Gemeenten dreigen jeugdzorg en psychische hulp af te stoten

,,Ik had nooit gedacht dat we deze brief ooit zouden schrijven en de rillingen lopen nu weer over mijn rug”, zegt vicevoorzitter Hubert Bruls van de VNG in een toelichting. Hij is tevens burgemeester van Nijmegen. ,,We hebben de afgelopen jaren zo goed ons best gedaan, maar het water staat ons aan de lippen en er moet substantieel geld bij.”

De afgelopen weken bleek uit verschillende onderzoeken dat gemiddeld één op de tien jongeren momenteel jeugdzorg ontvangt. Sinds de gemeenten in 2015 die handschoen oppakten, is hun aantal met ruim 12 procent gestegen tot 428.000. De vraag is vooral toegenomen op plekken waar het aantal jongeren relatief sterk stijgt, veel jongeren wonen met een niet-westerse migratieachtergrond en de jeugd afkomstig is uit arme of eenoudergezinnen.

De budgetten zijn echter niet meegegroeid. Sterker nog: een aantal gemeenten zag hun inkomsten vanuit het Rijk voor de jeugd de laatste twee jaar teruglopen met meer dan 20 procent, doordat een nieuw model om het geld te verdelen in hun nadeel uitviel. Besparingen dichten dat gat bij lange na niet. Veel gemeenten halen nu geld elders weg of teren in op hun reserves, maar bestuurders geven aan dat deze situatie niet kan voortduren.

,,Als er geen compensatie komt, moeten gemeenten bezuinigen”, meldt de VNG verder in de open brief. ,,Dat heeft ongewenste gevolgen. Denk aan wachtlijsten in de jeugdzorg, overlast in wijken, uitstellen van onderhoud, verhoging van de OZB, bezuinigingen op cultuur en sluiting van bibliotheken, sportcomplexen of andere voorzieningen.”

Het kabinet heeft in de Voorjaarsnota extra geld gereserveerd voor de jeugdhulp, nu is bewezen dat de tekorten waar gemeenten al jaren over klagen ook echt landelijk bestaan en steeds nijpender worden. Hoeveel de gemeenten erbij krijgen, wordt officieel met Prinsjesdag bekendgemaakt.

Maar volgens Bruls, die namens de VNG intensief met het ministerie onderhandelt, gaat het om ‘substantieel minder’ dan de gevraagde 490 miljoen euro en ook nog eens slechts om een eenmalig bedrag. ,,Terwijl we een structurele bijdrage nodig hebben. Die meerjarige oplossing moet er echt komen, anders kunnen we de klus niet klaren.”