Bijleveld: toenmalig Defensieminister Hennis ‘vermoedt’ Rutte ingelicht te hebben
Toenmalig Defensieminister Jeanine Hennis heeft ‘vermoedelijk’ premier Mark Rutte ingelicht nadat zij begin juni 2015 hoorde over een Nederlands bombardement in Irak. Ze informeerde in elk geval Bert Koenders, destijds minister van Buitenlandse Zaken. Ze noemde geen dodental. In Hawija kwamen waarschijnlijk zo’n zeventig burgers om het leven.
Minister Ank Bijleveld van Defensie schrijft vanavond in een langverwachte brief aan de Tweede Kamer dat Hennis zich deze gang van zaken zo herinnert. De gesprekken zouden niet op alarmerende toon zijn gevoerd, maar ze zou ‘feitelijk melding’ hebben gemaakt van een tweede explosie na het bombardement van een Nederlandse F-16. ‘Nader onderzoek moest vaststellen of er burgerdoden zouden zijn gevallen’, schrijft Bijleveld.
Geen herinnering
Rutte zei eerder deze maand al geen herinnering te hebben dat hij snel na de luchtaanval in 2015 werd ingelicht. Dat herhaalt Bijleveld ook: ,,De minister-president heeft geen herinnering aan een dergelijk gesprek, maar sluit ook niet uit dat dit heeft plaatsgevonden. De toenmalige minister van Buitenlandse Zaken stelt bij navraag geen herinnering te hebben aan een dergelijk gesprek.”
Koenders werd op 1 juli 2015 door één van zijn topambtenaren nogmaals geïnformeerd over de ‘collatoral damage’ door een Nederlandse F-16 in Irak. Ook begin juni 2015 en mei 2016 zou de PvdA-bewindsman tot drie keer toe zijn geïnformeerd over de kwestie. Zijn partij, de PvdA, steunde begin november een motie van wantrouwen tegen minister Bijleveld.
Ambtelijk overleg
Ook de ambtenaren van de meest betrokken ministeries (Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Defensie, Justitie en Veiligheid en Algemene Zaken) werden op 4 juni 2015 tijdens een regulier overleg ingelicht. Daarin werd ook melding gemaakt van mogelijke burgerslachtoffers. Maar, schrijft Bijleveld, bij dat overleg was het ministerie van Rutte, Algemene Zaken, niet aanwezig.
Zijn ambtenaren konden wel in de besluitenlijst lezen wat er was besproken, aldus Bijleveld, maar daarin stond enkel: Daarin stond enkel dat het ministerie van Defensie meldde dat met een aanval van Nederlandse F-16’s bommenfabriek was vernietigd - niets over burgerdoden. In een later ambtelijk overleg, op 26 mei 2016, werd gesproken over nog lopende onderzoek naar eventuele burgerslachtoffers.
Bijleveld stelt dat het ‘tot de dag van vandaag’ niet duidelijk is hoeveel slachtoffers er vielen.
Geloofwaardig
Uit het eerste Amerikaanse onderzoek naar het misgelopen bombardement bleek dat het credible (geloofwaardig) was dat er burgerslachtoffers zouden zijn gevallen in de nacht van 2 op 3 juni 2015, maar niet hoeveel doden er waren gevallen.
Het aanvullende onderzoek kreeg defensie op 22 januari 2016 binnen. Daaruit bleek dat het bombardement volgens de regels was verlopen, maar dat het wel probable (aannemelijk) was dat bij de door Nederland uitgevoerde aanval burgerdoden te betreuren vielen. Daarmee beschouwden de Amerikanen het onderzoek ‘gesloten’. Een zogeheten closure report, waarvan Elsevier schreef dat het ministerie het niet kon vinden, werd door de Amerikanen nooit opgemaakt, zo ‘leert recente navraag’, aldus Bijleveld.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMmet video's73
Landelijk lachgasverbod vertraagd, artsen luiden noodklok: ‘We zien twintigers met hartinfarcten’
Het door het vorige kabinet aangekondigde verbod op lachgas is opnieuw vertraagd en kan nu op zijn vroegst 1 januari 2023 ingaan. Artsen en verslavingsexperts manen het kabinet en Tweede Kamer om haast te maken. Het kabinet roept gemeenten alvast op een lokaal verbod in te stellen. -
4 jaar na de moord op Humeyra: straf voor doodslag van 15 naar 25 jaar
Waar al jaren voor wordt gepleit, lijkt nu aanstaande: de maximale straf voor doodslag gaat van 15 naar 25 jaar. Een meerderheid in de Tweede Kamer is voor en ook in de Eerste Kamer lijkt het kamp van de voorstanders groot genoeg te zijn. -
PREMIUMVier vragen
Waarom premier Rutte zegt zich niks te herinneren van burgerdoden in Irak
De tientallen burgerdoden door Nederlandse bombardementen in Irak blijven het kabinet achtervolgen. De Tweede Kamer wil precies weten wie wat op welk moment wist. Opvallend veel betrokkenen zeggen zich dat niet te herinneren. Vier vragen over hoe dat precies zit. -
PREMIUMvraag & antwoord
Alles wat je (niet) wilt weten over de hybride warmtepomp
Wie vanaf 2026 zijn cv-ketel wil vervangen, moet een hybride warmtepomp installeren, zo maakte het kabinet vandaag bekend. Maar past een warmtepomp in elk huis, wat kost-ie en zijn er wel voldoende monteurs? -
Brussel eist keihard optreden tegen ‘Europees Watergateschandaal’: wie gebruikte spyware Pegasus?
Europa moet keihard optreden tegen regeringen van lidstaten en anderen die spyware van Pegasus hebben ingezet om politici, advocaten, journalisten en zelfs rechters en aanklagers af te luisteren.
-
‘Defensie kan rapport over burgerdoden niet vinden’
Het kabinet kan een belangrijk rapport rond het Nederlandse bombardement in Irak in 2015, waarbij zeventig burgerdoden zijn gevallen, niet vinden. Dat meldt Elsevier Weekblad. Daardoor heeft het kabinet grote moeite een feitenrelaas over de kwestie op te stellen, iets wat minister van Defensie Ank Bijleveld vorige week heeft toegezegd tijdens het debat daarover. -
Superbespaarder
Jasmina: ‘Door onze buffer hebben we het altijd gered en geen dag zonder eten gezeten’
Sommige mensen kunnen enorm goed met geld omgaan. Of ze nu veel of weinig hebben, ze zijn creatief en mét resultaat. Hoe doen ze dat toch? Elke week laten we hier een superbespaarder aan het woord. Deze keer Jasmina Borgeld (36), die van haar moeder leerde om creatief met geld te zijn. -
Ongemak over donorconceptie van je kind? ‘Leg uit dat iedereen erbij hoort, ook de donor’
Ouders die een kind krijgen met hulp van een spermadonor kampen met psychosociale problemen wanneer zij onvoldoende steun en begeleiding krijgen als het kind er eenmaal is. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van het Amsterdam UMC. Heterostellen, lesbische stellen en alleenstaande moeders lopen in de opvoeding regelmatig tegen dingen aan waarbij ze professionele hulp en contact met lotgenoten missen.