De les van corona: er is te weinig maakindustrie

OpinieDe massale uitbraak van corona in maart van dit jaar liet zien dat ons land niet in staat is basale beschermingsproducten te maken. Investeer in technologie en opleiding, zegt Eppo Bruins. Tijd voor een Deltaplan.

Eppo Bruins 13-11-20, 08:43

Toen in 1953 delen van Nederland overstroomden, was duidelijk dat ons land het onderhoud van de dijken had verzaakt. Ons land zette daarom vastberaden een succesvol Deltaplan op.

Toen in maart de eerste coronagolf Nederland bereikte, bleek ons land niet in staat de meest basale producten te maken. Het is vijf voor twaalf als het gaat om het behoud van onze maakindustrie. Er bleek een groot tekort aan alles wat nodig is om zieken te behandelen en zorgpersoneel te beschermen. Er was wel een handvol technische bedrijven die snel de productielijnen ombouwden, het gros van de cruciale spullen moest uit Azië worden gehaald, met weken vertraging en na politieke druk. Nederland heeft een bloeiende en wendbare maakindustrie nodig.

Focus niet op het aantrekken van belastingschuwe hoofdkantoren

In crisistijd, maar ook in rustiger tijden is het produceren van slimme goederen (en bijbehorende diensten) de kurk waar de economie op drijft. Maar je kunt nooit voorspellen wat je precies nodig hebt. En juist daarom is een wendbare maakindustrie van levensbelang. Met slimme, goed opgeleide technici. Maar bouw geen mondkapjesfabriek waar jarenlang 800 miljoen mondkapjes op voorraad liggen. Mijn pleidooi: zorg dán dat je een innovatief textielbedrijf of matrassenfabrikant in je land hebt. En die hebben we. Koester die industrie. Er zijn drie uitdagingen waar Nederland flink op moet inzetten.

Ten eerste: stimuleer innovatie. Zorg voor een gunstiger vestigingsklimaat voor onderzoek en ontwikkeling. Focus niet op het aantrekken van belastingschuwe hoofdkantoren. Maak innovatie fiscaal voordeliger. Investeer in wetenschap die Nederland als kennisland aantrekkelijk houdt voor hightechbedrijven. Investeer in sleuteltechnologieën. Ten tweede: leid meer goede vakmensen op. Zelfs met de oplopende werkloosheid heeft het bedrijfsleven tienduizenden praktisch opgeleide vakmensen tekort. Vakonderwijs in bèta en techniek moet laagdrempelig zijn. Zo nodig gratis. We moeten volop investeren in technische vmbo-, mbo- en hbo-opleidingen, en tot aan universiteiten juist die studies aantrekkelijk maken waarvoor werkgevers aan de poort staan te rammelen als er een diploma-uitreiking is.

Ten derde: investeer in technische infrastructuur bij scholen en kennisinstellingen. Zorg voor stabiele financiering van onderzoeksinstellingen die op dit moment iedere paar jaar weer geld bij elkaar moeten schrapen. Behoud ons nationale ijkingsinstituut, cruciaal voor meetstandaarden in onze hightechsector. Het omvallen ervan zou een aderlating zijn voor de hoogwaardige maakbedrijven in ons land. De crisis laat zien dat ons land in staat moet zijn de eigen broek op te houden.

Daarom moet de maakindustrie de hoogste prioriteit krijgen. Een Deltaplan. Investeren in vakmensen, hoogwaardige kennis en technologie is geen keuze. Het is een noodzaak.

Eppo Bruins is Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie.