Geen massa gele hesjes, maar dat betekent niet dat we tevreden zijn
De Nederlandse gelehesjesbeweging brengt tot dusver geen mensenmassa op de been. De kritiek: klein clubje, geen duidelijke boodschap. Maar er is wel degelijk veel onvrede in het land, bewijzen veel statistieken al jaren.
De één stond er omdat ze klaar was met premier Mark Rutte. De ander ‘omdat alles steeds duurder wordt in Nederland’. Waar de demonstranten allemaal schoon genoeg van hebben: dat gemorrel aan de gelaatskleur van Zwarte Piet. En dan waren er nog klaagzangen over de EU, het migratiepact, de onbetrouwbare media.
Kortom: de ‘gele hesjes’ die zich zaterdag rond het Binnenhof in Den Haag verzamelden voor een grotendeels vreedzaam verlopen protest, zijn ontevreden over van alles en nog wat. Eigenlijk komt het allemaal samen in de achternaam van een van de voorvrouwen van de beweging, Hannie Descendre. Dat is Frans voor omlaag gaan, afglijden. En dat is precies wat ‘de gele hesjes’ met Nederland zien gebeuren.
Maar waar in Parijs en Brussel de straatstenen door de lucht vlogen, de politie traangas moest inzetten, monumenten werden vernield en er gewonden vielen, hielden de demonstranten het hier bij een paar protestkreten door een megafoon en het samen zingen van ‘Vijftien miljoen mensen’. Ze waren bovendien met slechts honderd tot tweehonderd man. Als dat groepje symbool staat voor de onvrede in dit land, kunnen Mark Rutte en zijn ministers rustig gaan slapen.
Matige opkomst
Of missen we hier iets? Kees Aarts, hoogleraar politicologie aan de universiteit in Groningen, doet een poging de matige opkomst te duiden. Waar het mee begint, zegt hij, is het feit dat ons land een relatief bescheiden geschiedenis kent als het aankomt op massale stakingen. ,,De stakingsbereidheid is in Frankrijk en ook België over het algemeen veel groter. Dat speelt mee. Maar dit was geen staking, het was een protest buiten de gebaande paden.’’
Artikel gaat verder onder de foto
En dus is het zoeken. Wie zijn dit, wat willen ze precies, hoe groot is het potentieel? Wat het lastig maakt: het protest op het Binnenhof (en op een paar andere plekken in het land) was ongericht. Het was het gevolg van een fenomeen, gele hesjes, dat uit het zuiden kwam overwaaien. Maar waar in Frankrijk president Macron met het verhogen van de brandstofprijzen de lont in het kruitvat stak, ontbrak in Nederland zo’n gemeenschappelijke boosmaker. En dus werd het breed uitwaaierende boosheid: Rutte, immigratie, de EU, Zwarte Piet.
Wat de opkomst misschien nog kan hebben gedrukt, is dat de gemiddelde Nederlander volgens de World Happiness Report een stuk gelukkiger is dan de standaard Fransoos. Op die lijst staan we zesde, de Fransen 23e. Dat komt onder meer omdat de sociale ongelijkheid in het land van Macron groter is. De problemen zijn er dan ook serieus: van de leegloop van het platteland tot de gettovorming in de banlieues rond de grote steden. Explosiegevaar is altijd aanwezig.
Paradox
Onvrede is er ook in ons paradijsje aan de Noordzee echter wel degelijk, vooral onder de middelbaar en lager opgeleiden. Van hen durft niet eens de helft te zeggen dat het de goede kant opgaat met het land, blijkt uit een jaarlijks onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Het is een paradox: eigenlijk zijn we best gelukkig, maar tegelijk zien velen van ons de dreiging van alle kanten op zich afkomen.
Artikel gaat verder onder de foto
Ook bij het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) sijpelt de onvrede al jaren door in de tabellen en grafieken. Uit recent onderzoek blijkt weliswaar dat het vertrouwen in instituties als de Tweede Kamer, de politie of de rechtspraak de laatste tijd toeneemt, en in vergelijking met andere westerse landen is dat ook relatief hoog.
