Kabinet: Gaswinning in Groningen gaat naar nul

Als het eerste doel van 12 miljard kuub in 2022 is behaald, moet de gaskraan zo snel mogelijk verder dicht naar 7,5 miljard kuub per jaar. Daarna moet de gaswinning rond 2030 helemaal zijn afgebouwd. 

De gevolgen van de gaswinning zijn volgens het kabinet maatschappelijk niet langer aanvaardbaar. ,,De aardbevingen veroorzaken schade aan huizen en gebouwen en zorgen voor onzekerheid bij bewoners'', schrijft Wiebes in een brief aan de Kamer. ,,Alleen door het wegnemen van de oorzaak van het aardbevingsrisico kunnen de veiligheid en de veiligheidsbeleving in Groningen op afzienbare termijn worden gegarandeerd.''

Het besluit gaat verder dan het advies van de Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) om de gaswinning uit het Groningenveld terug te brengen tot 12 miljard kuub per jaar. ,,Ook bij een jaarlijkse gaswinning op het niveau van 12 miljard Nm3 blijft het risico op een zware aardbeving bestaan'', aldus Wiebes. ,,We moeten de oorzaken van de bevingen wegnemen", aldus de bewindsman tijdens een ingelaste persconferentie. 

Ook de uitputting van de gasbel is niet aanvaardbaar, zegt Wiebes. ,,85 tot 90 procent is gewonnen. Daar blijft het bij. Er zit ook nog kolen in de bodem en we hebben ook niet alle turf opgestoken."

,,Even de gaskraan dichtdraaien is er niet bij", zegt Wiebes, die met een aantal maatregelen komt om de afbouwen te helpen. Zo wordt er een nieuwe stikstofinstallatie gebouwd waarmee hoogcalorisch gas kan worden omgezet in laagcalorisch gas. Die kost 500 miljoen euro en zou vanaf 2022 een jaarlijkse besparing van 7 miljard kuub moeten opleveren. 

Dat geld voor de fabriek moet onder andere door huishoudens worden opgebracht. Voor hen gaat de gasrekening omhoog, naar verwachting met twee euro per jaar. Ook moeten in nieuwe huizen zo veel mogelijk alternatieve energiebronnen worden aangelegd zodat cv-ketels en keukens niet meer op gas worden gestookt. En nieuwe huizen moeten waar mogelijk worden omgebouwd. ,,Stapsgewijs", benadrukt hij. ,,Niemand zit straks in de kou." Verder details over dat laatste geeft het kabinet nog niet. 

Een tweede maatregel is dat de 170 bedrijven die het meeste gas verbruiken (samen goed voor 4,4 miljard kuub per jaar) is gesommeerd om voor 2022 over te gaan op of buitenlands calorisch gas of op alternatieve energiebronnen.

Ten derde worden contracten met het buitenland afgebouwd. Gekeken wordt of een Duitse energiecentrale kan worden omgebouwd met een stikstofinstallatie, waardoor Duitse afnemers niet meer afhankelijk worden van het Groningse gas. Dat kan 1,7 miljard kuub per jaar schelen.

Het tijdspad is volgens Wiebes conservatief opgesteld. Het kan sneller, blijkt uit de brief. ,,Afhankelijk van de weersomstandigheden en het succes van het aanvullende pakket aan besparingsmaatregelen, zoals extra inkoop van stikstof en een groter aantal bedrijven dat omschakelt op andere energiebronnen, kan de gaswinning sneller worden teruggebracht dan het tijdpad van het kabinet.''

Wiebes erkent dat er vier jaar geleden al begonnen had kunnen worden met de bouw van de stikstofinstallatie. ,,Maar achteraf praten is zó makkelijk."

De bewindsman wil niet zeggen wat het gasbesluit in totaal gaat kosten. ,,Ik doe mijn sommetjes, maar is aan minister Hoekstra (Financiën) om die te communiceren bij de Voorjaarsnota." Die moet voor 1 juni in de Kamer liggen.

GroenLinks-Kamerlid Liesbeth van Tongeren wil garanties zien. ,,Groningers moeten er zeker van kunnen zijn dat het niet bij plannen blijft, maar dat de afbouw van de gaswinning snel werkelijkheid wordt." Sandra Beckerman (SP): ,,De Groningers hebben deze overwinning niet cadeau gekregen. Hier is lang en hard voor gestreden. Ik wil alle Groningers feliciteren."