Defensie na kritiek op enorme explosie voor kust: ‘We zijn zeer begaan met het zeeleven’

,,We zouden het bijzonder betreuren als inderdaad zeezoogdieren dood aanspoelen als gevolg van deze ruiming”, zegt woordvoerder Bernd Roelink van de Koninklijke Marine tegen deze site.

De Duitse bom uit de Tweede Wereldoorlog die dinsdag drie kilometer voor de kust van Zandvoort geruimd werd woog 500 kilogram. Het ging om een bom van het type SC 500. De bom werd zondag gevonden en gemeld bij de kustwacht en later op een diepte van vijftien meter geruimd. Op sociale media gaven verschillende mensen aan de trilling te hebben gevoeld of de klap te hebben gehoord. Volgens sommigen voelde het als een aardbeving.

,,Daar schrokken we zelf ook van”, vertelt Roelink. ,,De bom lag waarschijnlijk op een harde plaat die de schokgolf goed kon doorgeven.” Dat is volgens de woordvoerder onmogelijk om van te voren vast te stellen.

SOS Dolfijn houdt de komende dagen extra goed in de gaten of er bruinvissen aanspoelen aan de Nederlandse kust. De stichting die noodhulp biedt aan walvisachtigen zegt zich grote zorgen te maken over de klap en trillingen die kilometers verderop te horen en te voelen waren. 

Volgens SOS Dolfijn is geluidsoverlast een ernstige bedreiging voor het leven in de zee. ,,Geluid draagt onder water ver door en maar liefst vier keer sneller dan op het land”, aldus de stichting. In deze tijd van het jaar bevinden veel bruinvissen zich voor de kust, legt een woordvoerder uit. ,,De effecten van een dergelijke explosie kunnen catastrofaal zijn voor bruinvissen en andere walvisachtigen.”

Volgens Roelink moest de bom eerst verplaatst worden voordat ‘ie tot ontploffing kon worden gebracht. Dat gebeurde met een hefballon. Daarna hadden duikers, rekening houdend met de sterke stroming, maar kort de tijd om de boel te laten knallen. ,,We hebben een zogenoemde Seal Scarer, dat een akoestisch geluid maakt om dieren af te schrikken. Maar dat heeft een halfuur de tijd nodig.”

De woordvoerder benadrukt dat de ontploffing niet zou doorgaan als er bruinvissen of andere dieren zouden zijn waargenomen in de omgeving. ,,Voor zover we dat aan de oppervlakte kunnen zien. We zijn zeer begaan met zeeleven. Als we dieren hadden zien zwemmen, hadden we dit niet gedaan. Maar het is ook gevaarlijk om een bom dagen in zee te laten liggen waar veel scheepvaart is.”

De bruinvis lijkt op een dolfijn, maar is een kleine tandwalvis. Deze dieren ‘zien’ door middel van geluid, zegt SOS Dolfijn. Dat heet echolocatie. Ze maken klikgeluiden die weer terugkaatsen op voorwerpen en dieren in het water. ,,Deze echo vangt een walvis op met hun gehoor en zo weten ze precies wat er te zien is.” De bruinvis is de meest voorkomende walvis in de Noordzee.