Fel debat over plannen Rutte IV: coalitie belooft koopkrachtreparatie, voorzitter krijgt veel kritiek
TERUGLEZENDe tegenvallende koopkracht van ouderen wil de nieuwe coalitie wel repareren. Maar verder geeft Rutte IV nog weinig toe, ondanks felle oppositiekritiek op zorgbesparingen en de Groningse gaswinning. Ondertussen krijgt Kamervoorzitter Vera Bergkamp het verwijt te passief te opereren.
Lees hieronder ons liveblog terug van dag één van het debat over de regeringsverklaring.
Het nieuwe kabinet ontkomt er bijna niet aan om ouderen met minder inkomen te compenseren. Na kritiek van ouderenorganisaties, vakbonden en oppositiepartijen oordeelden ook de budgetexperts van het Nibud dinsdag dat mensen met alleen AOW er flink op achteruit dreigen te gaan, tot wel enkele tientjes per maand.
Een van de boosdoeners is de zogenoemde ontkoppeling van AOW en minimumloon. Kabinet-Rutte IV kiest ervoor om het wettelijk minimumloon de komende jaren met 7,5 procent te laten stijgen, maar weigert de AOW evenveel te laten toenemen, iets dat tot dusver wel automatisch gebeurde.
Dat leidt tot een flinke min in de portemonnee, vrezen partijen van links tot rechts - onder meer JA21 en PvdA hekelen het plan. VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans beloofde actie tijdens de eerste dag van het debat over de regeringsverklaring. ,,Vooral ouderen zakken door het ijs volgens het Nibud.”
(Artikel gaat verder na de foto)
In het regeerakkoord spraken coalitiepartijen af dat het koopkrachtbeeld ‘evenwichtig en positief voor iedereen’ moet zijn. Daarom moet er geld bij, zeker voor ouderen. Maar het is niet de bedoeling dat de ouderdomsuitkering alsnog gekoppeld wordt aan het minimumloon (dat zou 2 miljard euro per jaar kosten), stelde Hermans.
Wel kan gekeken worden naar andere bestaande regelingen, zoals het verhogen van een ouderenkorting en inkomensondersteuning voor mensen zonder volledige AOW. ,,Hier moet een oplossing voor komen.” Daarnaast opperde CDA-fractieleider Pieter Heerma om desnoods de AOW zélf te verhogen. ,,Ouderen schieten in de min, dat moet gecompenseerd.” Hij verwacht dat het kabinet dit voorjaar met een reparatie van de slechte koopkrachtcijfers komt.
Lees verder na de video.
Woensdag zal premier Rutte namens het kabinet antwoorden op de vragen en commentaren uit de Tweede Kamer. Bij de aftrap van het debat benadrukte de premier dinsdag al dat de deuren open staan, dat de plannen niet in beton gegoten zijn, de hand is ‘uitgestoken’. Rutte: ,,Het coalitieakkoord is niet dicht geregeld met gedetailleerde afspraken die met bloed zijn ondertekend.” Zijn kabinet is immers afhankelijk van de oppositie om plannen werkelijkheid te laten worden.
Desondanks geven coalitie-Kamerleden behalve de koopkrachtreparatie inhoudelijk nog weinig toe. Diverse oppositiepartijen verwijten Rutte IV bijvoorbeeld te bruut te bezuinigen op jeugdzorg en de verpleeghuizen. Het kabinet wil vierhonderd miljoen euro besparen op de verpleeghuiszorg, door het mes te zetten in de personeelsnorm. Dat is het minimumaantal van één verzorgende op acht bewoners. SP-leider Lilian Marijnissen wil dat die norm overeind blijft: ,,Wie schreef dit op? Wie zei: haal maar 400 miljoen euro weg bij verpleeghuizen? Het stond in geen enkel verkiezingsprogramma. Die personeelsnorm is hard bevochten, onder meer door Hugo Borst en Carin Gaemers.”
Lees verder na het kader over Bergkamp.
Partijen richten pijlen ook op voorzitter Bergkamp
Kamervoorzitter Vera Bergkamp kwam gisteren onder vuur te liggen in de Tweede Kamer. Een aantal Kamerleden vroeg haar – tevergeefs – om harder op te treden tegen PVV-leider Geert Wilders. Bergkamp weigerde dat en wil op een later moment een debat over ‘de omgangsvormen’ in de Kamer.
Premier Mark Rutte had koud de regeringsverklaring van zijn vierde kabinet afgelegd of het debat ontaardde in een clash tussen de PVV-voorman en een groot deel van de Tweede Kamer. Wilders uitte eerder in een tweet harde kritiek op de Turkse achtergrond van justitieminister Dilan Yesilgöz en suggereerde dat zij zijn beveiliging zou willen terugschroeven. De coalitiepartijen eisten dat Wilders excuses zou maken. ,,In geen honderdduizend jaar”, reageerde de PVV’er.
Vervolgens haalde hij uit naar VVD-adviseur Soumaya Sahla. Zij werd eerder veroordeeld voor verboden wapenbezit en lidmaatschap van de terroristische organisatie Hofstadgroep. Inmiddels zet zij zich in om radicalisering tegen te gaan, maar de PVV-leider stelt dat er ‘een veroordeelde terrorist in de Kamer loopt’. Toen Wilders ook Soumaya’s zus Fonda – nu D66-Kamerlid – en GroenLinks-Kamerlid Kauthar Bouchallikht, die beiden een hoofddoek dragen, erbij betrok escaleerde het debat verder. Wilders: ,,Als je een hoofddoekje wilt dragen, ga je maar in Saoedi-Arabië in het parlement zitten.”
