D66: 10 miljard nodig voor onderwijs

Met het geld – 7 miljard euro voor onderwijs en onderzoek en 3 miljard om kinderopvang vier dagen per week gratis te maken – moeten de salarissen van leraren op basisscholen en middelbare scholen gelijkgetrokken worden, komt er een studiebeurs van minimaal 300 euro per maand die niet na vier jaar ophoudt en krijgen kinderen uit armere wijken een gratis warme lunch voorgeschoteld.

In een eerder onderwijsplan van D66 zouden álle kinderen nog een gezonde lunch geserveerd krijgen. Dat blijkt te duur, erkent partijleider Sigrid Kaag. ,,Dit kost 400 miljoen euro. We beginnen daar waar de nood het hoogst is.’’ Op sommige scholen is het een bekend probleem dat kinderen zonder ontbijt naar school komen en ook geen broodtrommeltje meekrijgen. ,,Je kunt niet leren op een lege maag.’’

Midden in de coronacrisis is er geen geld ‘over’ voor dergelijke investeringen. Om dat toch te kunnen betalen, komt D66 met een belasting op grote vermogens en op vervuilende bedrijven. Maar dat levert niet genoeg geld op. Daarom wil Kaag ook de staatsschuld laten oplopen om extra geld vrij te maken. ,,Bij de vorige crisis is de fout gemaakt om fors te bezuinigen. Dat was een kruideniersmentaliteit. Nu moet er geïnvesteerd worden, die urgentie en noodzaak wordt door het coronavirus alleen maar groter. Maar tegen kennisverlies bestaat geen vaccin.’’

Door dat geld in onderwijs te steken, wordt er volgens haar geïnvesteerd in welvaart voor de toekomst en kan de economie uit het slop worden getrokken. ,,Er is een Marshallplan voor onderwijs nodig”, zegt ze, verwijzend naar het Amerikaanse hulpplan voor Europa na de Tweede Wereldoorlog. Of het grote bedrag bij een eventuele kabinetsformatie een breekpunt wordt, wil ze niet zeggen. ,,Laat anderen mij dan maar overtuigen dat er ook een alternatief is om de economie te herstellen. Die weg ís er niet.’’

Op de basisschool moeten leraren ‘meer waardering krijgen’. Dat moet volgens haar gebeuren door lerarensalarissen over de hele linie te verhogen en door te zorgen dat leraren minder uren voor de klas staan, zodat ze meer tijd krijgen om lessen voor te bereiden. Ook moeten er meer leraren in de klas zijn om achterstanden weg te werken, wordt de schooldag langer om ruimte te maken voor cultuur, sport en huiswerkbegeleiding en worden de klassen kleiner – naar maximaal 23 leerlingen.

Voor al die plannen zijn veel extra leerkrachten nodig, die nu niet beschikbaar zijn. In het onderwijs is momenteel sprake van een lerarentekort, dat met name in de grote steden wordt gevoeld. ,,Dit is geen oplossing voor morgen’’, erkent Kaag. ,,Maar je moet wel ergens beginnen.’’ Als het vak van leraar aantrekkelijker wordt, zal ook de belangstelling voor de lerarenopleidingen toenemen, denkt ze. ,,Als door gratis kinderopvang huidige leraren meer gaan werken, kun je met de bestaande leerkrachten al een deel van onze doelen realiseren.’’

Kaag zegt niet tot welke hoogte ze de staatsschuld wil laten oplopen, maar benadrukt dat het binnen de Europese begrotingsregels moet blijven. ,,Wij vinden dit plan belangrijk. De economie zal zich herstellen.’’ Onderwijs is volgens Kaag ‘cruciaal’ voor banen. ,,Werkgeversvoorzitter Ingrid Thijssen pleit ook voor meer investeringen in onderwijs. Ons verdienvermogen is daar één op één aan gerelateerd. Willen we middenmoter worden of willen we koploper blijven?’’

Sharon Broekroelofs, directeur van basisschool Het Natuurrijk, vertelt hoe zij kijkt naar het huidige onderwijs door de corona-epidemie: