Sta op tegen verspreiden van broodjeaapverhalen
OpinieDe Wereldgezondheidsorganisatie noemt het 'infodemie': een overdosis aan (on)betrouwbare informatie op sociale media. Hier moeten we een vuist tegen maken, stellen Sander Duivestein en Menno van Doorn.
Rapper Lange Frans weet tienduizenden aan zich te binden met podcasts over samenzweringstheorieën. Muzikale hits blijven uit, maar als hij zich afvraagt waarom Bol.com kinderboeken van 2000 euro verkoopt, wordt de webwinkel massaal geslachtofferd door zijn volgers.
Dit is wat de Wereldgezondheidsorganisatie de 'infodemie' noemt: de overdosis (on)betrouwbare informatie die vooral via sociale media als YouTube, TikTok, Snapchat, Facebook en Instagram gedeeld wordt. Een andere pandemie, die zorgt voor moord op de realiteit. Dat is zorgelijk omdat zij die deze informatie delen enorm veel invloed hebben op de bevolking. Ook Willem Engel van Viruswaarheid doet een duit in het zakje. Hij vertelde zijn 21.000 volgers op Facebook dat het mondkapje niet ver weg is van het dragen van een Jodenster. Voormalig Temptation Island-verleider Tisjeboy Jay zei dat hij de RIVM-maatregelen tegen het coronavirus niet serieus neemt. En last but not least, Doutzen Kroes, op Instagram 6,4 miljoen volgers, spreekt van een complottheorie van media, de farmaceutische industrie en de overheid. Dat deelde ze nadat ze in de huid was gekropen van virologen en enkele uren onderzoek had gedaan.
Deze influencers voelen zich thuis bij filosoof Descartes: Ik denk, dus ik besta
Deze influencers voelen zich ongetwijfeld thuis bij filosoof Descartes: Ik denk, dus ik besta. Zonder enig besef van kennisvergaring, zijn influencers overmoedig en vertrouwen volledig op zichzelf, en op hun zogenaamde gezonde verstand. De herkomst van het gezonde verstand is volgens psychologen Hugo Mercier en Dan Sperber te danken aan de noodzaak om verhalen te vertellen. Dat is de conclusie in hun boek The Enigma of Reason. De mens vergroot kansen op overleven als we verhalen over onszelf vertellen zodat anderen daarop kunnen vertrouwen of een idee krijgen met wie ze van doen hebben. In de oertijd was de gezamenlijke tocht richting de mammoet die gedood moest worden leidend. En daarmee een grote verbinder. Nu is de waarheid slachtoffer.
Het 'gezonde verstand' komt niet voort uit de drang iets onomstotelijk te bewijzen, maar vooral om te babbelen en waar nodig recht te praten wat krom is om een eigen positie te redden. De mens is van nature geen wetenschappelijk denker. De amateurliga van denkers des vaderlands die optreedt in praatprogramma's of invloed uitoefent op sociale media, dus ook niet. Het verschil tussen hen en ervaren wetenschappers is dat de influencers enorme invloed hebben.
De tweede man op de maan werd ooit geconfronteerd met een complotdenker die zijn expeditie een broodje aap noemde. Buzz Aldrin antwoordde met een rechtse directe. Dat moet nu ook, figuurlijk. Een vuist maken en de juiste verhalen vertellen over wetenschappelijke denkmethodes. Laat dat ook een belangrijke boodschap zijn voor de hedendaagse influencer.
Sander Duivestein en Menno van Doorn, trendanalisten van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie van IT-dienstverlener Sogeti.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Energierekening
Ad: ‘Ik heb zelf ventilatoren onder de radiator geklikt voor optimale verwarming’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Ad Voermans (66) uit Rijen, bij Breda. -
PREMIUMColumn7
Yes, vakantiegeld! Maar kan de vlag ook uit?
Linda Akkermans schrijft drie keer per week over wat haar bezighoudt. -
PREMIUMColumn13
Ik begrijp heel goed dat het lastig is om ‘nee’ te zeggen tegen een spotgoedkoop stedentripje
Linda Akkermans schrijft drie keer per week over wat haar bezighoudt. -
69
Reacties op opvang asielzoekers: ‘Waar is dit rijke land gebleven met oplossingen?’
‘Plaatsvervangende schaamte heb ik om in dit land te wonen’ en ‘het wordt hoog tijd dat er daden komen’: dit zijn enkele reacties op nieuwsonderwerpen die lezers bezighouden. Hieronder de lezersbrieven die in de krant van zaterdag 14 mei verschenen. Je kunt zelf een reactie insturen via brieven@ad.nl. -
OPINIE
Innovatie in de zorg kan zoveel meer betekenen
Bestaande technologie kan in de zorg grote personele ruimte bieden. Zo’n 100.000 medewerkers kunnen vrijgespeeld worden. Dat vraagt wel een nieuwe koers van het ministerie van VWS, stelt Joba van den Berg.
-
column60
‘Hoe kan zo’n leuke vrouw nou vrijgezel zijn, ben jij dan zo veeleisend?’
Debby Gerritsen schrijft drie keer per week over wat haar bezighoudt. -
2
Zo zet je gezichtsherkenning en vingerafdrukscanner van je telefoon snel uit
Je smartphone ontgrendelen met je gezicht of vingerafdruk klinkt veilig, maar in geval van nood kan het juist een beveiligingsrisico zijn. Iemand kan onder dwang je gezicht scannen of onopgemerkt je vingerafdruk bemachtigen. Gelukkig kun je dit voorkomen. -
PREMIUM
Goedkoop tanken? Volgende week loont het zelfs om 200 kilometer om te rijden
De brandstofprijzen gaan volgende week in Duitsland zo hard omlaag, dat het prijsverschil met wat je bij een Nederlands tankstation betaalt gigantisch wordt. Vanaf woensdag geldt in Duitsland een adviesprijs van 1,72 euro per liter, minimaal 40 cent minder dan in Nederland. Loont het om daarom naar Duitsland te rijden voor een tankbeurt?