Hoge kosten voor wachtende asielzoekers: Kamer wilde dit zelf

In 2006 stemde de Tweede Kamer unaniem in met een wijziging van de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB). Als een overheidsinstantie zich niet hield aan wettelijke beslistermijnen, kon een burger voortaan een dwangsom afdwingen. Ook VVD, PVV en SGP vonden dat destijds een goed idee. Maar inmiddels wordt die mogelijkheid actief door asieladvocaten voorgesteld bij hun cliënten om immigratiedienst IND te dwingen haast te maken met het beoordelen van een asielaanvraag. Daarvoor geldt een wettelijke beslistermijn van zes maanden. De wachttijden bij de IND zijn inmiddels zó lang, dat massaal wordt gevraagd om een dwangsom. Inderdaad is het niet aan burgers in het land uit te leggen dat de overheid daar 1 miljoen euro per week aan kwijt is. En dat dat bedrag nog kan oplopen omdat slechts 40 procent van de asielzoekers die er aanspraak op kan maken dat ook doet. Maar dezelfde Kamer die nu verontwaardigd is, stemde destijds in met een forse bezuiniging op de IND. Daardoor zijn de medewerkers daar nu niet meer in staat alle aanvragen op tijd te behandelen. Dat mag de Kamer zichzelf aanwrijven.

Ooit was de aanpassing van de AWB bedoeld om de overheid te dwingen fatsoenlijk haar werk te doen. Zowel asielzoekers als de samenleving zijn erbij gebaat als asielaanvragen snel worden afgehandeld. Afschaffen van de dwangsom kan ertoe leiden dat procedures nóg langer gaan duren. Maar in tegenstelling tot wat Broekers-Knol beweert, is afschaffen geen ingewikkeld proces. Het kabinet deed het eerder al bij de Wet Openbaarheid Bestuur. Daar zijn de dwangsommen ook afgeschaft toen de kosten de spuigaten uitliepen. Het opvragen van bergen informatie bij gemeentes die niet op tijd konden leveren, was voor sommige burgers een verdienmodel geworden. Zoals de dwangsom voor asielzoekers nu overigens ook een verdienmodel kan zijn voor slimme gelukszoekers.