Analyse: Op vaderlijke toon vraagt Rutte om eenheid
AnalyseOp gedragen, vaderlijke toon richtte premier Mark Rutte zich gisteravond tot alle Nederlanders in een historische tv-toespraak. Hij schuwde niet te zeggen dat hij ‘geen gemakkelijke boodschap’ had, maar vroeg ook vertrouwen en eenheid.
Delen per e-mail
Samen komen we deze moeilijke periode te boven
Vanuit het Torentje liet Rutte zich zien als bezorgd regeringsleider, turend in camera, zich richtend op ‘alle 17 miljoen mensen’ in ons land. Daarbij maakte hij zich snel deel van zijn publiek, als één van ons. Want ‘samen’ staan ‘we’ voor ‘een opgave van enorme omvang’
De premier legde zijn kaarten op tafel. De bezwering van het coronavirus gaat niet meevallen. Het is ‘een achtbaan die steeds sneller lijkt te gaan rijden’. ,,Je vraagt je af: gebeurt dit echt? Want de maatregelen die hier worden getroffen zijn ongekend voor landen in vredestijd.’’
Bovenal vroeg Rutte in zijn 10 minuten durende speech via live tv om saamhorigheid. ,,Bij alle onzekerheden die er zijn, is één ding volstrekt duidelijk: we moeten dit echt met 17 miljoen mensen doen. Samen komen we deze moeilijke periode te boven. Let een beetje op elkaar. Ik reken op u.”
Liberaal
Rutte wierp zijn natuurlijke houding af. Als overtuigd liberaal houdt hij zich er vaak verre van om burgers voor te schrijven wat te doen. Maar in zijn toespraak nam hij afstand van die terughoudendheid. Er zijn ‘aanwijzingen’ om groepen, scholen en horeca te mijden die moeten worden ‘opgevolgd’. ,,In het belang van mensen die kwetsbaarder zijn.”
Nederland is een open land en zolang er geen vaccin is, zal het coronavirus als een golf door de wereld blijven gaan
Toch markeerde de premier tegelijk de grenzen van zijn beleid. Een totale lockdown van het land, zoals Spanje bijvoorbeeld doet, wil hij pertinent niet. ,,Zo’n rigoureuze aanpak kan op het oog aantrekkelijk lijken, maar deskundigen wijzen erop dat het bepaald geen kwestie van dagen of weken zou zijn.” Sterker: dat zou ‘langer’ dan ‘een jaar’ kunnen gaan duren.
Daarmee schetst de premier de uiterste contouren van zijn aanpak. Die nam in kracht toe van ‘niet handen schudden’ tot het afgelasten van grote evenementen en de sluiting van horeca en scholen. Maar nog een stap verder wil Rutte liever niet gaan. Het land afsluiten zou Nederland grotere schade kunnen toebrengen, dan het oplevert. Zonder dat te benoemen, appelleert hij daarmee aan de economische en sociale ontwrichtende gevolgen die zouden optreden. ,,Nederland is een open land en zolang er geen vaccin is, zal het coronavirus als een golf door de wereld blijven gaan en ons land niet overslaan.”
Wel blijft het ‘zoeken’ naar de ‘balans tussen maatregelen nemen die nodig zijn’ en ‘het gewone leven zoveel mogelijk door laten gaan’.
Zijn boodschap was ‘geen gemakkelijke’, zei hij. En Rutte pretendeerde geenszins alle antwoorden te hebben. Hij vaart vooraleerst op het ‘kompas’ van ‘wetenschappelijke kennis en betrouwbare feiten’, geleverd door het RIVM, ‘virologen, artsen en andere specialisten’.
Sneer
Het was evenzeer een uitleg als een impliciete sneer naar zijn criticasters, die hem de afgelopen dagen getalm verwijten, omdat het kabinet aanvankelijk niet de scholen wilde sluiten. Pas dit weekend gaf de premier gehoor aan de oproep van artsen en docenten. Sindsdien achtervolgen vragen hem of het land niet totaal ‘op slot’ moet.
Rutte merkte daarom op dat ‘een mening snel is gegeven’. Maar: ,,Het antwoord op alle vragen die leven, begint bij de kennis en ervaring van deskundigen. Laat ons daaraan vasthouden.”
