Dit zijn de maatregelen van het kabinet tegen de stikstofcrisis

update / videoEen verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen, een noodwet voor projecten als dijkversterking, aangepast veevoer en extra geld voor het uitkopen van varkensboeren: premier Mark Rutte presenteerde vanmorgen de kabinetsmaatregelen om de stikstofproblemen het hoofd te bieden. 

Laatste update: 12:32

Delen per e-mail

De plannen lekten grotendeels gisteren al uit via deze krant. De maatregelen zijn nodig om allerlei woning- en wegenbouwprojecten door te kunnen laten gaan. Veel vergunningen worden niet verstrekt nadat de rechter oordeelde dat er te veel stikstof wordt uitgescheiden in Nederland, waardoor natuurregels worden overtreden. Volgens Rutte kan Nederland zich dit niet veroorloven.

Lees ook

Volledig scherm
Minister-president Mark Rutte en ministers Carola Schouten (Landbouw), Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) en Stientje van Veldhoven (Milieu en Wonen). © ANP

Maximumsnelheid snelwegen naar beneden 

Om de boel vlot te trekken gaat de maximumsnelheid overdag in heel Nederland omlaag naar 100 kilometer per uur. Tussen 19.00 en 06.00 uur mag er op de plekken waar dat nu ook al mag nog wel 130 kilometer per uur gereden worden. Coalitiepartij VVD voelt er niets voor om de maximumsnelheid altijd én in het hele land te verlagen naar 100 kilometer per uur. Die optie levert wel de meeste stikstofruimte op, maar gekozen is dus voor een compromis. 

Deze optie is doorgerekend door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en levert volgens het kabinet genoeg stikstofruimte op om de woning- en wegenbouw uit het slop te trekken én om de stikstofneerslag in de natuur te verlagen. ,,Volgens jaar moeten we zo 75.000 woningen kunnen bouwen‘’, aldus minister Stientje van Veldhoven (Wonen).

Rutte noemde het vanmorgen een ‘rotmaatregel’. ,,Niemand vindt het leuk, maar er speelt echt een groter belang. Dit is nodig om te zorgen dat Nederland niet op slot gaat en dat banen verloren gaan. We willen niet dat met Kerst onnodig banen zijn verdwenen in de bouw. Ik zou mezelf anders niet in de spiegel kunnen aankijken.’’ Rutte hoopt dat we over een paar jaar opnieuw 130 kilometer mogen rijden wanneer er meer elektrische auto's op de weg zijn en het verkeer minder uitstoot. Maar hij benadrukt dat hij dat niet kan beloven.

Wanneer de snelheidsverlaging ingaat, kan het kabinet nog niet zeggen. Er moeten borden langs de weg worden aangepast. ,,Het kan daarom niet overal tegelijkertijd gebeuren’’, aldus minister Cora van Nieuwenhuizen (Verkeer). Volgens haar gaat de snelheidsverlaging wel binnen enkele maanden overal in. Volgens de ANWB wordt de verlaging ‘een uitdaging’. 

Bouwprojecten

Naast de snelheidsverlaging kondigen zij ook een noodwet aan, waarmee grote bouwprojecten – zoals de kustversterking – door kunnen gaan. Verder trekt het kabinet 250 miljoen euro uit voor natuurherstel, dat wordt onder meer gebruikt voor het afgraven van verzuurde stikstofgrond in Natura2000-gebieden.

Door de maatregelen kan de woning- en wegenbouw het komende jaar doorgaan, zo is de verwachting. Maar er zijn nog méér maatregelen nodig om de stikstofuitstoot verder omlaag te brengen. Daarvoor moet vooral de landbouwsector minder stikstof uitstoten. Die maatregelen, waarbij onder meer boerenbedrijven worden uitgekocht en verplaatst, worden de komende maanden bekendgemaakt.

Aanpassen veevoer

Het kabinet maakte vandaag al wel bekend dat boeren hun veevoer moeten aanpassen. Ze kunnen ervoor kiezen om kunstmatige óf natuurlijke toevoegingen te doen, waardoor het stikstofgehalte in het voer fors afneemt.

Uitkopen boeren

Het kabinet stelt 60 miljoen euro extra beschikbaar voor het uitkopen van varkensboeren en om daarmee te voldoen aan het Urgendavonnis. Daarmee wordt die pot dus verhoogd naar 180 miljoen euro. 

Natuur in Nederland herstellen

Het kabinet trekt ook een kwart miljard euro uit voor acties om de natuur in Nederland te herstellen. Het geld wordt onder meer gebruikt om verzuurde stikstofgrond af te graven en grondwaterstanden te verhogen om zo natuurgebieden weer nat te maken. Het kabinet maakte op 1 november al bekend een half miljard euro uit te trekken voor de aanpak van de stikstofcrisis. De helft daarvan wordt nu ingezet om natuurgebieden in Nederland te versterken.

PFAS

Ook met betrekking tot PFAS volgen maatregelen. Zo gaat het kabinet ook de PFAS-waarde in water meten met een landelijke waarde, gaan de Rijksbaggerdepots open voor vervuilde bagger, en volgen er maatregelen zodat gemeenten snel de hoeveelheid PFAS in hun gebied in kaart kunnen brengen. 

Offer voor VVD
Een flinke snelheidsverlaging zat er al weken aan te komen. Het is de enige maatregel die écht helpt om de woning- en wegenbouw met spoed vlot te trekken. De afgelopen dagen onderhandelden de coalitiepartijen over de snelheidsvarianten, zo was het ook een optie om niet op álle snelwegen naar 100 te gaan. Dat bleek ingewikkeld. De VVD regelde dat er in de avonduren nog wél gescheurd kan worden.

Al met al is het een offer voor de grootste regeringspartij. Het was de VVD die jaren campagne voerde met een verhoging van de maximumsnelheid tot 130 kilometer per uur op snelwegen. Het was Rutte zelf die zijn partij een ‘vroempartij’ noemde.

Een maand geleden zei VVD-Kamerlid Mark Harbers nog in deze krant dat met een algemene snelheidsverlaging ‘het stikstofprobleem niet wordt oplost’. Gisteren koos Harbers, na een VVD-fractieoverleg, totaal andere woorden: ,,Uiteindelijk moet je, als je deze crisis wilt bestrijden, ook rotmaatregelen nemen.’’

Meer weten over de stikstofproblematiek? Bekijk hieronder de video's.

Verder in het nieuws

Net binnen

Meest gelezen

AD Webwinkel

Meest gedeeld

Quizzen