Jetten: Nederlands lidmaatschap EU moet in de Grondwet

D66 wil het lidmaatschap van de Europese Unie vastleggen in de Grondwet. De partij wil daarmee voorkomen dat de ‘nachtmerrie’ die het Verenigd Koninkrijk nu doormaakt met de brexit zich in Nederland kan herhalen, stelt de nieuwe fractieleider Rob Jetten.

Laurens Kok 18-10-18, 09:09

Volgens Jetten heeft het Britse referendum over het EU-lidmaatschap ‘rampzalig’ uitgepakt. Het geloof en vertrouwen in de democratie is geschaad en de Britse samenleving is in twee kampen ‘uiteengespleten’. Een partij als D66, die democratische vernieuwing voorstaat, moet daar ‘serieuze lessen’ uittrekken, vindt Jetten.

Zijn partij beschouwt het EU-lidmaatschap als het belangrijkste constitutionele bouwwerk waar Nederland op rust. ,,Daarvoor moeten dezelfde waarborgen gelden als voor onze eigen Grondwet”, stelt hij. Ofwel: een eventuele keuze om uit de EU te stappen kan pas worden genomen als het parlement daar voor een tweede keer, na verkiezingen en met minimaal een twee derde meerderheid, nogmaals mee instemt.

Eerste grote speech

Jetten lanceerde zijn voorstel gisteren tijdens zijn eerste grote speech als nieuwe voorman, in het hol van de leeuw: het Britse parlement. Hij was daar op uitnodiging van Vince Cable, politiek leider van de Liberal Democrats, die oorspronkelijk Alexander Pechtold had uitgenodigd te komen spreken bij de Britse zusterpartij van D66. De pro-Europese LibDems kijken dezer dagen met argusogen naar de Brexit-top in Brussel, waar prime minister Theresa May een deal probeert te sluiten.

Voor een gezelschap van members of parliament en Lords zei Jetten dat op dit moment misschien wel een ‘wonder’ nodig is om de Brexit te stoppen. Jetten presenteerde zichzelf echter als een optimist en haalde het Bijbelverhaal over de verloren zoon aan. Als de Britten zouden terugkeren op hun schreden, dan zal hij klaarstaan om de afgedwaalde zonder wrok in de armen te sluiten: ,,Wij willen jullie terug”, luidde de boodschap in een vergaderzaal van het Britse Lagerhuis.

'Bespotting van de democratie'

Het Brexit-referendum had nooit als zodanig aan de Britse bevolking voorgelegd mogen worden, betoogde Jetten, omdat burgers niet werd uitgelegd welke consequenties daarmee gemoeid zijn. De brexiteers miskenden volgens hem het feit dat het Verenigd Koninkrijk alleen met grote schade ontward kan worden van de Europese Unie, met zijn tienduizenden wetten en regels, die gedurende 45 jaar lidmaatschap allemaal zijn opgenomen in het Britse recht. Er is geen simpele exit of scheiding mogelijk, stelt hij. Het komt neer op ‘knippen, scheuren, vernietiging’.

Het correctief, bindende referendum waar D66 voor staat, moet zich volgens Jetten daarom toespitsen op concrete wetgeving die mensen kunnen overzien. ,,Abstracte concepten die voor velerlei uitleg vatbaar zijn horen niet thuis op een stembiljet.” Daar ging het mis bij de Britten: ,,Het was niet democratisch. Het was zinloos. Het was een ramp. Niemand, behalve een paar experts, wist waar zij precies voor stemde. Dat is geen democratie, dat is bespotting van de democratie”, aldus Jetten.