Kabinet gaat contante betaling boven de 3000 euro verbieden

Minister Wopke Hoekstra van Financiën en zijn collega Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid willen het met hun ‘plan van aanpak witwassen’ moeilijker maken voor criminelen om verdiensten uit de onderwereld in de bovenwereld uit te geven.

Nederland gaat er in Europa ook voor pleiten om het 500 eurobiljet, favoriet bij drugscriminelen, permanent uit de omloop te halen. Het kabinet maakt het voor banken ook makkelijker om witwassers te dwarsbomen. Zo mogen banken straks met elkaar delen welke verdachte klanten zij geweigerd hebben.

In Nederland wordt jaarlijks naar schatting 16 miljard euro witgewassen. Het gaat vooral om opbrengsten uit drugscriminaliteit en fraude, die naar schatting voor meer dan de helft uit het buitenland komen. Daarom is ook centraal toezicht vanuit Europa nodig, vindt het kabinet.

Volgens de bewindslieden is er naast de bestaande regels meer nodig om het criminelen lastiger te maken om geld wit te wassen. Minister Hoekstra: ,,Witwassen is een heel groot probleem dat gezamenlijk aangepakt moet worden.”

Minister Grapperhaus: ,,Misdaad mag niet lonen. In Nederland niet, in Europa niet en wereldwijd niet.”

Het kabinet benadrukt dat banken de afgelopen jaren een aantal keer ernstig zijn tekortgeschoten bij de aanpak van witwassen. Maar inmiddels doen ze grote investeringen om witwassen beter tegen te gaan. Met de nieuwe aanpak kunnen banken hun poortwachtersfunctie nog beter vervullen, is de verwachting van de ministers.

Rabobank kreeg begin dit jaar nog een boete van iets meer dan 1 miljoen euro van De Nederlandsche Bank (DNB) voor het niet naleven van regels tegen witwassen. Begin 2018 schikte het financiële concern al voor 298 miljoen euro een zaak in de Verenigde Staten en rivaal ING trof vorig jaar een recordschikking van 775 miljoen euro omdat criminelen via de bank geld konden witwassen.

Het plan heeft de steun van DNB. Wel moet in de plannen aandacht worden besteed aan capaciteit bij de toezichthouders, onder meer op het gebied van technologie. 

DNB benadrukt dat het effectief aanpakken van witwassen alleen mogelijk is als de hele financiële keten zich maximaal inspant en er tussen de partijen op een goede manier wordt samengewerkt en informatie wordt gedeeld.

Volgens Chris Buijink, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken, wordt met de antiwitwasplannen een belangrijke stap gezet om Nederland ‘nog onaantrekkelijker’ te maken voor criminelen die hun geld willen witwassen. ,,Doordat poortwachters en overheid de handen ineenslaan, geven we een krachtig signaal dat criminelen hier niet moeten zijn met hun zwarte geld”, aldus Buijink.

Hij benadrukt dat samenwerking tussen banken onderling en publieke en private partijen essentieel is om witwassen effectief te kunnen bestrijden. Naast het wegnemen van wettelijke belemmeringen om kennis te delen, is het ook van belang dat banken, opsporingsdiensten en het OM de beschikbare capaciteit beter inzetten.

Ook het Verbond van Verzekeraars is voorstander van het plan, maar wijst erop dat ‘een adequaat instrumentarium’ noodzakelijk is om de rol van poortwachter goed te kunnen vervullen. De verzekeraarsorganisatie pleit bijvoorbeeld al langer voor volledige inzage in bepaalde registers om effectief en efficiënt controles uit te voeren. ,,Dat zou enorm veel zoekwerk schelen”, aldus het verbond.