Verkiezingen gaan ook over het eerlijke wonen

OpinieDe woningmarkt is een groot belangrijk onderwerp bij de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen. Dat moet ook, want er is heel wat aan de hand, stelt Laurens Ivens. Al heeft niet iedereen dezelfde oplossingen.

Laurens Ivens 24-02-21, 08:49

Huurhuizen die bij een verhuizing twee keer over de kop gaan, koophuizen die al weg zijn voor ze goed en wel op internet staan, lange wachttijden voor een sociale huurwoning en totale moedeloosheid onder woningzoekenden.

Het zijn allang niet meer alleen 'Amsterdamse toestanden'. De wooncrisis breidt zich vanuit de grote steden en de Randstad uit over grote delen van het land. Natuurlijk moeten er meer huizen bijgebouwd worden om de wooncrisis te bestrijden. Elke prognose over de ontwikkeling van de bevolking en de manier waarop we wonen laat zien dat er een groot tekort is aan woningen. Om de tekorten weg te werken moeten er in Nederland tot 2030 een miljoen woningen bijgebouwd worden.

Alkmaar of Amstelveen

We kunnen het ons niet permitteren het probleem vooruit te blijven schuiven

Maar het is een illusie om te denken dat meer bouwen de problemen op de woningmarkt oplost. Om even een voorbeeld te geven: in Amsterdam zijn niet eerder in een periode van zeven jaar zo veel woningen bijgebouwd als sinds 2014, bijna 50.000 woningen. Dat is vergelijkbaar met een stad als Alkmaar of Amstelveen. Maar juist in die periode is de prijs van een koopwoning met zo'n 50 procent gestegen, en verdubbelde de prijs van een particuliere huurwoning. Dat komt doordat de prijs van een huis niet alleen bepaald wordt door vraag en aanbod, maar ook beïnvloed wordt door de lage rentestanden voor hypotheken, of de populariteit van huizen als beleggingsobject.

Om ervoor te zorgen dat mensen een betaalbare woning kunnen vinden moeten we niet alleen kijken naar nieuwbouw. Landelijk komen er zo'n 75.000 woningen per jaar bij, terwijl we honderd keer meer bestaande woningen hebben (7,9 miljoen).

Verschillende maatregelen zijn denkbaar om échte stappen te zetten en de bestaande huizen betaalbaar te houden. Zo zou het een goed idee zijn om het puntenstelsel dat nu alleen de prijs van huizen tot 750 euro reguleert, uit te breiden, zodat we voorkomen dat boven de 750 euro meteen geldt wat de gek ervoor geeft. Een andere maatregel is het weren van beleggers op de koopmarkt.

Onbetaalbaar

Beleggers zijn door de regering vanuit het buitenland aangetrokken. Omdat zij torenhoge huren kunnen vragen voor de huizen die ze opkopen, zijn ze bereid om ver te overbieden op te koop staande woningen. Het probleem van onbetaalbare woningen wordt in veel partijprogramma's voor de landelijke verkiezingen erkend, maar de moed om dit ook op te lossen verschilt enorm.

Dat betekent dat er op 17 maart echt wat te kiezen is. We kunnen het ons niet langer permitteren om de wooncrisis voor ons uit te schuiven, waarbij alleen nog rijke mensen een fijn huis kunnen betalen. Betaalbaar wonen is een recht voor iedereen.

Laurens Ivens (SP) is wethouder voor Bouwen en Wonen in Amsterdam.