Burgemeesters mogen experimenteren met eigen coronabestrijding

,,Anderhalve meter afstand is de meest effectieve maatregel die we hebben’’, zegt minister Tamara van Ark (Medische Zorg). ,,Vanuit medisch oogpunt is er geen reden voor een landelijke verplichting voor het dragen van mondkapjes. Maar burgemeesters willen lokaal maatwerk om het gedrag van mensen te beïnvloeden. Daar kijken we naar.’’

Volgens Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad, is er behoefte aan maatwerk en wordt de komende weken gekeken naar de voorwaarden van de experimenten. ,,In sommige gemeentes zal begonnen worden met een mondkapjesplicht.’’ Ook zal er volgens Bruls gekeken worden naar het tijdelijk inperken van vrijheden. ,,De meeste besmettingen vinden thuis plaats, maar daar kunnen we niet ingrijpen. We gaan verder uitzoeken of daar iets aan te doen is.’’

Het kabinet had het Outbreak Management Team (OMT) om advies gevraagd over de meerwaarde van mondkapjes. De deskundigen vinden nog steeds dat mondkapjes niet de ultieme remedie zijn in strijd tegen het coronavirus. ,,Het wetenschappelijk bewijs ontbreekt er voor’’, zegt RIVM-directeur Jaap van Dissel. ,,De huidige besmettingen ontstaan bij familiebijeenkomsten, zoals barbecues. Dat is niet te voorkomen met mondkapjes.’’

De burgemeesters van de veiligheidsregio’s hebben lang niet allemaal behoefte aan een mondkapjesplicht. In veel regio’s, zoals Limburg en Drenthe, is het aantal besmettingen laag. Zij zien liever dat de huidige voorschriften, zoals het anderhalve meter afstand houden tot elkaar, strenger worden gehandhaafd.

Maar vorige week vroegen de burgemeesters Halsema van Amsterdam en Aboutaleb van Rotterdam juist wél om de mogelijkheid om op drukke plekken mondkapjes te kunnen verplichten. Juist in die twee steden loopt het aantal besmettingen de laatste weken flink op. Ook de burgemeester van Tilburg voelt daar voor.

Minister Ferd Grapperhaus (Justitie) zei afgelopen vrijdag al dat zij daar in principe vrij in zijn, maar dat een mondkapjesplicht nooit in plaats kan komen van de belangrijkste maatregel tegen het virus: anderhalve meter afstand houden. Dus ook als straks op sommige plekken mondkapjes moeten worden gedragen, moet er op worden toegezien dat het niet te druk wordt in sommige winkels of horecagelegenheden.

Tot nu toe noemde het RIVM mondkapjes altijd ‘schijnveiligheid'. Volgens Van Dissel is het experimenteren met een mondkapjesplicht op lokaal niveau daar niet mee in tegenspraak. Volgens hem blijkt uit de ervaring in landen als Duitsland dat mondkapjes bijvoorbeeld bijdragen aan het het gedrag van mensen. Het kan mensen volgens hem meer alert maken op het gevaar.

,,Maar we zien ook dat mensen de mondkapjes vaak verkeerd gebruiken. Ze zetten ze steeds op en af, waardoor ze juist sneller besmet kunnen worden omdat ze dan steeds de buitenkant van het mondkapje aanraken. Dus is er wel een goede voorlichtingscampagne nodig.’’

Bruls benadrukt dat elke regio behoefte heeft aan andere maatregelen. ,,We moeten wel goed uitleggen aan mensen waarom we op sommige plekken een bepaalde maatregel invoeren, zoals een mondkapjesplicht.’’ De angst dat de lokale aanpak zal leiden tot een lappendeken aan verschillende coronamaatregelen, is volgens hem ongegrond. Hij wijst op Zeeland, waar een tijd een verbod was op vakantieparken terwijl dat elders niet zo was.