Boodschap van overheid negeert kritische burger
OpinieCommunicatie van de overheid moet op een nieuwe leest geschoeid worden, stelt adviseur crisisbeheersing Gert-Jan Ludden. De burger vertrouwt niet slaafs meer op het informatiemonopolie van overheid.
Tijdens de crisis zijn honderden communicatieadviseurs ingezet om de boodschap van het kabinet over het voetlicht te brengen.
We constateren dat deze miljoeneninvestering niet het gewenste resultaat heeft en dat de taal niet meer aansluit bij die van de 'gewone burger'. Overheidsspotjes zijn van een bedenkelijk niveau. Het vaccinatieprogramma en de logica van maatregelen zijn onnavolgbaar. Achterstandsgroepen worden nauwelijks bereikt en het empathisch vermogen van crisismanagers laat te wensen over. Dat is verontrustend, omdat in onzekere tijden communicatie essentieel is voor vertrouwen. Hoe is deze kloof te verklaren? De oorzaak ligt in de Haagse bestuurscultuur die niet op gezag en respect, maar op macht en beeldvorming is gebaseerd. Communicatie vanuit partijpolitiek belang prevaleert veelal boven het algemene belang.
Communicatie vanuit partijbelang prevaleert boven het algemeen belang
De overheid gaat uit van de burger als een te programmeren machine. Overheidscommunicatie is marketing en gericht op beïnvloeding met metaforen en slogans. Ministers zijn merken geworden, waarbij het gaat om zichtbaarheid in de media. Deze creëert een valse werkelijkheid, is veelal oneerlijk en misleidend. De woordvoerders werken hier graag aan mee, vanwege het verdienmodel en gebrek aan tegenspraak. Er is hen alles aan gelegen bestuurders zoveel mogelijk 'uit de wind' te houden.
Ook de communicatie- en gedragswetenschappers die in de media verschijnen zijn doorgaans aanhangers van dit gedachtengoed en niet in staat het tij te keren. Hoe anders klinkt de taal van het volk. Mensen maken zich zorgen over maatschappelijke vraagstukken. Zij uiten meningen via sociale media, de volksvertegenwoordiging en door middel van toenemende demonstraties. Burgers zijn zelfbewuster geworden. Zij zoeken informatie op internet en maken eigen afwegingen. Zij gaan niet blindelings uit van informatie van de overheid en reageren vaak vanuit intuïtie en beleving. In crisistijd verwachten zij een communicatiestijl gestoeld op kernwaarden als openheid en dienstbaarheid.
De toeslagenaffaire, de ministerraadnotulen en de crisis hebben evenwel aangetoond dat de overheid 'andere normen en waarden' hanteert. De burger wil serieus worden genomen en accepteert niet bij een kritisch geluid te worden weggezet als wappie. Nu er wordt gedebatteerd over nieuwe bestuurscultuur, is de tijd rijp dat ook de overheidscommunicatie op een andere leest wordt geschoeid. Er is communicatie nodig die aansluit bij de kritische burger. Taal gericht op verbinden. Vanuit het hart, vanuit kwetsbaarheid en moreel besef. Daarmee kan de communicatiekloof worden overbrugd.
Terug naar de eenvoud: authentiek taalgebruik waarbij de belangen van de samenleving, menselijke maat en het wederzijds vertrouwen centraal staan. Dat extra geld tijdens de crisis blijkt een volstrekt onnodige investering en had een betere bestemming verdiend.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMmantelzorg
‘Ik heb het idee dat ze het op mijn werk zien alsof ik twee extra vrije dagen heb’
Werk combineren met de zorg voor een van je ouders of kind, veel Nederlanders doen het. Makkelijk is het allesbehalve. 10 procent van de werkende mantelzorgers denkt na over stoppen met werken. Wat kun je doen om het vol te houden? -
25
Reacties op VAR Feyenoord-PSV: ‘Zet onafhankelijke experts in bij de VAR’
‘Leg na de wedstrijd altijd uit hoe je tot de beslissing gekomen bent’ en ‘Het belooft niet veel goeds te worden in deze crisistijd’: dit zijn enkele reacties op nieuwsonderwerpen die lezers bezighouden. Hieronder de lezersbrieven die in de krant van dinsdag 10 mei verschenen. Je kunt zelf een reactie insturen via brieven@ad.nl. -
PREMIUM
De rentes gaan weer omhoog, wat betekent dat voor ons spaargeld?
De tijd van negatieve rentes lijkt voorbij. Wereldwijd moet weer betaald worden voor geleend geld. Wie profiteert daarvan en wie betaalt de rekening? Vier vragen over de stijgende rente. -
15
Stop met het experimenteren met het toelatingsniveau van de leerkrachten
Het op peil brengen van het onderwijsniveau van onze kinderen vereist dat het niveau van leerkrachten op niveau is. Merkwaardig dat het kabinet daarmee experimenteert, schrijft onze hoofdredacteur Rennie Rijpma. -
15
Hoe ferm is de korpschef werkelijk, als het gaat om discriminatie bij de politie?
Wrang genoeg zijn klachten over discriminatie bij de politie van alle tijden. Meestentijds eindigen conflicten in een lelijk welles-nietes-spelletje. Er volgen schriftelijke berispingen en de kous is weer af, schrijft onze chef nieuws Saskia van Westhreenen.
-
VRAAG & ANTWOORD
‘Mag je autorijden met een koptelefoon op?’
‘Ik zie steeds meer mensen met een koptelefoon op achter het stuur van hun auto zitten’, schrijft lezer Hendrik de Groot in de wekelijkse vraag & antwoord-rubriek van onze autoredactie. ‘Ik heb het idee dat deze mensen de geluiden van buitenaf missen en daardoor niet goed kunnen reageren bij noodsituaties. Is dit niet verboden?’ -
69
Reacties op opvang asielzoekers: ‘Waar is dit rijke land gebleven met oplossingen?’
‘Plaatsvervangende schaamte heb ik om in dit land te wonen’ en ‘het wordt hoog tijd dat er daden komen’: dit zijn enkele reacties op nieuwsonderwerpen die lezers bezighouden. Hieronder de lezersbrieven die in de krant van zaterdag 14 mei verschenen. Je kunt zelf een reactie insturen via brieven@ad.nl. -
75
Reacties op sms'jes Rutte: ‘We laten ons besturen door mensen die de wet aan hun laars lappen’
‘Het is sowieso wenselijk om eens naar onze eigen impact op het milieu te kijken’ en ‘Mark Rutte kan dat alleen doen omdat wij dat telkens door de vingers zien’: dit zijn enkele reacties op nieuwsonderwerpen die lezers bezighouden. Hieronder de lezersbrieven die in de krant van vrijdag 20 mei verschenen. Je kunt zelf een reactie insturen via brieven@ad.nl.