Buitenlandse berechting Nederlandse IS’er niet mogelijk
Nederlandse IS-gangers kunnen niet in het buitenland worden berecht voor hun misdaden. Dat hebben het het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Openbaar Ministerie laten weten aan de Tweede Kamer. Een Kamermeerderheid wil dat de Nederlandse IS-strijders en IS-vrouwen niet meer terugkeren naar ons land om terecht te staan en richtte daarom de hoop op een buitenlandse rechter.
De Tweede Kamer reageerde begin deze maand nog verdeeld op het terughalen van een IS-vrouw en drie kinderen uit kamp in Noord-Syrië. Ilham B. moest volgens het kabinet worden opgehaald omdat zij anders het risico liep om vervolging te ontlopen. Een groot deel van de Kamer had liever gezien dat zij zich in het buitenland had moeten verantwoorden voor haar daden.
Voor die buitenland-optie werden door het kabinet drie routes bekeken: een internationaal tribunaal, berechting in het noordoosten van Syrië of terechtstaan in Irak. ,,Geen van die trajecten gaat soelaas bieden”, concludeerde officier van justitie Ferry van Veghel vandaag tijdens een gesprek met Kamerleden. Op de korte termijn is dat in elk geval geen optie, maar ook in de toekomst ziet het Openbaar Ministerie (OM) daar geen mogelijkheden voor. Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken acht de kans daarop ‘heel klein’, stelde Thijs van der Plas, directeur-generaal politieke zaken.
Tribunaal
Irak geeft voortdurend aan niet af te willen zien van de doodstraf, dat is voor ons een showstopper
Een internationaal tribunaal – wat Kamer én kabinet het liefst zien – ,,gaat er niet komen’’, zei Van der Plas. Daarvoor is een uitspraak van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties nodig. Hoewel toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok daar, samen met andere landen, in 2019 voor heeft gepleit, ligt Veiligheidsraadlid Rusland als bondgenoot van de Syrische president Assad dwars. Die optie valt af. ,,We krijgen het gewoon niet door de Veiligheidsraad.”
Berechting in noordoost-Syrië stuit ook op ‘allerlei rechtstatelijke bezwaren’. In die regio hebben de Koerden weliswaar een autonoom gebied gerealiseerd, maar formeel is Assad aan de macht in het land. Daarom zou een rechtbank daar ‘een inbrheuk op de soevereiniteit’ van Syrië betekenen, omdat Assad daar geen toestemming voor zou geven. Ook heeft Nederland ,,gewoon geen vertrouwen in de rechtstaat daar’’, stelt Van der Plas.
Irak leek de meest kansrijke optie. Met het land is Nederland, samen met zes andere landen, nog ‘voortdurend in gesprek’. De kans dat dit ergens toe leidt, is volgens Van der Plas klein. ,,Irak geeft voortdurend aan niet af te willen zien van de doodstraf, dat is voor ons een showstopper.” Nederland wil niet meewerken aan berechting in een ander land als staatsburgers in dat land het risico lopen om ter dood te worden gebracht.
Handen vol
In Irak zijn zoveel valkuilen, dat is gewoon geen reëel alternatief.
Een tweede ‘obstakel’ is dat Irak aan eventueel gevangen Nederlandse IS’ers consulaire bijstand weigert. Meerdere Europese landen vinden dat onacceptabel. ,,Overal ter wereld waar Nederlanders gevangen zitten, willen wij consulaire bijstand kunnen verlenen.” Irak heeft daarbij de handen vol aan 30.000 Iraakse staatsburgers die in Syrische kampen zitten. Die moeten ook gerepatrieerd worden en berecht. ,,Dat is al een enorme last voor het land.”
Ondanks alle bezwaren komt er waarschijnlijk nog ‘voor de zomer’ een gesprek met zeven Europese landen, stelt Van der Plas, in een poging een doorbraak te forceren. ,,Maar ik wil aan verwachtingsmanagement doen: de kans daarop acht ik klein.” Officier van Justitie Van Veghel is stelliger: ,,In Irak zijn zoveel valkuilen, dat is gewoon geen reëel alternatief.”
Deskundigen die ook met de Kamer in gesprek gingen, zijn het niet allemaal met de conclusie van Buitenlandse Zaken en het OM eens. Zij stellen dat Nederland argumenten tegen vervolging in het buitenland gebruikt die ‘in een perfecte wereld’ zouden gelden. In dit geval breekt nood wet, vindt hoogleraar sociologie Ruud Koopmans van de Berlijnse Humboldtuniversiteit. ,,Nederland maakt de verkeerde afwegingen.”
