Chaos bij poststemmen: veel stemmen tellen niet mee
VideoBij het poststemmen gaat veel mis. In het Brabantse Bernheze is 8,5 procent van de stemmen al ongeldig verklaard. Ook blijkt dat tellers zich geen raad weten met de instructies vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat inmiddels laat weten in overleg te zijn met de Kiesraad over het probleem.
Naar schatting 800.000 ouderen brengen deze Tweede Kamerverkiezingen hun stem uit per post. Gemeenten zijn sinds dit weekeinde bezig die poststemmen alvast te openen, zodat ze vanaf woensdagochtend geteld kunnen worden. Maar bij dit zogenoemde vooropenen gaat veel mis.
In de Brabantse gemeente Bernheze is al 8,5 procent van de poststemmen ongeldig verklaard. Bij normale verkiezingen is 0,3 procent van de stemmen ongeldig. Het grote probleem: veel 70-plussers hebben hun stempas of stembiljet in de verkeerde envelop gedaan. Dit probleem speelt in meerdere gemeenten, zo melden bronnen aan deze nieuwssite.
Lees door onder de foto.
Als uiteindelijk 8,5 procent van álle 800.000 verwachte poststemmen ongeldig wordt verklaard, staat dat aantal gelijk aan de stemmen die nodig zijn voor ongeveer één zetel in de Tweede Kamer.
Ook persbureau ANP meldt het probleem, maar dan in de gemeenten Roermond en Bergen op Zoom. Roermond schat het aantal afgekeurde briefstemmen rond de 5 procent. In Bergen op Zoom schat een woordvoerder dat ‘7 tot 8 procent’ ongeldig is verklaard omdat in de eerste envelop geen ondertekende stempas zat. ,,We gaan pas woensdag de andere envelop met daarin het stembiljet openen.”
Twee enveloppen
Ouderen hebben twee enveloppen thuis gekregen: een stemenvelop én een retourenvelop. Het was de bedoeling dat kiezers hun ingevulde stembiljet in de stemenvelop deden, waarna ze die envelop sámen met hun stempas in de retourenvelop stopten. Die envelop kon vervolgens op de post. Maar een deel van de ouderen heeft hun stempas óók in de stemenvelop gedaan.
Als dat laatste gebeurt, kan een teller zien wie op welke partij heeft gestemd: het stemgeheim is dan geschonden. Daarom worden retourenveloppen zonder stempas ongeldig verklaard. In een reportage van de NOS is te zien dat tellers in Bernheze vandaag tóch de stemenvelop openen, om zo de stempas eruit te halen. ,,Ik heb deze weer dichtgeplakt voor het stemgeheim’’, zegt een teller. Even later grijpt een ander stembureaulid in: ,,Nee, nee, nee, jullie mogen die nooit openmaken.’’
Nieuwe instructie
Dan is het op een gegeven moment voor de mensen die het moeten uitvoeren best wel lastig
De onduidelijkheid werd het afgelopen weekeinde groter. Toen kwamen er signalen vanuit gemeenten dat sommige ouderen hun stempas in de stemenvelop hadden gedaan én het ingevulde stembiljet in de retourenvelop. Zondagavond besloot het ministerie daarom een instructie naar alle gemeenten te sturen met de boodschap dat tellers de stemenvelop tóch mogen openmaken als zij voelen dat er geen (dik) stembiljet in zit, maar waarschijnlijk wel een stempas.
Het ministerie had eerder al besloten dat wanneer het ingevulde stembiljet los met de stempas in de retourenvelop zit, deze stem wél meetelt. ,,Dat is inderdaad het risico als er iedere keer zoveel verandert en als er telkens weer andere instructies komen’’, zegt het hoofd van het stembureau in Bernheze tegen de NOS over de ontstane chaos. ,,Dan is het op een gegeven moment voor de mensen die het moeten uitvoeren best wel lastig.’’
Het ministerie van Binnenlandse Zaken laat weten in overleg met de Kiesraad te zijn over het ‘behoorlijke percentage’ poststemmen van 70-plussers dat een aantal gemeenten terzijde heeft gelegd en dus niet gaat meetellen. ,,Omdat het gaat om een behoorlijk percentage zijn we hierover in overleg met de Kiesraad”, aldus het departement.
Verkeerde envelop in brievenbus
Vorige week bleek al dat 2,5 procent van de poststemmen ongeldig was. Toen ging het om ongeadresseerde stemenveloppen die PostNL uit de brievenbussen had gevist. Dat waren dus géén retourenveloppen, waarop het adres van de gemeente staat. Zo’n 10.000 van de 400.000 poststemmen zijn om die reden afgekeurd.
Ouderen die op dit moment vermoeden dat zij verkeerd hebben gestemd, kunnen dit niet meer goedmaken. Het was tot afgelopen vrijdag 17.00 uur mogelijk bij de gemeente een nieuwe stempas en enveloppen op te vragen. Een woordvoerder van het ministerie zegt dat ‘de signalen uit Bernheze bekend zijn en dat hier nu naar wordt gekeken’.
