Hoon voor D66 over draai referendum

D66, GroenLinks en PvdA hebben vanmiddag flink wat verbale klappen gekregen vanwege hun draai over het bindend referendum. Jarenlang streden ze voor zo’n volksraadpleging, maar sinds het Oekraïnereferendum zijn ze ineens tegen.

Deborah Jongejan 27-09-17, 16:31 Laatste update: 27-09-17, 19:08

,,Ik sta hier de kroonjuwelen van D66 te verdedigen. Veel gekker moet het niet worden’’, roept PVV-Kamerlid Martin Bosma, de politieke tegenpool van D66, uit. Hij heeft even daarvoor vijf minuten lang een vlammend betoog gehouden voor de invoering van bindende referenda, waarbij de Tweede Kamer de uitslag niet naast zich neer mag leggen. Daarna verklapt hij: dit was plagiaat, een letterlijke kopie van wat Alexander Pechtold eerder uitsprak in de Tweede Kamer.

Het toont de ongemakkelijke positie van D66. Jarenlang pleitte D66 voor bindende volksraadplegingen, maar de partij is daar na het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne op teruggekomen. De democraten vinden nog steeds dat het volk zich moet kunnen uitspreken, maar niet over internationale verdragen. De leden hebben dat besloten tijdens een congres.

Ik sta hier de kroonjuwelen van D66 te verdedigen. Veel gekker moet het niet worden
PVV-Kamerlid Martin Bosma

Als burgers tegen een internationaal verdrag stemmen, kan de Kamer daar niet zoveel mee, betoogde D66-Kamerlid Rob Jetten. Een verdrag niet-ratificeren is vanwege de internationale samenwerking ingewikkeld. Dat is de reden dat D66 nu tegen de grondwetswijziging stemt, die de partij zelf in 2013 heeft ingediend met GroenLinks en PvdA.

Volgens Jetten is het bovendien helemaal niet zo’n nieuwe gedachte van zijn partij. Partijoprichter Hans van Mierlo stemde in 1975 al tegen een volksraadpleging, verhaalde hij tijdens het Kamerdebat. ,,We hebben er altijd positief-kritisch naar gekeken.’’

Schrappen

Het is ironisch dat een kleine groep leden beslist dat een hele bevolking geen stem mag hebben
SP-Kamerlid Renske Leijten

GroenLinks en PvdA hebben inmiddels ook hun handen van het voorstel getrokken. Na het Oekraïnereferendum besloten de leden van de progressieve partijen het correctieve referendum uit de verkiezingsprogramma’s te schrappen. Volgens GroenLinks-Kamerlid Nevin Özütok lenen de meeste vraagstukken zich niet voor een simpele ja- of nee-uitspraak.

Het kwam de drie oorspronkelijke indieners op veel hoon te staan, vooral van PVV, SP en Forum voor Democratie. ,,Het is ironisch dat een kleine groep leden beslist dat een hele bevolking geen stem mag hebben’’, aldus SP-Kamerlid Renske Leijten. Thierry Baudet van Forum voor Democratie deed een oproep aan de kiezers: ,,Onthoud dit. Stem nooit meer op een partij die u uw stem wil ontnemen.’’

Poging

De SP heeft de verdediging van het voorstel overgenomen van de oorspronkelijke indieners. Omdat het om een grondwetswijziging gaat moet het voor een tweede keer worden aangenomen door een tweederde meerderheid in de Eerste en Tweede Kamer. Zover komt het echter niet. Alleen PVV, SP, Partij voor de Dieren, 50Plus en Forum voor Democratie zijn nog voorstander. Het is daarmee onontkoombaar dat het bindende referendum ditmaal sneuvelt in de Tweede Kamer.

Daarmee is het de derde keer in twintig jaar tijd dat het mislukt om bindende referenda in te voeren. Nederland kent nu alleen raadgevende referenda, waarbij het parlement de uitslag naast zich neer kan leggen. De Tweede Kamer zal er overigens pas formeel over stemmen als er een nieuw kabinet is aangetreden.

https://twitter.com/djongejan