Kinderen terughalen
De Leidse hoogleraar rechtswetenschap Afshin Ellian vindt dat kinderen teruggehaald moeten worden, hun moeders moeten worden berecht in Nederland, maar de overige IS’ers zouden in de regio terecht moeten staan.
Christophe Paulussen van het International Centre for Counter-Terrorism meent echter dat Nederland internationale regels schendt door niet veel meer werk te maken van de berechting van IS-gangers. Na de aanslagen van 11 september 2001 heeft de VN-Veiligheidsraad een resolutie aangenomen die stelt dat daders van terrorisme moeten worden opgespoord en berecht. Daar vallen ook IS-strijders onder, stelt Paulussen. ,,Het is een schending van het internationaal recht als je wacht met berechting.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Ruim 11.000 veeboeren moeten stoppen door stikstofplannen kabinet
Nieuwe cijfers laten zien dat door de stikstofplannen van het kabinet bijna een derde van de veehouderijen moet verdwijnen. Het had ook minder gekund, maar daar koos het kabinet niet voor. -
PREMIUM
Met terugkeer IS’er laait debat weer op: ‘Stel je voor dat we zo zouden zijn omgegaan met SS’ers’
Met de verrassende repatriëring van IS-ganger Ilham B. en drie jonge kinderen uit een Koerdisch kamp, laait het politieke debat op. Minister Ferd Grapperhaus (Justitie) krijgt de volle laag, want de Syriëgangers zijn ook een heet hangijzer aan het Binnenhof. -
PREMIUMVissen met Jan
Pieter Heerma (CDA): ‘Wat nu in Kamerdebatten gebeurt gaat echt een grens over’
CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma gelooft niet in God. Hij wil het Reglement van Orde aanpassen, zodat wetenschappers en journalisten niet meer worden bedreigd en geïntimideerd in de Tweede Kamer. -
PREMIUM
Militair experts verbaasd over ‘drastische’ uitspraken staatssecretaris: ‘Koren op molen van Poetin’
Militair experts zetten vraagtekens bij de ‘ongewoon scherpe’ uitspraken van staatssecretaris Van der Maat, die in een interview met deze krant stelde dat de krijgsmacht bij een aanval op eigen land maar ‘een paar dagen’ mee kan vechten. ,,Dat zijn dingen die je niet zomaar openlijk naar buiten brengt.” -
PREMIUM
Nationaal watertekort: ‘Je hoeft niet je hele tuin te sproeien om je tuin te redden’
Door de aanhoudende droogte heeft Nederland officieel een watertekort. We moeten dus zuiniger omgaan met ons drinkwater. Maar we willen niet dat onze tuinplanten bij bosjes neervallen omdat het zo droog is. Toch hoef je niet elke avond met de tuinslang, gieter of sproeier in de weer, zeggen deskundigen. ,,Dan ben je vooral bezig je tuin in leven te houden. Maar dat hoort Moeder Natuur zelf te doen.’’
-
Grapperhaus: Terughalen IS-ganger is conform kabinetsbeleid
Het terughalen van IS-ganger Ilham B. is volgens minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid in lijn met het kabinetsbeleid. Hij moest zich vandaag in de Tweede Kamer verweren tegen felle kritiek van coalitiepartijen VVD en CDA en oppositiepartijen PVV en FvD. B. werd zaterdag vanuit een Koerdisch kamp overgebracht naar Nederland. -
Zo weet je of de airco van je auto aan onderhoud toe is
De airconditioning in je auto draait bij deze zomerse temperaturen overuren en is daardoor eerder toe aan onderhoud. Maar hoe weet je precies wanneer het tijd is om je airco bij te laten vullen? -
PREMIUMKoken & Eten
Blijft bier beter in blik of in glas? En hoe tap je een perfecte pint? Expert geeft haar beste tips
Hoe tap je een perfect biertje? En als je geen tap hebt: hoe kan je je bier het best in een glas schenken zodat je een mooie schuimkraag krijgt? Waarom is een schuimkraag zo belangrijk?De Vlaamse biersommelier Sofie Vanrafelghem geeft de antwoorden op de Dag van het Bier.