Wat te doen met al dat besmettelijke snot?

Het begint met een rauwe keel en dan weet je het eigenlijk al… je wordt (weer) verkouden. Binnen enkele dagen loop je alleen maar te snotteren. Wat is er nu precies aan de hand? Je mond, neus, keel, longen, maag en darmen zijn bekleed met slijmvlies: dit is een laag cellen die slijm produceert. Het slijm in de neus bevat antilichamen en enzymen en beschermt je tegen virussen en bacteriën en is helder van kleur.

Een verkoudheid begint met een besmetting met het verkoudheidsvirus. De eerste verschijnselen treden 2 tot 3 dagen (de incubatietijd) na de infectie op. Het slijmvlies in de neus, de bijholten en de keel raken ontstoken. Het ontstoken slijmvlies in je neus zwelt op, waardoor je neus verstopt of door de overtollige slijmproductie juist gaat ‘lopen’.

Om de verkoudheid te bestrijden stuurt je immuunsysteem witte bloedcellen naar je luchtwegen. Deze cellen bevatten een groenkleurig enzym, wat ervoor zorgt dat je snot die kleur krijgt. De kleur geeft dus aan dat je immuunsysteem aan het werk is, maar het is niet per se een teken dat je een infectie hebt; je kan namelijk ook een bijholteontsteking hebben met helder snot.

Je kan je neus snuiten, ophalen of het snot uit je neus pulken. Wat sociaal gewenst is daargelaten, wat is het beste? Ophalen, zo blijkt. Met snuiten irriteer je het slijmvlies en loop je meer risico op een voorhoofdsholte- of bijholteontsteking. Als je uit je neus pulkt heb je kans dat je je neus beschadigt.

Daarnaast wil je natuurlijk besmetting voorkomen. Terwijl je met snuiten het virus verspreidt, minimaliseer je verspreiding door je neus op te halen. Door te pulken verspreid je eveneens snot, maar vooral óók de stafylokokken aureus bacterie. Deze bacterie komt veel voor op de huid en in de neus van mensen en verspreidt zich gemakkelijk via deurklinken en bijvoorbeeld pinautomaten. Normaliter word je er niet ziek van, maar bij een huid- of slijmvliesbeschadiging kan een infectie ontstaan. Een bijzonder weerbarstige variant van deze bacterie is MRSA, waar ziekenhuizen vaak mee kampen.

Snot in je neus hoort vochtig te zijn, maar het kan ook opdrogen als je je in een droge omgeving bevindt. Zeker 90 procent van de Nederlanders peutert deze snotjes uit zijn neus en 10 procent eet de opbrengst op. Weerzinwekkend volgens velen, maar kan het kwaad? Of is het zelfs een goed idee om je snot op te eten?

Er zijn namelijk mensen die bij hoog en laag beweren dat snot eten supergezond is. Zo zou het natuurlijk zijn en ‘waarschijnlijk’ een hele goede ondersteuning zijn van het immuunsysteem. Een sterker immuunsysteem zou natuurlijk ideaal zijn in deze angstige tijden.

Deze uitspraken, gedaan door o.a. een Oostenrijkse arts, zijn echter nooit ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. Toch ging de media er maar al te graag mee op de loop, waarbij het verhaal een heel eigen leven ging leiden. Daar werd een onderzoek bij betrokken waaruit bleek dat slijm in het algemeen een beschermende functie heeft die bijvoorbeeld de kans op cariës in de mond kan verminderen. Deze studie onderzocht niet eens snot, toch stond het internet vol met uitspraken als “neuspeuteren kan tandgaatjes, maagzweren en zelfs HIV voorkomen!”. Een goed voorbeeld dat je grootse uitspraken op het internet met een snotje, uhm… korrel zout, moet nemen. Of zelf op kritisch onderzoek moet gaan zoals deze bezorgde vader.

Zelfs als je gezond bent, produceer je elke dag 1 à 1,5 liter snot. Het meeste verdwijnt ongemerkt via je keel in de maag. De antistoffen die in snot zitten krijg je dus voldoende binnen. Uit je neus pulken en het opeten voegt dus niets toe, maar kan wel je neus beschadigen en een nare bacterie verspreiden. Haal je neus dus op en slik je snot gewoon door. Kan je het echt niet laten te snuiten of te pulken, gebruik dan papieren tissues die je meteen weggooit. Zo zorg je het beste voor jezelf én anderen.