Realisme mijdt de premier daarbij niet. Dezelfde wetenschap waarop hij bouwt, vertelt hem dat ‘een groot deel van de Nederlandse bevolking met het virus besmet zal raken’. Hij meent te moeten kiezen voor het ‘gecontroleerd’ opbouwen van ‘groepsimmuniteit’. Ergo: zorgen dat er geen piek komt, zodat de zorg overbelast raakt, maar over langere periode zieken behandelen.
Worstelen
We zullen doen wat nodig is
In een poging tot steun, sprak Rutte niet van een kabinet dat maatregelen oplegt, maar benadrukte met klem dat ‘we’ allemaal ‘met dezelfde vragen’ worstelen. En dat ondernemers gesteund zullen worden. ,,We zullen doen wat nodig is.” Het kabinet is daarom bezig om tot een steunpakket te komen, zeggen de betrokken ministers, waarmee deze ‘extreem moeilijke periode’ doorstaan moet worden.
Maar Rutte richtte zich in zijn eerste tv-toespraak ooit, de eerste van een premier sinds Joop den Uyl in 1973 tijdens de Oliecrisis, eigenlijk op álle burgers, ongeacht status of positie. Zonder een duistere toekomst voor te schotelen, zegt hij wel dat het ‘een tijd is waarin we elkaar moeten vinden, over meningsverschillen en tegenstellingen heen’. ,,Een tijd om het gezamenlijke belang boven het eigen belang te stellen.”
Hans van Soest, chef van de parlementaire redactie, duidt de toespraak van Rutte:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Pandemie raakt starters hard: ‘Aan begin van lockdown had ik niet eens een bureau thuis’
Als starter sta je normaal al voor uitdagingen genoeg, maar zeker als je tijdens een pandemie voor het eerst aan de bak moet zien te komen. VCP Young Professionals, de jongerenorganisatie van vakbond VCP, vroeg onlangs aandacht voor deze groep werkenden, die tussen wal en schip dreigt te vallen. Drie starters op de arbeidsmarkt vertellen over hun ervaringen van het afgelopen jaar. ,,Uiteindelijk bracht ik zestien uur per dag in dezelfde ruimte door.’’ -
Oproep
Hoe is het met u?
We maken tijden door waarover we later onze kinderen en kleinkinderen zullen vertellen. Maar laten we er elkaar ook nú over vertellen. Want het coronavirus zorgt voor grote besluiten, maar die werken voor elk van ons weer anders uit. En juist die veelheid aan individuele ervaringen maakt deze crisis zo bijzonder. -
eigen tuin eerst
‘Waarom staan de stadsparken niet vol met fruitbomen?’
Weg met die truttige sierboompjes in het stadsgroen. Plant appels, peren, druiven en kwetsen, adviseert tuingoeroe Romke van de Kaa. -
PREMIUM
Ziekenhuizen vrezen tweede golf: ‘Dit gaat heel zwaar worden’
De situatie in de Nederlandse ziekenhuizen is nog houdbaar, maar gevreesd wordt voor een tweede golf aan patiënten en een tekort aan beschermende kleding. ,,Dit gaat heel zwaar worden, maar we gaan het doen.” -
PREMIUMVerkiezingen3
Esther Ouwehand: ‘Als Rutte het aantal dieren met 50 procent wil verlagen, wil ik praten’
De Partij voor de Dieren wil best met de VVD in een coalitie stappen, zegt lijsttrekker Esther Ouwehand. ,,Als Rutte bereid is om het aantal dieren met 50 procent te verlagen, zeg ik: dat is een mooi begin, laten we praten.’’
-
PREMIUMPomppionier
Tango lanceert tankstation van de toekomst: duurzame brandstof en laadpalen
Ruim twee decennia na de introductie van Nederlands eerste onbemande pomp komt pionier Tango nu met het tankstation van de toekomst, waarin duurzame brandstoffen en elektrisch rijden een prominente rol spelen. -
Lijsttrekkersdebat
Rutte en Hoekstra in de clinch over noodzaak toekomstige bezuinigingen
Het is een fabeltje om te stellen dat er komende jaren nooit meer bezuinigd zal worden, zei CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra tijdens het NOS Radiodebat. Mark Rutte (VVD) waarschuwde Hoekstra dan ook de hand op de knip te houden. -
PREMIUM
Minister Grapperhaus bezoekt door brand verwoeste kerk Hoogmade: ‘Geraakt door wat hier gebeurd is’
Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus heeft vrijdagavond bezoek gebracht aan de Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk in Hoogmade. ,,Het is helemaal naar de knoppen.”