Kijvende viswijven? Dat helpt het debat over meer vrouwen aan de top niet!

OpinieDeed een debat over het vrouwenquotum denken aan 'een kippenhok, met Jeroen Pauw als wijze haan'? Julia Wouters, politicoloog, zat maandag zelf aan tafel en zij noemt dergelijke bewoordingen 'ronduit seksistisch'.

Julia Wouters 06-12-19, 08:31

Ook in 2019 waren vrouwen minder vaak te gast in talkshows en actualiteitenprogramma's dan mannen. Uit onderzoek van het Commissariaat voor de Media blijkt dat, zeker wanneer het gaat om de categorie 'deskundigen', vrouwen een kleine minderheid zijn.

Vaak hoor je voorspelbare argumenten: vrouwen 'willen niet' en 'zijn er niet'. Maar wat zeker meespeelt is dat wij bij deskundigheid en competentie onbewust aan een witte man denken. Mensen hebben een enorme beeldbank in hun hoofd van mannelijke professionals en leiders. We associëren mannen met leiderschap, leiderschap met mannelijkheid. En we geloven makkelijker van een man dat hij deskundig is. Vrouwen vinden we op basis van diezelfde beeldbank juist minder vanzelfsprekend geschikt.

Bij deskundigheid en competentie denken we onbewust aan een witte man

Omdat de media die beeldbank avond aan avond voeden met nieuwe voorbeelden van mannen als deskundigen, verandert dit vooroordeel moeizaam. Vrouwen worden wél uitgenodigd als het gespreksonderwerp als een 'vrouwenonderwerp' gezien wordt. Zoals bij de uitzending van Pauw, afgelopen maandag, toen het ging over het vrouwenquotum. Hoewel er onder beide seksen voor- en tegenstanders zijn, en de quotummaatregel grote impact heeft op mannen en mannelijke werkgevers, worden uitsluitend vrouwen uitgenodigd. Als er namelijk één onderwerp is waarop vrouwen als deskundig worden gezien is het: 'vrouw-zijn'.

Maar zelfs dan blijft het spannend of 'ze het wel kan'. Waar we mannen eerder het voordeel van de twijfel geven, geldt dat niet voor vrouwen. En dus speelt een redactie op safe. In het geval van deze Pauw-uitzending werd niet gekozen voor de klassieke debatsetting van een voor- en tegenstander, maar schoven er vijf gasten aan. Met als gevolg een volle tafel, waar het dringen was om aan het woord te komen. Het werd dan ook op sommige momenten een chaotisch gesprek.

Je ziet wel vaker dat, als er te veel mensen over hetzelfde onderwerp spreken en het gesprek niet strak wordt geleid, er door elkaar wordt gepraat. Irritant, maar wanneer het om een tafel vol vrouwen gaat, laat de reactie zich raden. De column van AD-tv-recensent Angela de Jong is daar een sprekend voorbeeld van. Ze schrijft: 'Waarom ontaardt een discussie tussen vier vrouwen toch al snel in een kijfpartij tussen een roedel viswijven?' Ze spreekt van een kippenhok, met Jeroen Pauw als wijze haan. Bewoordingen die je uitsluitend over vrouwen zult horen en ronduit seksistisch zijn.

En zo is het kringetje rond en voorspel ik dat het volgende onderzoek naar de representatie van vrouwen geen beter resultaat zal opleveren. Ook daarom sprak ik zo gepassioneerd over het vrouwenquotum, want alleen zo verandert er iets.

Julia Wouters is politicoloog en auteur van 'De Zijkant van de Macht, waarom de politiek te belangrijk is om aan mannen over te laten'. Zij was maandag een van de gasten in de bewuste uitzending van ‘Pauw’.