hem niet alleen in de IQ-score op zich: het huidige gebruik van het IQ creëert ook wetenschappelijk onderzoek dat onterecht brandstof levert voor racistische ideeën. Zo publiceerde een hoog aangeschreven tijdschrift (Psychological Science) in februari 2020 een artikel dat de relatie onderzocht tussen IQ, geweld en religie. Hiervoor gebruikten ze een dataset van nationale IQ-scores waarin sommige landen een gemiddeld IQ-score hadden van 50.
Voor de duidelijkheid: een score van 100 wordt gezien als gemiddeld1 en alles lager dan 80 wordt gekwalificeerd als ‘zwakbegaafd’. Het bleek al gauw dat deze onwaarschijnlijk lage scores het gevolg waren van zeer onrepresentatieve steekproeven binnen de slecht scorende landen. Zo was het gemiddelde IQ van Somalië (67.7) gebaseerd op een groep 8- tot 18-jarige Somalische vluchtelingen in een vluchtelingenkamp in Kenia. Deze dataset had dus nooit gebruikt mogen worden. Na veel kritiek van andere wetenschappers over de racistische implicatie dat bepaalde Afrikaanse bevolkingen zwakbegaafd zijn werd het artikel vorige maand teruggetrokken.
Racisme in het wetenschappelijke apparaat
Maar hoe had het überhaupt kunnen verschijnen? De persoon bij het tijdschrift die verantwoordelijk was voor het publicatieproces van het artikel heeft in een uitgebreide verklaring aangegeven dat hij en zijn team niet doorhadden welke racistische implicaties het artikel had. Daarbij gaf hij toe dat het team exclusief uit witte mensen bestond. Dit is typerend voor de wetenschap, een werkveld dat hoofdzakelijk uit witte mensen bestaat.
Racisme is niet alleen een kwestie is van expliciet gedrag ten opzichte van bepaalde bevolkingsgroepen; ons handelen wordt veelal bepaald door impliciete vooroordelen. Zelfs de ‘neutrale’ en ‘objectieve’ wetenschap ontkomt daar niet aan en heeft een racisme probleem. Willen we racisme ooit uitbannen, dan is dit iets waar we ons bewust van moeten zijn en elkaar op moeten wijzen.
1Het gemiddelde van 100 is gebaseerd op de bevolking van het Verenigd Koninkrijk. Hoe representatief is dat voor de rest van de wereld?
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Gelderse Sport Federatie blij met versoepeling sportregels: ‘Ook trainers en coaches profiteren mee’
NIJMEGEN - De Gelderse Sport Federatie is blij dat er vanaf 3 maart weer meer gesport kan worden door iedereen tot 27 jaar. ,,Ook voor de sociale ontwikkeling is het heel belangrijk dat jonge mensen elkaar weer kunnen ontmoeten.” -
PREMIUM
Rico Verhoeven gaat de strijd aan met werkloosheid
Kickbokser Rico Verhoeven krijgt al jaren veel persoonlijke berichten van fans. Op Instagram alleen al heeft hij 1,7 miljoen volgers. De verhalen van mensen die hun baan of onderneming kwijtraakten, inspireerden hem om heelnederlandwerkt.nl op te richten. De site is vanaf vandaag live. -
reageer
Oproep: heb jij veel last van vervuilende houtkachels in de buurt?
NIJMEGEN - Eerder deze week in de Gelderlander: gedoe in de Nijmeegse politiek rondom de uitstoot van open haarden en vuurkorven in de stad. Partij voor de Dieren wil een extra stookbelasting of een tijdelijk stookverbod in de wijken waar veel uitstoot is. -
PREMIUM
Heropening Albert Heijn XL in Dukenburg: ‘Je ziet dat het gloednieuw is’
NIJMEGEN - Het is feest in het Nijmeegse winkelcentrum Dukenburg. Daar opent de Albert Heijn XL aan het Zwanenveld opnieuw de deuren. Vanwege een verbouwing is de winkel meer dan twee weken dicht geweest. Met wit-blauwe ballonnen bij de ingang verwelkomt de supermarkt, nu voorzien van een sushibar, klanten op de dinsdagochtend. -
PREMIUM
Wrakke heup, maar Margriet maakt elke dag haar ommetje
MALDEN - De app Ommetje van de Hersenstichting is een enorm succes. Hij werd gisteren voor de miljoenste keer gedownload. De Maldense Margriet van Pelt is er razendfanatiek door en slaat al sinds april geen dag over zonder te wandelen.
-
PREMIUM
Man (54) nam te weinig medicijnen in en viel broer aan met stofzuigerbuis: ‘Ik maak je dood’
GROESBEEK - Een 54-jarige man uit Groesbeek heeft donderdag voor de rechtbank in Arnhem toegegeven dat hij, in een zeer achterdochtige toestand, zijn vriendin van haar autosleutels beroofde en zijn broer mishandelde met een stofzuigerbuis. -
Superbespaarders
Emma (25) redt het met 78 euro aan boodschappen per maand: ‘Ik eet graag linzensoep’
Sommige mensen kunnen enorm goed met geld omgaan. Of ze nu veel of weinig hebben, ze zijn creatief en mét resultaat. Hoe doen ze dat toch? Elke week laten we hier een superbespaarder aan het woord. Deze keer: Emma Mouthaan (25) studeert nog en belegt wat ze overhoudt om vroeg met pensioen te kunnen. -
‘Onze dochter was de redding voor de postnatale depressie van mijn vrouw’
Blijdschap, dankbaarheid trots: een nieuwe baby staat meestal synoniem aan een blije ervaring. Maar wat als jouw partner dat anders ervaart? Angst en somberheid horen ook bij het moederschap, maar daar praten we liever niet over.
In samenwerking met indebuurt Nijmegen