Eerlijke handel mag niet weer vier jaar wachten

OpinieNederland moet breken met verdragen die goed zijn voor multinationals. Globalisering versterkt onder meer de oneerlijke concurrentie voor werknemers en boeren, stellen vier maatschappelijke organisaties.

Donald Pols, Guus Geurts, Tuur Elzinga en Fiona Dove 04-03-21, 08:02 Laatste update: 04-03-21, 15:24

Handelsland Nederland staat op een kruispunt. De meeste politieke partijen van uiterst links tot uiterst rechts willen breken met handelsverdragen die geweldig zijn voor multinationals, maar waarvoor mens, milieu en democratie de prijs betalen.

Alleen CDA, VVD en D66 kunnen niet loskomen van het vrijhandelsgeloof

Alleen VVD, CDA en D66 kunnen niet loskomen van hun vrijhandelsgeloof. Tijd om te kiezen voor een andere koers. De voltallige oppositie is tegen het Ceta-verdrag tussen de EU en Canada. De ChristenUnie, nodig voor een meerderheid, was ook niet enthousiast. De regering had in de EU fatsoenlijke bescherming van klimaat, dierenwelzijn en arbeidsrechten kunnen eisen. Maar ze kozen ervoor om Ceta door te drukken. In de Eerste Kamer dreigt hetzelfde. De Tweede Kamer trok haar steun in voor het handelsverdrag met Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay.

Dat verdrag betekent nog minder Amazone, meer klimaat- opwarming en meer concurrentie voor Nederlandse boeren door goedkoop Zuid-Amerikaans vlees en suikerriet. Minister Kaag besloot de motie niet uit te voeren en liet de kans liggen om zich te verzetten tegen een onduurzaam en achterhaald handelsverdrag.

Kolenbedrijf RWE eist 1,4 miljard euro compensatie van Nederland, omdat kolenstroom verboden wordt. RWE gebruikt daarvoor het Energy Charter Treaty, een verdrag met een claimsysteem dat het Nederlandse recht buitenspel zet en klimaatbeleid dwarsboomt. De regering heeft er vier jaar niks aan gedaan. Wereldwijd worden 14 miljoen werknemers uitgebuit onder de verantwoordelijkheid van Nederlandse bedrijven. Maar coalitieafspraken om bedrijven te verplichten maatschappelijk verantwoord te ondernemen, schoof de regering voor zich uit. Minister Kaag nam het zelfs op voor multinationals en zei onlangs: ,,Ik ken alleen maar bedrijven die verantwoordelijk willen zijn.'' Als we iets leren van doorgeschoten vrijhandel, dan is het wel dat de macht van vooral westerse multinationals enorm is toegenomen. Dat gaat ten koste van de zeggenschap van burgers en volksvertegenwoordigers. Vooral in arme landen, maar ook in Europa.

Het is de schaduwkant van een veel te 'succesvol' Europees handelsbeleid. De globalisering ligt op ramkoers met klimaat, vergroot de ongelijkheid, versterkt oneerlijke concurrentie voor werknemers, boeren en MKB en ondermijnt verduurzaming van landbouw en economie.

Een nieuwe opzet van handelsbeleid begint daarom met het aan banden leggen van de macht van multinationals en het centraal stellen van duurzame ontwikkeling en bescherming van mens, dier, milieu, MKB, gezinsbedrijven in de landbouw en de democratie. De nieuwe Tweede Kamer mag dit niet nog eens vier jaar vooruitschuiven.

Donald Pols (Milieudefensie), Guus Geurts (Platform Aarde Boer Consument), Tuur Elzinga (FNV) en Fiona Dove (TNI). Deze organisaties maken deel uit van de Handel Anders! coalitie.