Geheime MH17-stukken mogelijk toch openbaar

In 2013 – een jaar voor het neerhalen van de MH17- maakte de Nederlandse overheid met luchtvaartmaatschappijen afspraken over luchtvaartveiligheid. Het kabinet schreef eerder deze week aan de Tweede Kamer dat Kamerleden de afspraken alleen op voorwaarde van vertrouwelijkheid mochten inzien.

Volgens het kabinet hadden deze afspraken geen relatie met de veiligheid van het luchtruim in Oost-Oekraïne. Ze zouden ‘algemeen van aard zijn’.

Kamerleden Sjoerd Sjoerdsma (D66) en Pieter Omtzigt (CDA) wilden deze toch openbaar hebben. ,,Dan kan de discussie worden gevoerd of de luchtvaartmaatschappijen en de overheid genoeg hebben gedaan om risicogebieden te mijden.’’

Stef Blok zei gisteren in de Tweede Kamer aanvankelijk dat openbaarmaking ‘het werk van de geheime diensten’ zou kunnen schaden. ,,Als we dit openbaar maken zegt dat iets over wat de diensten weten en doen en dat zouden andere staten en terroristen met applaus ontvangen.’’

Toch beloofde de minister na aandringen van de Kamerleden te kijken of er ‘een manier’ kan worden gevonden om de afspraken toch (deels) openbaar te maken.

Toen vlucht MH17 op 17 juli 2014 werd neergehaald boven het oosten van Oekraïne, waarbij alle 298 inzittenden omkwamen, waren er al signalen dat het luchtruim boven het land onveilig was. Op de vraag waarom de KLM daar toch nog vloog is naar de zin van Kamerleden nooit voldoende duidelijkheid gekomen.

Lang was overigens onduidelijk dat er afspraken lagen tussen de overheid en luchtvaartmaatschappijen. Pas begin 2016 hoorde de Tweede Kamer ervan. In het omvangrijke MH17-rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) is ook niets te vinden over de afspraken tussen overheidsdiensten en vliegmaatschappijen.