Marktwerking blijkt een sprookje dat ons dupeert

D e provincie Noord-Holland gaat de bediening van sluizen, bruggen en pontjes weer zelf uitvoeren. Het regende klachten over Trigion, het beveiligingsbedrijf dat na een aanbestedingsronde als goedkoopste uit de bus kwam. Trigion had zulke slechte arbeidsvoorwaarden dat onvoldoende brug- en sluiswachters voor het bedrijf willen werken.‎

De uitvoering van maatschappelijke taken is in het geding en werknemers zijn de dupe. De overheid mag wel eens wat kritischer kijken naar de gevolgen van marktwerking en aanbestedingen.‎

Zorgorganisaties, scholen en gemeenten in West-Brabant hebben problemen met het vervoer van cliënten en leerlingen, want vervoersbedrijf TCR is failliet. Eigenlijk won Arriva de aanbesteding, maar dat bedrijf gaf het werk door aan prijsvechter TCR.‎

In de Gooi en Vechtstreek overwegen acht gemeenten nu een gezamenlijke organisatie op te zetten voor het doelgroepenvervoer, waar negenduizend mensen gebruik van maken. Door te kiezen voor 'inbesteden' (zelf doen) in plaats van aanbesteden, willen ze grip krijgen op de kwaliteit. Tot op heden wordt dat vervoer aanbesteed bij steeds nieuwe vervoerders.

Opnieuw aanbesteden leidt na jaren van problemen volgens de gemeenten alleen maar tot hogere tarieven. Zowel klanten als medewerkers worden er dus niets wijzer van.‎

Volgens Koninklijk Vervoer Nederland gebeurt het steeds vaker dat op vervoersaanbestedingen geen geldige inschrijvingen binnenkomen. Vervoerders denken voor de geboden vergoedingen niet rendabel te kunnen werken. De taximarkt begint zelf signalen af te geven richting aanbestedende diensten‎over de tarieven voor het doelgroepenvervoer. Dat is het beste bewijs dat aanbestedingen en marktwerking niet leiden tot verbetering van kwaliteit en efficiency, maar dat slechts wordt bezuinigd.‎

Provinciale bezuinigingen in het openbaar vervoer leiden tot het schrappen van onrendabele buslijnen. Inwoners zijn dan aangewezen op vrijwilligers. Hun bedoelingen zijn goed, maar het werk van een buschauffeur dient normaal beloond te worden. Nu profiteert de overheid en de busbedrijven houden hun winstcijfers op peil. Met alle gevolgen van dien voor werknemers en burgers.

Waar de FNV zich inzet voor de belangen van werknemers in hun rol als burgers, zouden onze overheden dat moeten doen voor burgers in hun rol als werknemers.

Hoe dan ook zitten we met marktwerking voor maatschappelijke taken op een dood spoor.‎

Roel Berghuis is vakbondsbestuurder en projectleider marktwerking en aanbestedingen bij de FNV.