Investeer in dialoog, niet in nóg meer wapentuig

Sinds 2014 vraagt de Navo haar lidstaten om 2 procent van het BBP aan defensie te spenderen. Omdat Nederland hier niet aan voldoet, is de afgelopen jaren al veel geïnvesteerd. Er liggen inmiddels plannen het budget met nog eens 13 tot 17 miljard euro te verhogen.

Dat extra geld nodig is, wordt nauwelijks tegengesproken. Wie even nadenkt, kan echter gemakkelijk vaststellen dat extra geld helemaal niet bij hoeft te dragen aan onze veiligheid.

Neem terrorisme. Een serieuze bedreiging, die aangepakt moet worden. Maar de manier waarop dat de afgelopen decennia is gebeurd, heeft averechts gewerkt.

Desondanks houdt Nederland vast aan een leger dat nadrukkelijk is ingericht om, ook in de toekomst, oorlogen in verre landen te voeren. Daarom worden bijvoorbeeld geldverslindende JSF-straaljagers aangeschaft.

Een ander voorbeeld: Rusland. Voor de dreiging van Rusland moeten we de ogen zeker niet sluiten, maar hier moeten we ook naar het eigen handelen kijken. Oud-Navo-chef Jaap de Hoop Scheffer deed dat onlangs. De gespannen relatie met Rusland heeft de Navo voor een belangrijk deel zelf veroorzaakt, stelt hij, door continue uitbreiding van het bondgenootschap in de richting van de Russische grens. Daarover maakt onze oosterbuur zich grote zorgen.

Door te luisteren naar deze zorgen en serieus in dialoog te gaan, kunnen wellicht voorstellen voor de-escalatie gevonden worden, bijvoorbeeld gericht op tweezijdige (kern)ontwapening. De kans dat hiermee de hoogopgelopen spanningen afnemen, is groter dan wanneer de Navo doorgaat met uitbreiding en bewapening.

Wie overigens een vluchtige blik werpt op de defensiebudgetten van westerse landen en Rusland, ziet enorme verschillen. Alleen al de VS spendeert meer dan tien keer zoveel aan defensie dan Rusland. Meerdere grote Europese landen hebben een met Rusland vergelijkbaar budget.

Als een serieuze dialoog met Rusland wordt gezocht en de Navo zich niet meer waagt aan onnodige avonturen in verre landen, zijn er nog dreigingen zat. Terrorisme verdwijnt niet zomaar en ook in het cyberdomein zijn er risico's.

Maar de 2-procentsgekte van de Navo is hiervoor geen rechtvaardiging. Die norm kunnen we beter loslaten. Dan kunnen de vele miljarden die klaarliggen naar zaken die in tijden van pandemie écht nodig zijn.

Sadet Karabulut is Tweede Kamerlid voor de SP en woordvoerder Buitenlandse Zaken en Defensie.