Grapperhaus is kleurrijk, maar nu bewust even niet

Ineens verontschuldigt de nieuwbakken minister zich zelfs. Hij heeft zojuist héél even - zij het lichtjes - zijn stem verheven. ,,En ik had mij nog wel zo voorgenomen dat niet toe doen.'' Zijn ambtenaren in de achterste bankjes zijn van schrik rechtop gaan zitten, want verder is het hoffelijkheid en kalmte troef, bij zijn eerste grote debat, over de begroting van zijn ministerie.

Grapperhaus is een exoot in een kabinet met vooral heel veel brave jongetjes en meisjes. Weinig ministers die al vóór hun aantreden andere politici de maat hadden genomen, zoals Grapperhaus deed in columns en een boek dat hij voor z'n politieke carrière schreef. Zoals hij Alexander Pechtold 'een windvaan' noemde, of zijn huidige baas Mark Rutte 'flutpolitiek' verweet.

En welke minister leukte bedrijfsfeestjes op met een imitatie van George Baker, zoals hij deed als partner van advocatengigant Allen & Overy. Of durfde decadent te poseren in de krant met zijn wijncollectie met 1.200 flessen. Grapperhaus maakte er zelfs geen geheim van dat hij - als CDA'er - op zondagochtend liever gaat wielrennen dan in de kerk gaat zitten.

Toch lijkt de formele ministersrol hem te passen als een jas. In het debat houdt hij zich soms wijselijk op de vlakte, als het gaat om het gevoelige experiment met wietteelt. Dan weer is hij eerlijk over het hoge ziekteverzuim bij de politie: ,,Ik ga dat niet snel omlaag krijgen.'' Hij toont zelfspot: ,,Ik lijk wel een plaat die blijft hangen.'' Maar haalt toch nog wel even uit, naar een partijgenoot zelfs, met stemverheffing dus: ,,Dit zijn gewoon feitelijke onjuistheden, mevrouw Van Toorenburg!''

Veelal doet hij wat alle nieuwe ministers doen. Complimentjes maken en zachte toezeggingen doen. ,,Ik ga daar naar kijken'', klinkt het dan.

Alleen de PVV heeft Grapperhaus nu al in zijn broekspijp hangen. De partij wantrouwt de CDA'er tot op het bot, omdat hij ooit schreef dat hij met terugkerende jihadisten 'in gesprek' zou willen. ,,Je moet ze laten terugkomen om ze na berechting genade te kunnen geven'', schreef hij toen.

Dus als PVV'er Gidi Markuszower het met hem aan de stok krijgt, bijt hij de minister toe: ,,Ik snap dat de minister in de boardroom van Allen & Overy het mannetje was, maar hier is hij míjn gast.''

Grapperhaus laat het van zich afglijden, want hij weet wat hem boven alles te wachten staat. Rutte III wil juist rond zijn ministerie geen gedonder meer. Hij moet vooral rust brengen op zijn door affaires geteisterd ministerie. De bonnetjesaffaire die twee ministers (Opstelten, Van der Steur) en een staatssecretaris (Teeven) de kop kostte, ijlt er nog altijd na. Net als de haastige reorganisatie bij de politie.

Het maakt de uitgesproken Grapperhaus paradoxaal genoeg wel weer een spannende keuze. Juist híj is geprofileerd. Uitgesproken. Maar ook, zegt zijn inner circle; loyaal en buigzaam. En bovenal een jurist.

In zekere zin was het een kwestie van tijd dat hij in vak K terecht zou komen. Zijn vader was staatssecretaris, eind jaren 60. Zijn beste vrienden zijn voormalig ministers Aart Jan de Geus en Jan Kees de Jager. Zij plaagden hem al jaren: wanneer word jij het nou eens? De dood van zijn vrouw Florentine, die vorig jaar na ziekte overleed, dreef hem naar een 'maatschappelijker stap' in zijn loopbaan.

De eerste horde als minister is nu genomen. Het viel hem niet tegen. ,,Sterker. Ik weet niet of een minister dat mag zeggen, maar ik vond het eigenlijk wel leuk.''