Politici vertellen boeren niet het pijnlijke verhaal

Jullie zijn erg boos, dat is ons duidelijk. Boos, omdat jullie al veel hebben moeten inleveren. Omdat jullie bedrijven moeten inkrimpen, terwijl de industrie en de luchtvaart de hand boven het hoofd gehouden wordt. Omdat jullie al jarenlang in weer en wind voor veel te lage prijzen werken en nu wordt er opeens wél verwacht dat jullie moeten investeren.

Heel Nederland weet het. Jullie zijn in jullie tractoren naar Den Haag en provinciehuizen gegaan. Hierbij reden jullie een politiepaard aan, reden een deur bij het provinciehuis uit zijn voegen en hingen een strop op om politici te verwelkomen. En met succes. In Overijssel, Friesland, Drenthe en Gelderland zijn de stikstofmaatregelen van tafel. Gedeputeerden zwichten in groten getale voor jullie intimidatie.

Bij deze een waarschuwing: het is allemaal schijn. Het bouwen van woningen in de Randstad is belangrijker voor Nederland dan jullie varkens. Het aanleggen van wegen in Gelderland betekent meer voor de Nederlander dan jullie kippen. En de producten van onze innovatieve multinationals leveren ons meer geld op dan jullie export. Wij hebben onze keuze gemaakt, net als de meerderheid in Nederland. Dit klinkt cru, maar dit is het eerlijke verhaal. Ja, jullie zijn een belangrijke voedselproducent en daar zijn we jullie dankbaar voor. Maar hoe langer jullie blijven vasthouden aan de rol die jullie ooit hadden, hoe meer teleurgesteld jullie zullen worden.

Trap er niet in. Geloof de politici, die jullie vertellen dat alles bij het oude zal blijven, niet. Het zijn leugens. Trap niet in de val van angstige gedeputeerden die wegkijken van moeilijke beslissingen: die beslissingen zullen voor hen genomen worden.

Jullie businessmodel bestaat niet meer, jullie bedrijfsvoering kost nu meer dan die oplevert. Is er nog een uitweg? De kansen liggen in gesprekken in plaats van geweld, in ideeëninbreng in plaats van intimidatie. Dát kan de maatregelen beïnvloeden ten gunste van jullie belangen.

Alleen zó kan antwoord worden gegeven op de vraag 'hoe kunnen we de landbouw verduurzamen?' Waarbij jullie kennis over de praktijk écht tot haar recht komt. Deze kans zijn jullie aan het vergooien. Jullie zijn afhankelijk van sympathie en die sympathie verdwijnt razendsnel nu jullie tractoren gebruiken als stormrammen en stro als munitie. Denk niet dat de oorlog die jullie voeren goed zal aflopen. Elke gewonnen slag betekent uiteindelijk meer schade voor julliezelf. Dat is misschien niet eerlijk, het is wel de waarheid.

Annabel Broer is voorzitter van de Jonge Democraten (D66).