De besmettingen en ziekenhuisopnames zitten op een ‘plateau’ en zullen eind deze maand, begin mei gaan ‘pieken’, maar dat is gemodelleerd op basis van de meest gunstige aannames: ,,Vanwege die aannames adviseert het OMT met klem om de Stap 1-versoepelingen pas uit te voeren nadat vast is komen te staan dat de piek inderdaad achter ons ligt, en niet op het plateau al door te voeren”, schrijft OMT-voorzitter Jaap van Dissel in het zojuist gepubliceerde advies aan het kabinet. ,,Dat zou de garantie geven dat de gunstige onderliggende aannames (en modellering) inderdaad correct zijn, en niet een te rooskleurig beeld hebben geschetst.”

Pas als er een week lang gemiddeld tien procent minder coronapatiënten in het ziekenhuis terechtkomen durven de experts te spreken van een daadwerkelijke daling. Daarvoor is het nu nog te vroeg. 

Maar in strijd met de coronatraditie zet het kabinet toch alvast de eerste versoepelingstap in de riskante ‘balanceeract’: ,,De maatschappelijke en economische gevolgen van de ingrijpende maatregelen van de lockdown wegen steeds zwaarder voor de samenleving en de economie", schrijft De Jonge in zijn brief aan de Tweede Kamer. ,,De behoefte aan versoepelingen is groot en neemt alleen maar toe en het draagvlak voor de maatregelen en de handhaving daarvan staan onder druk.” 

OMT niet heilig

De adviezen van het OMT worden gewaardeerd en gerespecteerd, zijn van ‘grote waarde’, schrijft het kabinet, maar: ,,Tegelijkertijd kennen we nu een groot gewicht toe aan het maatschappelijke en economische belang dat is gediend bij de eerste stap van openstelling onder voorwaarden. Daarbij speelt een rol dat in de prognose van het OMT de hoogte van de piek van de derde golf niet meer lijkt te worden beïnvloed door het exacte moment waarop de eerste stap van het openingsplan wordt gezet.” Met andere woorden: versoepelen eind april zorgt in de modellen niet voor een hogere piek, maar hooguit een lagere daling. 

En dus durft het kabinet het nu aan. Al weten ingewijden op het Binnenhof: ‘de witte jassen’, zoals Rutte en De Jonge wel genoemd worden door anderen, vinden dit razend spannend. Vaak zaten de premier en de minister van Volksgezondheid aan de veilige kant van de politieke discussie over lockdowns en versoepelingen. 

De komende weken zal blijken of de RIVM-plaatjes kloppen en de IC-piek van rond de 900 bezette bedden dan inderdaad bereikt wordt en of daarna de daling zal inzetten. De ‘witte jassen’ gaan het volgen, ook Rutte zelf zei vanavond: ,,Het is ongelooflijk spannend.”

Kijk hier naar onze nieuwsvideo's over corona.