Corona raakt kabinet en formatie: verkenning ligt stil na besmetting én blunder Ollongren

Het coronavirus heeft het Binnenhof bereikt. Na de besmetting van Mona Keijzer blijkt nu ook minister Kajsa Ollongren geïnfecteerd. Zij is inmiddels opgestapt als verkenner. De coalitieverkenning komt met een schok tot stilstand, waarschijnlijk alle 17 partijleiders moeten zich de komende tijd laten testen.

Niels Klaassen & Peter Winterman 25 mrt. 2021 Laatste update: 25-03-21, 15:57

Ollongrens besmetting kwam aan het licht bij een preventieve test. Het hele kabinet moest gisteren zo’n coronatest doen na besmetting van staatssecretaris Mona Keijzer eerder deze week. De bewindspersonen hebben vrijdag samen vergaderd op het ministerie van Algemene Zaken, volgens de richtlijnen moesten ze op dag vijf na het contact met Keijzer een test doen.

Vanwege de positieve uitslag van Ollongren zijn de gesprekken met VVD-leider Mark Rutte en D66-leider Sigrid Kaag voor vandaag geannuleerd. Inmiddels is Ollongren opgestapt als verkenner, nadat zij per ongeluk een geheim document aan de pers had getoond. De andere verkenner - Annemarie Jorritsma - meldde vanochtend dat ‘bekeken’ wordt hoe de verkenning verder zal gaan: ,,We moeten onszelf in acht nemen, net als de lijsttrekkers die bij ons op bezoek zijn geweest. Die moeten vijf dagen na het contact testen. Ik ook.’’ Jorritsma is nu ook opgestapt.

Luister voor het laatste nieuws naar de AD Nieuws Update:

Ministerraad digitaal

Jorritsma zei vanochtend nog dat ‘zo‘n beetje alle andere ministers’ negatief zijn. ,,Dat is het malle bij dit virus.” Premier Mark Rutte heeft inderdaad geen corona, meldt zijn woordvoerder. Gisteren was ‘de grote testdag’ na de infectie van Keijzer. Uit een rondvraag door deze site blijkt dat waarschijnlijke ook alle andere bewindspersonen negatief zijn. Dat was na het vrijdag-contact met Keijzer.

Maar de ministers die maandag als partijleider aanschoven bij Ollongren - Rutte, Hoekstra en Kaag - zullen vanaf dat moment opnieuw na vijf dagen een test moeten halen, dat zou dus zaterdag zijn. Premier Rutte laat zich inderdaad zaterdag opnieuw testen, zo zegt zijn woordvoerder. Rutte heeft verder besloten om de vrijdagse ministerraad voortaan digitaal te doen. ,,De minister-president heeft besloten tot een grotere terughoudendheid bij het organiseren van fysieke bijeenkomsten’’, aldus de Rijksvoorlichtingsdienst. ,,De vergaderingen van de ministerraad kunnen volgens de coronarichtlijnen worden gehouden, maar uit voorzorg is besloten om vergaderingen van de ministerraad voorlopig via communicatietechnologie te laten plaatsvinden.’’

_{(Artikel gaat verder na de foto)}

Kajsa Ollongren (D66) verlaat de Stadhouderskamer na een positieve uitslag van een coronatest. Ze had geen klachten. © ANP

De besmetting van Ollongren kan in potentie de complete Nederlandse politiek plagen: Ollongren en Jorritsma ontvingen de afgelopen week - op afstand, volgens RIVM-richtlijnen - de partijleiders van álle 17 Tweede Kamerfracties. Maandag kwamen de aanvoerders van grote partijen, dinsdag de leiders van kleinere fracties.

Ollongren was vanochtend nog in de Stadhouderskamer om met de verkenning verder te gaan. Maar toen kwam de testuitslag binnen. Kort na negen uur vertrok ze weer, met haar mondkapje op stapte ze in de dienstauto. Ze wilde de aanwezige pers niet te woord staan. Op dat moment werd een foto gemaakt van een geheim document dat Ollongren vasthield.

Niet thuisblijven

Volgens de RIVM-richtlijnen was het niet nodig dat de ministers na het vrijdagse contact met Keijzer in quarantaine gingen. Ook Ollongren was geen ‘hoog risico-contact’. Zij viel de afgelopen dagen onder ‘categorie drie’, dan geldt het protocol ‘niet nauwe contacten’. Het advies is dan om afstand te houden van anderen, klachten in de gaten te houden en te laten testen na vijf dagen, ook als er geen klachten zijn. In afwachting van de uitslag hoef je ‘niet thuis te blijven’, aldus het RIVM. Op de vraag of de bewindspersonen en verkenners niet ‘het goede voorbeeld’ hadden moeten geven door preventief in quarantaine te gaan, zei Jorritsma: ,,Nee, iedereen houdt zich aan de richtlijnen’’.

Verscheidene fractievoorzitters in de Tweede Kamer gaan uit voorzorg wél in quarantaine, nu Ollongren positief is getest. PvdA-leider Lilianne Ploumen heeft voorlopig al haar afspraken afgezegd. Zij gaat in quarantaine tot zij de uitslag van haar coronatest heeft. Jesse Klaver (GroenLinks), Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) en Sylvana Simons (Bij1) doen dat ook.

Flinke domper

Voor de verkenningen om tot een nieuw kabinet te komen, is het vertrek van Ollongren en Jorritsma een flinke domper. Alle fractieleiders in de Tweede Kamer, niet in de laatste plaats Rutte en Kaag, hebben aangedrongen op een korte formatieperiode, juist vanwege de coronacrisis. Ollongren en medeverkenner Annemarie Jorritsma hadden pas één ronde van gesprekken gehad.

Ze hebben alle 17 fractieleiders gesproken en zouden juist vandaag doorpraten met Rutte en Kaag om tot volgende stappen te komen. De verkenners hebben bovendien een strakke deadline: over vijf dagen zouden zij een rapport opleveren met suggesties voor het volgend kabinet.

Bekijk hier onze video's over de formatie: