Uit onderzoek door deze krant blijkt dat in 294 gemeenten – waar de coalities nu rond zijn – 1144 wethouders zijn aangesteld. Dat zijn er 98 meer dan in 2010 en 39 meer dan in 2014. Een oorzaak is de toegenomen politieke versplintering, waardoor meer politieke partijen nodig zijn om een college te vormen.

Die extra wethoudersposten kosten de overheid de komende vier jaar tientallen miljoenen euro’s. Afhankelijk van de omvang van de gemeente verdient een wethouder 64.000 tot 137.000 euro per jaar. Daar komen onkostenvergoedingen en pensioenkosten nog bij. Bovendien moet de gemeente wethouders na hun vertrek ruim drie jaar lang wachtgeld betalen.

Gemeenten die één of meer extra wethouders in dienst nemen, zeggen dat er meer werk is voor de lokale overheid. Volgens deskundigen worden ook extra wethoudersposten uitgedeeld om alle partijen in steeds groter wordende coalities tevreden te stellen.

In Rotterdam verdubbelt het aantal wethouders van vijf naar tien. Joost Eerdmans, die met zijn Leefbaar buiten de Rotterdamse coalitie werd gehouden, schamperde al dat het grotere aantal wethouders de burger ‘handenvol geld’ kost.

Het college van Barendrecht groeit van drie naar zes partijen en van vier naar zes wethouders – één per partij. Een deel van de extra wethouders werkt in deeltijd, waardoor de kosten minder hard stijgen.

Soms neemt het aantal wethouders toe zonder dat meer partijen in het college zitten. Zo stijgt het aantal wethoudersposten in Hilversum van vijf naar zeven, omdat er een aantal grote projecten op stapel staat. Ook een kleinere gemeente als Nunspeet gaat van vier naar vijf wethouders, iets wat door de oppositie als ‘stadse fratsen’ wordt betiteld.

Professor Marcel Boogers, gespecialiseerd in lokaal bestuur, zegt dat het grotere aantal wethouders niet alleen nadelig is. ,,Het voordeel is dat veel partijen zich vertegenwoordigd voelen, daardoor heeft het lokaal bestuur een breed draagvlak.'' Nadeel is dat overleg meer tijd kost en het risico toeneemt dat een coalitie vroegtijdig uit elkaar spat.