Gedrag in de crisis biedt hoop voor het klimaat
OpinieDe coronacrisis laat zien dat gedragsverandering veel kan opleveren, stellen Karlijn van den Broek en Leo van Kampenhout. De massale aanpassing lijkt het virus af te remmen. Dit kan de klimaatcrisis helpen.
Individueel gedrag is allesbepalend voor het verloop van de coronacrisis, riepen ic-artsen en RIVM-virologen in koor. Nederlanders geven massaal gehoor, en het aantal nieuwe patiënten neemt hand over hand af.
Net als ons gedrag bij het coronavirus, kan milieugedrag aanstekelijk werken
Terwijl de kranten iedere dag openen met coronanieuws, vergeten we bijna dat er een andere crisis gestaag verder woedt: de klimaatcrisis. In tegenstelling tot de coronacrisis gaat deze niet over dagen of weken, zelfs niet over maanden. De klimaatcrisis speelt zich af over jaren en decennia, maar is minstens net zo gevaarlijk als corona en heeft de potentie deze te overschaduwen in aantallen slachtoffers. Nu al wordt er weer meer honger geleden in de wereld dan vroeger wegens mislukte oogsten. Beide crises vragen om inlevingsvermogen.
'Het zal mij niet raken', is een verleidelijke gedachte die je in beide contexten terugziet. Waar corona vraagt om inlevingsvermogen voor onze ouders, grootouders en zorgverleners, vraagt de klimaatcrisis om inlevingsvermogen voor de jongere generaties, onze kinderen en kleinkinderen. Zij zullen met de onomkeerbare gevolgen te maken krijgen wanneer wij nu geen adequate actie ondernemen. Die boodschap is helder vanuit de wetenschap. Voor beide crises geldt bovendien dat snel handelen het beste middel is om ze in te perken (flattening the curve) en individueel gedrag is hierbij in grote mate bepalend. Mensen denken vaak dat hun milieugedrag geen verschil maakt voor het klimaat, omdat zij slechts een individu zijn en hun bijdrage in het niet valt in vergelijking met de omvang van het probleem. Maar net als het coronavirus, kan milieugedrag aanstekelijk werken. Milieugedrag komt namelijk niet alleen voort uit onze eigen bezorgdheid om het klimaat, maar wordt grotendeels bepaald door sociale normen: wat men beschouwt als goed en fout, maar vooral ook wat de mensen om ons heen concreet doen voor het milieu. Mensen hebben daardoor meer invloed op hun omgeving dan ze denken. Vooral wanneer ze delen welke acties zij doen voor het milieu, en op die manier dit gedrag de norm maken.
Milieugedrag kan zich net zoals een virus als een lopend vuurtje verspreiden door een buurt, familie, vriendengroep of werkplek. Kortom, net als bij corona hebben wij burgers veel invloed op het verdere verloop van de klimaatcrisis. Corona biedt een kans om onze maatschappij anders in te gaan richten. Juist nu hebben we de kans om onze gewoontes te evalueren en te veranderen, en daarmee anderen te 'besmetten'.
Bijvoorbeeld door de deprimerende berichtenstroom op WhatsApp en sociale media te verbreken met voorbeelden van positieve veranderingen, die bijdragen aan een betere toekomst voormens en milieu.
Karlijn van den Broek is onderzoeker milieupsychologie aan de Universiteit Utrecht. Leo van Kampenhout is promovendus en klimaatmodelleur.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
column
Hoog tijd voor een potje tongzoenen tegen de stress
Debby Gerritsen vervangt deze weken Özcan Akyol als columnist. Ze schrijft drie keer per week over wat haar bezighoudt. -
Waarom zoenen gezond is: ‘Bij een zoen gaan 1 miljard bacteriën van de ene naar de andere mond’
Vandaag is het Wereld Kusdag. Gezondheidsjournalist Tijn Elferink schreef het boek Kusje erop, de waarheid achter 70 gezondheidsmythes. Wat is er waar van: ‘zoen in het rond, dan word je gezond?’ -
PREMIUMcolumn69
Veel mensen vergeten één ding rond de EU-kandidatuur van Oekraïne
Özcan Akyol schrijft drie keer per week over wat hem bezighoudt. -
commentaar47
Dat uitvoeringsdiensten het werk niet aankunnen is gekmakend
Het kabinet zegt meer te willen doen om de koopkracht van huishoudens te stutten, maar het kan niet. De uitvoering kan het niet aan. Reden om van frustratie de haren uit het hoofd te trekken, schrijft politiek verslaggever Hans van Soest in dit commentaar. -
Dit is wat bruidsparen dit jaar gemiddeld uitgeven aan hun huwelijk
Gemiddeld geven bruidsparen dit jaar ruim 16.000 euro uit aan hun huwelijk. Dat is 2000 euro meer dan voor corona. We hebben weer zin in een feestje, maar: trouwen is ook duurder geworden. Leveranciers worden steeds vaker gedwongen de gestegen kosten door te berekenen.
-
37
Erkenning voor elkaars verleden laat zich niet opdringen
De afschaffing van de slavernij herdenken is belangrijk, maar we kunnen Keti Koti pas echt samen vieren als dit breed wordt gedragen, schrijft onze hoofdredacteur Rennie Rijpma. -
110
Reacties op energiezuinig: ‘5 minuten douchen? Welnee, dat kan prima in 2 minuten!’
‘Niemand lijkt het woord ‘anticiperen’ meer te kennen’ en ‘Zijn wij nu zo dom of zijn ze in Zweden zo slim?’: dit zijn enkele reacties op nieuwsonderwerpen die lezers bezighouden. Hieronder de brieven die in de krant van vrijdag 24 juni verschenen. Je kunt zelf een reactie insturen via brieven@ad.nl. -
WhatsApp wil laten verbergen of je online bent
Een nieuwe functie in WhatsApp moet het mogelijk maken je online status te verbergen, zodat vrienden niet kunnen zien of je de app open hebt staan.