Maar tegelijk wordt in die onderzoeken keer op keer vastgesteld dat miljoenen Nederlanders, ook hier weer relatief veel lager opgeleiden, weinig of helemaal geen vertrouwen hebben in de politiek, en zich slecht vertegenwoordigd voelen. Kun je dan spreken van een tevreden volkje? Of hoeft er net in Frankrijk maar dít te gebeuren om een vulkaan van onvrede te laten uitbarsten?
Politicoloog Aarts drukt de beleidsbepalers in Den Haag op het hart om het protest met de gele hesjes vooral niet af te doen als gerommel in de marge. ,,Voor een groep mensen is het leven de laatste jaren wel degelijk moeilijker geworden. Dat geldt eigenlijk voor alle westerse landen. Of er nu honderd of duizend mensen bij het Binnenhof staan, maakt volgens mij niet zoveel uit. Het is een feit dát ze er staan, en dat je ze alleen al daarom serieus moet nemen.’’
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM15
Meer uren per dag werken in minder dagen, kan het?
Meer tijd voor ons sociale leven, minder files en minder drukte bij de kinderopvang. Om de problemen op de arbeidsmarkt aan te pakken, komt internist en hoogleraar Marcel Levi met een opmerkelijk voorstel: ga hetzelfde aantal uren werken in minder dagen. -
PREMIUM
Oeps, paaltje geraakt: is het goedkoper om schade te claimen of zelf te betalen?
Rijd je jarenlang schadevrij, dan krijg je een forse no-claimkorting op je autoverzekering. Die kan oplopen tot wel 85 procent. Maar hoe werkt die korting precies? En wat is nou wijsheid als je per ongeluk een paaltje hebt geraakt? -
podcast
Haardvuur in het Witte Huis, bagger in eigen land en raketten voor Oekraïne
Premier Rutte was ‘on tour’ deze week, maar wat leverde dat bezoek aan Davos en het Witte Huis nou precies op? En dreigt ondertussen wéér een multinational ons land te verlaten? -
PREMIUM23
Plast je kat in huis? Zo los je dat op: ‘Veel mensen vinden het niet mooi, maar het lost veel op’
Kattenpis op je vers gewassen lakens: geen pretje. Het plakt, het stinkt en je krijgt de geur er moeilijk uit. Maar hoe komt het dat katten soms op bed plassen? En hoe los je dat het beste op? Anneleen Bru, die onder meer de boekenreeks I Love Happy Cats schreef, helpt je op weg. -
‘Gele hesjes’ maken zich op voor betoging in Amsterdam
Na Den Haag en Maastricht gaat de Nederlandse ‘gele hesjes-beweging’ komend weekeinde demonstreren in meer grote steden. In Amsterdam is zaterdag een actie bij de Stopera, het stadhuis van de hoofdstad. Ook willen betogers de straat op in onder meer Rotterdam en, net als afgelopen weekend, in Maastricht, Groningen en Den Haag.
-
update+video
Honderden arrestaties bij protest Parijs, Arc de Triomphe beschadigd
De betoging van de ‘gele hesjes’ in Parijs is zaterdag volledig ontspoord. Tientallen auto’s gingen in vlammen op, ruiten werden ingegooid en straatmeubilair werd vernield. Demonstranten zijn ook de Arc de Triomphe binnengegaan. President Macron noemt de rellen ‘op geen enkele manier te rechtvaardigen’. -
-
-
met video71
Meer patiënten moeten langer wachten op medicijnen door nieuwe maatregel om prijs laag te houden
Duizenden mensen moeten waarschijnlijk langer wachten op nieuwe medicijnen, omdat minister Kuipers van Volksgezondheid maatregelen doorvoert die de kosten moeten drukken. Het gaat om medicijnen die al zijn goedgekeurd voor de Europese markt, maar specifiek in Nederland extra worden bekeken. Ook wordt onderhandeld over de prijs. -
PREMIUM
Het leven in Charleroi is te zwaar geworden
Molotovcocktails, ijzeren staven, straatstenen, gele hesjes, honderden agenten, tientallen arrestaties. Wat is er aan de hand in Charleroi? ,,De mensen hebben genoeg van de ellende hier."