CDA heeft stikstoftwijfels: ‘Is rekenmodel RIVM wel juist?’

,,Ik vraag mij af of het RIVM-model, dat nu wordt gebruikt om uit te rekenen waar stikstof vandaan komt, wel juist is’’, zegt CDA-Kamerlid Jaco Geurts. Volgens het rekenmodel van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is de landbouw verantwoordelijk voor 46 procent van alle stikstof die neerslaat in de Nederlandse natuur. Ruim 6 procent is afkomstig van het wegverkeer en 0,1 procent komt uit de luchtvaart.

,,Als partijen aan het RIVM vragen om te laten zien hoe dat model is opgebouwd en nul op het rekest krijgen, vind ik dat vreemd’’, zegt Geurts. ,,Laat eens zien hoe dat model is opgebouwd. Het RIVM móét hierover transparant zijn.’’

De RIVM-cijfers zijn belangrijk, omdat oud-minister Johan Remkes op basis daarvan adviseerde om de veestapel rond natuurgebieden in te krimpen en de maximumsnelheid op bepaalde wegen te verlagen. Het kabinet heeft die adviezen afgelopen vrijdag grotendeels overgenomen.

,,Ik sta achter het kabinetsbeleid om nu stikstofmaatregelen te nemen’’, zegt Geurts. ,,Dat is nodig om bouwprojecten weer op gang te krijgen, om vergunningen te verlenen. Maar ik wil wél dat het kabinet snel om tafel gaat met het RIVM om helderheid te krijgen over hun rekenmethode.’’

Geurts wijst op een ander rekenmodel dat door het kabinet werd gebruikt om de verkoop van elektrische auto’s te voorspellen. ,,Dat model bleek niet transparant, oncontroleerbaar en onnauwkeurig.’’

Ook de SGP is kritisch. Volgens die partij wordt bij wegen alleen gekeken naar stikstof die neerslaat tot vijf kilometer van een weg. Bij boerderijen wordt het effect berekend tot op ‘oneindige afstand’. ,,Dat is meten met twee maten’’, zegt SGP-Kamerlid Chris Stoffer. ,,Experts zeggen ons zelfs dat de stikstofoxiden die auto’s uitstoten wijder in de omgeving neerslaan dan ammoniak van de landbouw.’’

Het RIVM laat weten dat hun rekenmodel niet geheim is. Het instituut heeft elf meetpunten in Nederland om stikstofneerslag te meten. Daarnaast zijn er 125 meetpunten om stikstof in de lucht te meten. ,,We zouden wel wat meer meetpunten willen’’, zegt een RIVM-onderzoeker. ,,Maar ook nu zijn onze cijfers robuust.’’ Volgens het RIVM kan de ammoniak van veehouderijen wel tientallen kilometers verderop neerslaan.

Het instituut fronst de wenkbrauwen over de aanzwellende kritiek. Vooral het verwijt dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn berekeningen geheim zou houden, is ‘wel heel bijzonder’. Iedereen is welkom om die in te zien, zegt het RIVM. Het RIVM staat nog helemaal achter het ‘wetenschappelijk verantwoorde’ rekenmodel, laat het weten.