Nieuwe Nijmeegse wijk in weiland lost de woningnood niet op

Als journalist van onder meer deze krant volg ik de woningmarkt al drie jaar op de voet en pas het laatste jaar begin ik te begrijpen wat woningnood betekent. Veel meer dan over een woningtekort, dat in historisch perspectief niet groot is, gaat het om de betaalbaarheid van wonen, met name voor bepaalde doelgroepen - het gaat om ongelijkheid. Huizen zijn te duur voor starters, de huren zijn te hoog. Huiseigenaren zien hun vermogen juist groeien. Verhuizen wordt steeds minder aantrekkelijk.

De oorzaak van de stijgende huizenprijzen heeft alles met leennormen en fiscale voordelen voor huiseigenaren (dus ook beleggers) te maken. Een belangrijke weeffout is dat verkoopwinst onbelast is. Dat wil namelijk zeggen dat iedere euro die je aan een starter geeft bij ten minste één huiseigenaar in de zak belandt, namelijk de eigenaar van het huis dat de starter koopt.

Die essentiële wetenschap ontgaat veel politici. Ze blijven maar olie op het vuur gooien door starters allerlei extra voordelen te geven: belastingvrije schenkingen, soepelere leennormen, geen overdrachtsbelasting, startersleningen (ook in Nijmegen) en duurhuurhypotheken. Al die instrumenten hebben misschien kortstondig effect voor enkele starters, maar ze drijven de huizenprijzen verder op.

De Nederlandsche Bank pleit er als belangrijkste financiële adviseur van het kabinet al jaren voor de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en starters minder geld te laten lenen. Bankpresident Klaas Knot is ook voorstander van belasting op verkoopwinsten. Helaas zijn de adviezen aan dovemansoren gericht. Mogelijk omdat de meeste kiezers huiseigenaar zijn (60 procent). De overheid spekt het vermogen van de meerderheid.

Wat kan de gemeente Nijmegen doen tegen woningnood? Om te beginnen moet er niet méér, maar mínder geld naar de huizenmarkt. Al is het maar om de volgende economische crisis makkelijker door te komen. Zorg voor lagere huren, wantrouw pleidooien voor subsidies.

En dan de kwestie waar je gaat bouwen. Ik zou zeggen: alle focus op het stationsgebied. Toplocatie Metterswane ligt al jaren onaangeroerd te wachten tot de schop in de grond gaat. Hoe kán dat? Kiezers zouden zich boos moeten maken. Rond het station kun je veel meer grote woontorens neerzetten. Het oude UWV-gebouw staat te lang leeg, er moeten plannen komen voor het politiebureau als dat straks verhuist. En dat het parkeerterrein aan de westzijde van het station al tien jaar een kale vlakte is, doet pijn aan je ogen. Die hoge woontoren naast de Hezelpoort moet er ook snel komen.

Waarom binnenstedelijk bouwen en niet in een weiland? Simpel: er ligt al infrastructuur en kost dus veel minder geld. Dat grond in de stad te duur is, is prietpraat uit de mond van speculanten. De gemeenteraad bepaalt wat waar wordt gebouwd en bepaalt daarmee de prijs.

Het is verder duidelijk waarom je rond een station moet bouwen. Dan pakken mensen sneller het openbaar vervoer of de fiets. De nu aangedragen bouwplek in Nijmegen-Noord ligt ruim 5 kilometer van het centrum. Zonder metrolijn die kant op, pakt iedereen de auto. Lekker duurzaam. Nijmegen is een groene stad, toch?

Stefan ten Teije is redacteur Wonen, woont in een appartement bij station Nijmegen en verbouwt zelf een huis in het Waterkwartier.