Bergkamp stelde dat zij ‘het wegzetten van een collega, alleen als hoofddoek, niet respectvol’ te vinden. ,,Dan normeer ik.” Dat ging Kamerleden van onder andere CDA, PvdA, Denk en BIJ1 niet ver genoeg. ,,In deze zaal kan niet alles gezegd worden. Racisme is niet normaal”, vond GroenLinks-leider Jesse Klaver.
Ook werd de D66-Kamervoorzitter passiviteit verweten. ,,U bent scheidsrechter, geen procesbegeleider”, zei Kamerlid Pieter Omtzigt. ,,Als een scheidsrechter bij het voetbal constant zegt: foei, u mag niet op enkels trappen, maar niet ingrijpt met gele of rode kaarten, dan verandert er niets.”
PvdA-leider Lilianne Ploumen vindt het ook niet kunnen dat er na gesteggel over geld opnieuw 500 miljoen euro wordt geschrapt op de budgetten die gemeenten krijgen voor jeugdzorg. ,,Gemeenten zien hoe kwetsbare jongeren knel komen, en dan bezuinigt het kabinet erop! De gasprijs gaat door het dak, de AOW stijgt niet mee met het minimumloon, de verpleeghuiszorg moet besparen. Haal die bezuinigingen van tafel.”
De coalitiepartijen veerden hoffelijk mee met kritiek en preekten saamhorigheid, indachtig de ‘nieuwe bestuurscultuur’. De nieuwe D66-fractievoorzitter Jan Paternotte spande de kroon, met een gedragen oproep om oude scheidslijnen te vergeten. ,,Als we hier vandaag kunnen vaststellen dat de coalitie open zal kijken naar de ideeën van oppositiepartijen en de oppositie niet alles bij voorbaat afwijst, dan kan het parlement worden wat het hoort te zijn.”
Maar tegelijkertijd lieten Paternotte en collega’s merken dat het akkoord niet voor niets het akkoord geworden was zoals het er nu ligt. Voorlopig schuiven er dus nog geen miljarden op verzoek van de oppositie. ,,We hebben ook de verantwoordelijkheid dat de zorg betaalbaar blijft, dat er ook geld blijft voor de politie, onze veiligheid, het onderwijs”, verklaarde Hermans.
Zo houdt ook de nieuwe coalitie die nieuw elan beloofde toch ook vast aan vertrouwde principes: afspraak is afspraak.
Lees hier ons liveblog van dag één terug. Woensdag om 10.15 uur gaat het debat verder, met de beantwoording van premier Rutte.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
De beste games voor...
De beste games voor op een feestje: zo krijg je iedereen rondom de televisie
Gamen is meer dan alleen maar schieten of voetballen, en is vaak veel makkelijker om aan te beginnen dan je misschien denkt. In deze rubriek geven we daarom laagdrempelige tips voor games in elke situatie. Vandaag: de beste games voor tijdens een feestje. -
241
Tekort naar 3,4 procent, kabinet laat gepensioneerden opdraaien voor AOW-verhoging
Het begrotingstekort van Nederland stijgt dit jaar naar 3,4 procent en komt daarmee weer boven de Europese norm van 3 procent. Tegelijkertijd presenteert het kabinet de rekening aan kleinere spaarders, directeuren en pandjesbazen. Ook gaan AOW’ers grotendeels zelf opdraaien voor hun AOW-verhoging. -
Minister Yesilgöz bezoekt Irak om IS-terroristen voor het gerecht te krijgen
Nederland heeft Irak om steun gevraagd voor het vervolgen van terroristen van Islamitische Staat (IS) en het bieden van hulp aan slachtoffers. ,,Het is van groot belang dat Irak en Nederland samen optrekken in het vervolgen van IS-terroristen en het bieden van hulp aan slachtoffers”, stelt minister Dilan Yesilgöz (Justitie en Veiligheid) tijdens een bezoek aan Irak. -
met video
Rutte in toespraak Oekraïens parlement: ‘Oekraïne kan rekenen op onwrikbare steun’
Premier Mark Rutte heeft vanmorgen op verzoek van Oekraïense president Zelenski via een liveverbinding het Oekraïense parlement in Kiev toegesproken. Dat deed hij in het geheim in verband met de veiligheid van zijn Oekraïense collega's. -
met video
Rutte ‘liegt niet’, maar hij moet toch nog eens zijn sms-archief in
Premier Mark Rutte koos de tegenaanval in het debat over de sms’jes die hij jarenlang wiste. Hij ‘liegt niet’, aldus de premier en nee: belangrijke sms’jes op die ‘gekke’ Nokia van hem gingen heus niet verloren. Toch rammelt de archivering, blijkt tegelijk.
-
Podcast
Nanette en Marlies verloren ongeboren baby: ‘Zoveel liefde voor zo’n ieniemini mensje’
Een zwangerschap leidt niet altijd tot een blakende, gezonde baby: per jaar verliezen in Nederland zo’n 25.000 vrouwen een ongeboren kindje. In de podcast Miskraammonologen, een productie van Ouders van Nu, AD en de regionale titels, hoor je de persoonlijke verhalen van deze vrouwen. Deze week vertellen Marlies en Nanette over hun miskramen. -
PREMIUM58
Experts kritisch over wissen sms’jes: ‘Redenen om te twijfelen aan Ruttes omgang met richtlijnen’
In één klap is premier Ruttes allergie voor moderne technologie een politiek probleem. Rutte verwijderde jarenlang zelf de sms’jes uit zijn Nokia 301, zo bleek vandaag. Experts zijn kritisch, donderdag volgt een Kamerdebat. -
Energierekening
Sjaak (75): ‘Ik heb zelf radiatorfolie achter de radiatoren geplaatst, met magneten’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Sjaak Kolderman (75) uit Sassenheim.