Kaag kiest voor ‘cruciale’ ministerspost Financiën

Het zong al even rond maar is nu officieel: Sigrid Kaag gaat niet de Tweede Kamer in om vanuit die plek haar verkiezingsbelofte voor ‘nieuw leiderschap’ vorm te geven. Komende week meldt ze zich bij formateur Mark Rutte als beoogd minister van Financiën.

Vanuit die positie kan Kaag de inhoudelijke ambities van haar partij het best vormgeven, verwacht ze. ,,We hebben ambitieuze plannen voor de komende periode. Nederland staat voor grote keuzes en grote investeringen. In het onderwijs. In de klimaataanpak. In een sterk Europa. De rol van de minister van Financiën is cruciaal bij een verantwoorde uitvoering van deze plannen.”

Kaag wordt behalve minister en politiek leider van D66 ook eerste vicepremier. In die functie werpt ze zich op als moreel aanvoerder in Rutte IV, zo blijkt uit haar verklaring: ,,Mijn verantwoordelijkheid reikt ook verder als beoogd vicepremier. Dan denk ik met name aan het tegengaan van de polarisatie in politiek en in de samenleving.’’

Kaag is de eerste vrouwelijke minister van Financiën, één die bovendien geen economische achtergrond heeft. De keuze voor het meest invloedrijke ministerie onderstreept de ontwikkeling van D66 als machtspartij in politiek Den Haag. Kaag sprak eerder de ambitie uit premier te willen worden.

Voor Wim Kok (PvdA) en Jelle Zijlstra (ARP) betekende het ministerschap op Financiën destijds een opstapje naar het Torentje. Maar anderen, zoals Wouter Bos (PvdA) en Wopke Hoekstra (CDA), faalden in die missie. Het CDA heeft in de kabinetsformatie meermalen gepolst of Financiën in hun handen kon blijven. D66 had daar geen oren naar. Een betrokkene zei daarover: ,,Staat in de Grondwet geschreven dat het CDA Financiën moet doen?”

Hoekstra zou als tweede vicepremier nu azen op Buitenlandse Zaken, al wordt ook Sociale Zaken en Werkgelegenheid genoemd als mogelijkheid. Op dat laatste departement wordt Carola Schouten van de ChristenUnie minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen. Zij is tevens de beoogd derde vicepremier. Haar huidige baan als minister van Landbouw wordt overgenomen door partijgenoot Henk Staghouwer, die nu nog gedeputeerde in Groningen is.

Bij de verdeling van de ministersposten valt op dat D66 zijn stempel drukt. Het ministerschap voor Klimaat en Energie valt volgens ingewijden nummer twee en zelfverklaard 'klimaatdrammer’ Rob Jetten toe. Daarnaast wordt wetenschapper Robbert Dijkgraaf naar verluidt minister van Onderwijs en wordt burgemeester Franc Weerwind de minister voor Rechtsbescherming. Ziekenhuisbaas Ernst Kuipers wordt als nieuwe minister van Volksgezondheid verantwoordelijk voor het coronabeleid. Huidig vicepremier Kajsa Ollongren stapt over naar Defensie. 

Daarnaast treedt VVD-partijvoorzitter Christianne van der Wal aan als minister voor Natuur en Stikstof en komt Europarlementariër Liesje Schreinemacher over uit Brussel om Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking voor haar rekening te nemen. Naast Rutte worden ook Mark Harbers (Infrastructuur) en Dennis Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) minister namens de VVD.

Welke bewindspersonen het CDA levert is nog goeddeels onbekend. Volgens onbevestigde berichten zou huidig coronaminister Hugo de Jonge aan een nieuwe klus mogen beginnen als minister voor Volkshuisvesting. De christendemocraten leveren op datzelfde departement ook de minister van Binnenlandse Zaken.

Het kabinet telt in totaal twintig ministers. Ook zijn er negen staatssecretarissen. Opvallende naam is die van Aukje de Vries: zij moet als staatssecretaris op Financiën de hersteloperatie van de toeslagenaffaire tot een goed einde brengen. D66'er Hans Vijlbrief gaat namens D66 de Groningse gasproblematiek aanpakken als staatssecretaris van Mijnbouw. Jongeling Maarten van Ooijen (31), nu wethouder in Utrecht, wordt voor de ChristenUnie staatssecretaris voor Jeugd en Preventie.

Vanaf maandag maken alle beoogde bewindspersonen hun opwachting bij formateur Rutte. Op maandag 10 januari is de beëdiging door de koning gepland. De formatie heeft dan 298 dagen geduurd en is daarmee de langste in de Nederlandse geschiedenis.

Bekijk hier alle video's over de formatie.