Coalitieakkoord regelt miljarden extra voor Defensie, maar Navo-norm nog niet in zicht

Dat melden Haagse bronnen rond de formatieonderhandelingen. De coalitie presenteert het akkoord woensdag. Morgen worden de laatste financiële losse eindjes afgewerkt en buigen fracties zich over het document.

Met de extra miljarden voor Defensie, zegt een ingewijde, is ‘de noodkreet gehoord’ die de krijgsmacht eerder slaakte. Toch voldoet de forse zak geld niet aan de minimumeis van 4 miljard die generaals en andere kopstukken eerder neerlegden. Dat bedrag was nodig om alle achterstanden weg te werken en de uitgaven gelijk te trekken met het EU-gemiddelde. Om de Navo-norm van 2 procent van het bruto binnenlands product te halen, zou zelfs zeker 5 miljard nodig zijn.

Mogelijk komt er ook nog een eenmalig extraatje voor de strijdkrachten, bedoeld voor het wegwerken van achterstanden, al is dat nog onzeker. Defensie kreeg er in september bij de begroting van 2022 al 300 miljoen euro extra bij om onderhoudsachterstanden weg te werken.

Met de miljarden-injectie voor Defensie, het schrappen van het leenstelsel en het goedkoper maken van kinderopvang komt de nieuwe coalitie vooral tegemoet aan langlopende wensen en eisen in de politiek en het land. Verder dichten VVD, D66, CDA en ChristenUnie ook de loonkloof tussen basisschoolleraren en hun collega's op het voortgezet onderwijs. 

Het leenstelsel werd in 2015 ingevoerd, maar inmiddels wil een flinke meerderheid van de Kamer ervan af. Vanaf collegejaar 2024/2025 kan er een basisbeurs terugkeren. Eerder afscheid nemen is onmogelijk, melden betrokkenen. 

Het kabinet-Rutte IV krijgt ondertussen steeds meer vorm. Niet alleen over de inhoud komt nieuws naar buiten, ook over de bewindspersonen wordt meer duidelijk. Zo zal het CDA in de huidige verdeling niet meer de minister van Volksgezondheid leveren, waardoor Hugo de Jonge afscheid neemt van dat departement. Dat betekent overigens niet dat De Jonge helemaal verdwijnt; mogelijk komt hij nog op een ander ministerie terecht.

Ook huidige D66-minister van Onderwijs Ingrid van Engelshoven komt niet meer terug in Rutte IV. Zij ‘wil niet meer’, zeggen Haagse bronnen. Een terugkeer van partijgenoot Kajsa Ollongren is evenmin zeker. Ollongren, die nu nog vicepremier is, wil niet meer zo’n zware post. Komend weekend zouden binnen de partijen knopen worden doorgehakt over de verdeling van kabinetsposten.

De onderhandelingen tussen de vier partijen, die met elkaar al in Rutte III zitten, zijn vanavond afgerond. 

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: