Minister Carola Schouten van Landbouw spreekt van strafbare feiten en stelt dat sancties zullen volgen. ,,Als de registratie niet op orde is, dan is dat bij een dierziekte-uitbraak een risico voor de diergezondheid en volksgezondheid." De betrapte bedrijven zijn per direct geblokkeerd en mogen geen dieren meer aan- of afvoeren. Zij kunnen bovendien rekenen op naheffingen, korting op EU-subsidies en mogelijk strafrechtelijke vervolging. ,,Ik ben al met het Openbaar Ministerie in overleg over de meest effectieve aanpak”, aldus Schouten.

Het vermoeden van gesjoemel ontstond nadat er afgelopen jaar veel meer meerlingen waren geboren dan gebruikelijk. Normaal ligt dat aantal bij koeien op maar 3 tot 5 procent. Uit het registratiesysteem kwam echter naar voren dat bij circa 2000 bedrijven het percentage hoger was dan 10 procent. Bij nog eens 5.700 melk- en rundveebedrijven lag dat percentage tussen de 5 en 10 procent.

Door met de geboortecijfers te sjoemelen is het voor boeren makkelijker om aan de regels voor fosfaatuitstoot te voldoen, zonder daarvoor runderen te hoeven wegdoen. Een koe die nog nooit een jong heeft gebaard telt voor de fosfaatuitstoot namelijk minder zwaar mee dan een rund dat wel heeft gekalfd.

Omdat Nederland volgens de Europese regels te veel fosfaat produceert, werd het fosfaatreductieplan opgesteld. Voor dat plan telt een rund dat heeft gekalfd als één eenheid, terwijl een kinderloze koe slechts voor 0,5 wordt geteld. Door kalfjes als twee- of meerling te registreren, leek het alsof hun werkelijke moeder nog nooit had gekalfd en was het makkelijker om onder de Europese norm te blijven zonder runderen te hoeven wegdoen. Het bedrijf hoeft immers minder fosfaat te reduceren. ,,Ook bedrijven die niet onder het fosfaatreductieplan vallen, zoals jongveebedrijven, hebben meegedaan aan dergelijke constructies, vermoedelijk om collega-melkveebedrijven te helpen een voordeel te behalen", constateert Schouten.