Politieagenten van de Mobiele Eenheid in Den Haag. ME-diensten hakken flink in op de bezetting bij de basisteams. © ANP

Hard rapport over politie: drie op de tien agenten dagelijks niet inzetbaar

Bij de politie blijken maar liefst drie op de tien agenten dagelijks niet inzetbaar vanwege verlof, ziekteverzuim of omdat zij een opleiding volgen. Sommige eenheden moeten het zelfs met nog minder mensen doen en zijn ronduit onderbezet.

Tobias den Hartog 18-02-20, 18:00 Laatste update: 19:13

Dat concludeert de Algemene Rekenkamer na onderzoek. Het gaat om 17.501 fte’s die dagelijks niet inzetbaar zijn. Volgens de Rekenkamer is er sprake van een ‘onevenwichtige bezetting’. ,,We zien dat sommige eenheden en basisteams een overbezetting hebben en andere een onderbezetting.’’

Collega’s hebben nachtdienstontheffing. Zij zijn ouder, dus ik snap dat wel. Maar ik ben redelijk jong, dus ik moet vaak de nachtdiensten opvullen
Politieagent

Hierdoor wordt een te kleine groep agenten te zwaar belast, waarschuwt de Rekenkamer. De ‘scheefbezetting’ is bovendien kostbaar: volgens de Rekenkamer gaat er zo per jaar minimaal 88 miljoen euro aan salariskosten verloren. Het probleem is daarnaast structureel: de politie kan agenten niet verplichten te worden overgeplaatst naar een ander gebied.

Met name in de regio’s Noord-Nederland, Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Limburg is er een aantal teams waar de onderbezetting groot is.

Janboel

Er wordt alleen gestuurd op het terugdringen van het ziekteverzuim en niet op andere zaken
Algemene Rekenkamer

De administratie van deze inzetbaarheid is bovendien een janboel. Teamchefs moeten namelijk ook rekening houden met het feit dat sommige collega’s zijn uitgeleend aan andere teams (zoals de Mobiele Eenheid). Ook zijn er collega’s die niet ’s nachts werken of die toetsen niet hebben gehaald waardoor ze geen geweld mogen gebruiken. De landelijke top van de Nationale Politie heeft daarvan geen totaaloverzicht. Omdat teamchefs toch enig inzicht willen hebben, houden ze daarom maar eigen spreadsheets bij. ,,De landelijke politietop beschouwt problemen met de inplanbaarheid van medewerkers nog te veel als een zaak voor de politieteams binnen de regionale eenheden en basisteams.”

Het rapport komt bovenop een serie van studies naar de grote problemen die de Nationale Politie ondervindt. Zo waren de financiën lange tijd een probleem, de ICT niet op orde en bleek lang niet alle misdaad te kunnen worden aangepakt.

Deze studie is extra pijnlijk: de vorming van de Nationale Politie in 2013 moest er juist toe leiden dat er gemakkelijker met de inzet tussen teams geschoven kon worden. Die ‘sturing’ vindt ‘op landelijk niveau maar heel beperkt plaats’, schrijft de Rekenkamer. ,,Er zijn bijvoorbeeld geen interne afspraken vastgelegd over wat er moet gebeuren wanneer de inzetbaarheid te laag is. Er wordt alleen gestuurd op het terugdringen van het ziekteverzuim en niet op andere zaken die effect hebben op de inzetbaarheid, zoals verlof en het volgen van opleidingen.”

Georganiseerde misdaad

De uitkomsten van de rapportage bevestigen wat burgemeesters in het najaar schreven: namelijk dat er sprake is van te weinig inzetbare agenten. De aanpak van georganiseerde misdaad zou een te groot beslag leggen op de capaciteit.

De Rekenkamer stelt voor dat de korpsleiding tot een nieuw systeem komt om beter overzicht te krijgen van welke agenten echt ingezet kunnen worden. In een reactie onderschrijft minister Ferd Grapperhaus (Justitie) enkele problemen. Korpschef Erik Akerboom ontkent opvallend genoeg dat de politietop cruciale informatie over de capaciteit niet zou hebben. Volgens de Rekenkamer legt dit de ‘spanning’ bloot tussen de minister die verantwoordelijk is en de korpschef als uitvoerder.

Je ziet op de dienstlijst dat mensen uitgeleend zijn. Collega’s worden uitgeleend om te werken bij het azc in Ter Apel, op de Waddeneilanden of bijvoorbeeld de Sneekweek
Politieagent