Niet te krampachtig doen over partijkleur leden kabinet

Toen Van Rijn - staatssecretaris op het departement in het vorige kabinet - door premier Mark Rutte werd gevraagd bij te springen, stelde PvdA-leider Lodewijk Asscher twee voorwaarden. Van Rijn mocht geen plannen uit het regeerakkoord verdedigen (hij was immers geen lid van een partij die het huidige regeerakkoord sloot) en de benoeming zou slechts tijdelijk zijn. Drie maanden was het idee. Dat wordt nu ietsje langer, maar niet veel. Dat Asscher niet wilde dat het lang zou duren, had een zuiver politieke reden: de kiezer moet vooral niet gaan denken dat de PvdA dit kabinet gedoogsteun geeft. Op zich goed te begrijpen van een oppositiepartij. Maar het is toch jammer dat onze politieke cultuur zo star is.

In Nederland gebeurt het zelden dat een bewindspersoon niet van een van de regeringspartijen is. In de Verenigde Staten was dat tot voor kort bijvoorbeeld veel gebruikelijker. En waarom ook niet? Niet dat een kabinet volledig uit partijloze bewindspersonen moet bestaan. De roep om zo'n zakenkabinet klinkt wel vaker. Maar ook technocraten hebben een politieke opvatting. Het is een illusie dat een kabinet puur zakelijk en dus a-politiek kan zijn. Het risico op verlamming omdat het kabinet voortdurend overhoop ligt met de Tweede Kamer wordt groter.

Maar er is niks mis mee als bij een volgende formatie ook eens naar geschikte bewindslieden buiten de bestaande coalitie wordt gekeken. Uiteindelijk is iemands expertise belangrijker dan iemands partijkaart. En in het verleden zijn nogal wat bewindslieden door de mand gevallen nadat ze vooral in het kabinet waren gekomen omdat ze beloond moesten worden voor trouwe dienst.