Hulp voor Oekraïne: kabinet kan helmen, scherfvesten en metaaldetectors leveren

Een afvaardiging van het kabinet bespreekt vandaag hoe het kabinet tegemoet kan komen aan een Oekraïens verzoek voor defensieve wapens. Een beslissing wordt nog niet verwacht. Later vandaag vertrekken premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken naar de Oekraïense hoofdstad Kiev. 

Recent klopte het land vanwege de toenemende dreiging van Rusland, dat zo’n honderdduizend troepen bij de grens heeft verzameld, bij Nederland aan. Hoekstra zei toen het verzoek ‘welwillend’ te bekijken.

Bij dergelijke verzoeken maakt Defensie eerst een lijst met wat Nederland ter beschikking kan stellen. De krijgsmacht kampt zelf immers met tekorten. Het kan, zeggen ingewijden, dat Nederland Oekraïne wel met meer wapentuig wil helpen, maar dat dit simpelweg niet lukt. Ook is er contact met andere Navo-lidstaten die een Oekraïens verzoek om hulp hebben ontvangen om te zorgen dat niet iedereen hetzelfde stuurt.

Defensie is inmiddels klaar met de inventarisatie, zo zeggen bronnen, en heeft de lijst vrijdag naar het ministerie van Buitenlandse Zaken gestuurd. Dat ministerie toetst of de artikelen op de lijst aan de criteria voor wapenexport voldoen. Dat proces zou ongeveer anderhalve week in beslag nemen, zeggen ingewijden. Ook de douane kijkt mee. Minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel, VVD) besluit vervolgens of een vergunning wordt afgegeven.

Onder defensieve wapens scharen experts ook antitankwapens en persoonlijke wapens zoals geweren. Het is niet duidelijk of die ook op de lijst van Defensie staan. Bronnen wijzen er wel op dat dergelijke defensieve wapens lastig te exporteren zijn. Eén van de acht criteria waaraan wapenexport wordt getoetst, is of door de levering ‘gewapende conflicten worden uitgelokt of verlengd’ of ‘bestaande spanningen of conflicten in het land van eindbestemming worden verergerd’. Dat kan niet altijd op voorhand worden uitgesloten.

De Tweede Kamer debatteert donderdag over de situatie in Oekraïne. In een eerder debat toonde een Kamermeerderheid zich voorstander van defensieve militaire steun aan het land. Voor sommige partijen zullen wapenleveringen een brug te ver zijn, anderen zullen het sturen van persoonlijke beschermingsmiddelen als scherfvesten en helmen te mager vinden.

Duitsland maakte vorige week bekend vijfduizend helmen naar het land te sturen. De burgemeester van Kiev noemde dat ‘een grap’, maar Duitsland stelde dat Oekraïne zelf om de helmen had verzocht.

_{Luister hier onze politieke podcast:}

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: