Osse wandeltochten niet voor snelheidsmaniakken

De wandelsport in Nederland begon rond 1900 aan zijn opmars. Toch heeft het nog zo’n dertig jaar geduurd voor die in Oss aansloeg. In 1919 publiceerde De Stad Oss nog een hartstochtelijk pleidooi - ‘voor onze gezondheid van onschatbaardere waarde’- maar de eerste wandelsportvereniging kwam er pas in 1932. Toen werd, op 28 juni, in het bovenzaaltje van café Suisse op de Heuvel, de wandelclub ‘Oss Vooruit’ opgericht, die bescheiden begon met vijftien leden, mannen en vrouwen. 

Maar hun aspiraties waren er niet minder om. De week daarop zouden ze meteen al deelnemen aan de 50 km.-mars van de Bossche Politie Sport Verenging en ze wilden op korte termijn ook in Oss een wandelmars organiseren. Vermoedelijk waren de Ossenaren niet helemaal ongetraind. Ze brachten het er met hun ‘puike conditie’ goed vanaf. 

Alle wandelsportverenigingen organiseerden regelmatig wandeltochten waar ook deelnemers uit Nijmegen, Arnhem en Den Bosch op af kwamen. Het moest allemaal rustig aan, ‘wedstrijdmaniakken’ werden geweerd. Sommige groepen liepen 40 km. op klompen. Een groot gezelschap werd op de been gebracht door de Bond van Grote Gezinnen, die gemakkelijk met 70 personen, jong en oud, aan de start verscheen. 

Een bijzonder wandelgezelschap was E.D.O. dat de Elf Dorpen Tocht organiseerde; nota bene in juni 1940. Maar met speciale toestemming van de ‘Duitsche militaire overheid’, die echter tijdens de bezetting al dit soort evenementen verbood.  In 1945 moesten alle wandelclubs opnieuw beginnen. Voorzitter Disco van de ‘voormalige wandelsportverenigingen’ in Oss riep in juni 1945 op tot een herstart, ‘nu we verlost zijn van de Duitsers en de Duitse voorschriften’. 

De wandelclubs schoten vervolgens als paddenstoelen uit de grond. Hartog, Zwanenberg, Unox, Organon kregen wandelverenigingen, soms speciaal voor de Nijmeegse 4-daagse. Maar ook de wijken wandelden mee: de Vogelwijk, de Roofvogelwijk, de Vlashoek, zelfs de mannen van de BB (Bescherming Burgerbevolking) marcheerden mee in gelid. Allemaal wandeltochten vanaf de Heuvel, naar Lith, Geffen, Heesch en terug naar Oss door de Molenstraat, die daarmee even de status kreeg van Osse Via Gladiola.