ANBO maakt zich zorgen over verloren gaan ouderenstem
Vanwege de problemen bij het briefstemmen maakt ouderenbond ANBO zich grote zorgen over het mogelijk verloren gaan van de stem van veel 70-plussers, die hun voorkeur voor de Tweede Kamerverkiezingen per brief hebben uitgebracht. Dit terwijl de bond al weken zegt te waarschuwen voor de omslachtige procedure. ,,Dit is een ongeluk dat je van verre zag aankomen, aldus een woordvoerder. ,,Ouderen voelen zich, vaak meer dan jongeren, sociaal verplicht om te stemmen. Als dan blijkt dat die stemmen mogelijk niet worden meegeteld, telt dat heel zwaar voor deze mensen. We maken ons hier grote zorgen over.”
Roep om foute briefstemmen toch mee te laten tellen
Ook bij de politieke partijen bestaan zorgen over de verwarring bij het briefstemmen. Wat ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers betreft moeten die stemmen gewoon worden meegeteld. ,,Ik wil dat de minister binnen de grenzen van de wet alles op alles zet om te voorkomen dat kleine vormfouten ervoor zorgen dat stemmen niet meetellen’’, zegt hij. ,,Omdat iedere stem telt.’’
PvdA-Kamerlid Attje Kuiken noemt het “ontzettend kwalijk als er inderdaad zoveel stemmen van 70+ Nederlanders verloren gaan”, zegt zij op Twitter. ,,Er moet snel opheldering komen van de minister hoe dit kan en wat ze eraan gaat doen.’’
Ook SP’er Ronald van Raak maakt zich zorgen over de verwarring, en heeft volgens de NOS Kamervragen gesteld. 50PLUS, een van de partijen waar relatief veel 70plussers op stemmen, stelt voor om stembureaumedewerkers een speciale geheimhoudingsverklaring te laten tekenen zodat stemgeheim gewaarborgd is, zegt lijsttrekker Liane den Haan. Zij noemt de situatie “schokkend”, en wil dat de stemmen alsnog worden geteld.
Bekijk hier al onze video’s over de politiek:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Rijkswaterstaat schikt geschil Afsluitdijk voor 238 miljoen euro
Rijkswaterstaat betaalt het consortium Levvel 238 miljoen euro vergoeding voor extra werkzaamheden aan de Afsluitdijk. Die waren nodig omdat Rijkswaterstaat verkeerde informatie had aangeleverd. Daarmee is het geschil dat is ontstaan over het extra werk grotendeels opgelost, meldt minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) aan de Tweede Kamer. -
16
Hoeveel minuten pauze mag je nemen op een werkdag?
Even een rondje wandelen, een broodje eten of snel het nieuws checken op je telefoon; werknemers hebben recht op pauze, maar hoe zit het precies? Mag je zomaar pauze nemen en krijg je dan doorbetaald? Experts beantwoorden zes veelgestelde vragen over het recht op pauze. -
Salderingsregeling zonnepanelen wordt pas vanaf 2025 afgebouwd
Huizenbezitters met zonnepanelen kunnen hun teveel aan opgewekte stroom langer tegen markttarieven terugleveren aan het net. Het kabinet wil de zogeheten salderingsregeling pas vanaf 2025 versoberen, waar dat eerder al vanaf 2023 het geval zou zijn. -
PREMIUMvideo
Vroeg stemmen lokt niet alleen kwetsbaren naar Zwolse drive-through: ‘Mijn vrouw heeft corona gehad’
Stemmen in de auto: best grappig. Totdat je het stemformulier moet uitvouwen. Zwollenaar Michel van Winkel worstelt ermee op het parkeerterrein van de IJsselhallen in zijn woonplaats. Als hij eenmaal de partij van zijn gading heeft gevonden, mist hij de platte ondergrond om het gewenste vakje rood te kleuren. -
252
Tekort naar 3,4 procent, kabinet laat gepensioneerden opdraaien voor AOW-verhoging
Het begrotingstekort van Nederland stijgt dit jaar naar 3,4 procent en komt daarmee weer boven de Europese norm van 3 procent. Tegelijkertijd presenteert het kabinet de rekening aan kleinere spaarders, directeuren en pandjesbazen. Ook gaan AOW’ers grotendeels zelf opdraaien voor hun AOW-verhoging.
-
Voorzichtig tasten Klaver en Kuiken mogelijkheid van nieuwe linkse fusiepartij af
Stapje voor stapje schuifelen PvdA en GroenLinks dichter naar elkaar toe. Na samenwerking in de Tweede Kamer willen de twee nu een gezamenlijke fractie in de Eerste Kamer vormen. -
PREMIUM
Stemmers klagen steen en been over stembureau in Eindhoven: 'Het is hier een grote chaos’
EINDHOVEN - Het feest der democratie, worden de verkiezingen wel eens genoemd. Bij het stembureau aan de Kaakstraat in Eindhoven was de stemming maandag allesbehalve feestelijk want er werd aan de lopende band geklaagd over de locatie. Onvindbaar en met de uitstraling van een vuilstort. -
PREMIUMVijf vragen
Waarom sommige mensen grof geld over hebben voor een digitaal eigendomsbewijs
Wereldwijd schaffen steeds meer mensen NFT's aan. Dit zijn unieke, digitale eigendomsbewijzen, vaak aangeschaft met cryptomunten. En ze zijn al lang veel meer dan kunstwerken of kattenplaatjes. Waarom zou je ze kopen en wat zijn de risico's? Vijf vragen over NFT’s.